Plotini platonicorum facile coryphaei Operum philosophicorum omnium libri LIV : in sex enneades distributi
24. COMMENT. MARS. FICINI Vite confiderari pote[d. Videtur enim es effentia effe quedamYita na[cens, & cegnitio; prefertim Tutelleiualisefs fe vita prov[ns adulta. Videmus praterea borum trium vefligia quedam per omnia que Jent, extendi. Vbique enim fub ratione forme e|Jenti vestigium reperitur: fiquidem vuum quodque per formas cffe yieetur: Item. ub cades. ratione vite ve[tigium: fiquidem per formam inclinatio fier motus, atque geueratio.. fur [us eadem. ratione yés sigium apparet intelligente: quippe cim per formam vbique fit ordo,proprium int elligenti fignum. C nm ergo per vnum aliquid , id est, per formam, tria bec per omnia porrigantur, neceffe 9 ynam effe primam. omuium fora mam: que quidem ip[amet Jit effentia prima, cg Yita fmiliter, ez intelligentia prima. INam wccirco per vnum fore me munus tria bec peromnia protenduntur : quia πα fuper omnia extat forma, tria bec in [e ipja compleéfenss Tam yero quód prima forma fit e[fentia prima, ex eopatet, quod per formam effentia palfim € effe producitur , ate que vbi pius forme, ibi maigs c£ nunus eJJendi. Item quid eadem prima fit € pevfeitilima Yita,necnon perfetti[mus intelle&us, inde contjcimus, quid eg vita effentize, € intelle&ius ite pevfetfio ejt. Igitur cum [umma perfea &ione effentie [umma concurrit Vite, intelle£fe[que perfetto. Prejertim cum.e|entia perf é£ifiima proprium a£fit babeat perfec: frimum: vita verà fut a&us effentie item ab[olutiffima vita perfectif me moueatur. id Yerà nibil aa liud fit, quam per intelligentiam in fe veuolut. Proinde quemadmodum in mundo Jeufcbili , qui mundi intelligibilis eftimago, eJJentia quaji materia per Yitam formatur,» vita femiliter perintelle&um. fiue qualemcumque cognia tionem, que intelligeutiam repre[entat: fic in inundo intelligibili intellectus quidein efl a&us quidam yite, Yita -verà eft a&us eJentie. Quonia vero tria bec apud nos formali quoda ordine intev fe diflinguitur,iccireo ratione quas dam diflinguuntur: eg ibi, ybiprima forma totius formalis ordimis principium eff, cz exemplar, e finis -Distina gui yer bec, c7 ibiquodammodo coniccamps, ex eo quod apud n95,etft tria illorum vestigia Junt vbique, in rebus tamen que plerique effe tantim dicunt, expreffina e]Jeutice, quam να, vel mentis apparet indicium. [n bis auteus que [olim dicuntur yiuere,certius vite, quàm mentis vestigium nobis occurrit. Et quoniam effeutia illic quoque yelut informe quiddam videtur, fi comparetur ad vitam, c7 vita ftmiliter ft comparetur ad mentem x informe vero feipfum formare non poteft: iccirco fuper ens ipfum in quo tría bec.cogitantur, regnat ipfum yuum atque bonum: cuins virtute e effentia in elius proficit,dum prodit in vitam:tg Yita in melinsdum in mente prorfus abfoluitur. He: itaque mens e[l vita beata, id efl, vita ipltus bani Yigore ad [ummum [ue nature appetitionjque perdutfa, reflexa in fe, conuer[a in ip[um bonum, aique exuberante illinc bonitate repieta. Ipfum vero bonum, ac [yempliciter y« num non cft e[fentia. ita intelletfus per modum forme, [ed excellentius admodum;id e$ per catifee rationem. Quod autem proxime fit fub bono tria bes eff per formam. /fnima deinceps tria bac es participatione vera. Ouod autem anime rationali [ubyjcitur, participatione quadam imaginaria tria bzec e[Je cen[etur: freut lux, lumen fpleudor in celo quidem inuifibili funt per cau/ee vazionem, in celoYifibili pey modum forme , in ztbere participatione vera; fubinde vero, conditictie prov[us imaginaria. Proculum vero tvia bac volente. tres efte fubftanties , v effentiam quidem Yita [uperiorem, vitam yerà mente preflantioreui, nou facilé cossprobamis. Sic enim opertet «e? borum vez [gia [militer fe babere, fcilicet quod folum. efl, excellentius effe viuente. vur[us quod. eft viitque, duntaxat inz telligente preJlantit, Nos. ergo dicemus nobiliores bius fubflantiz dotes paucioribus conuenire: minus yeró no» Liles competere pluribus. Multa enim perfe£faque in vebus exigitur prepavatio ad donum presfantius capiendum.
TIpíeintelle&us eft fummum vitz.
Vitam comuni notione de[cribinius primum quidam effentie cféque ipfeus exitum im a&lum eius; atque ipfum primum eias a&um, « quafi motum intimum ez perennem omuium principium motionum-queo efficitur, Yt a£fus, motií[que ybi fit vite vestigium: ac perfettior notus y cH ft: expreffius vite pefc&iorts indicium. Cin era fummus vite gradus ille fit, in quem veluti finem morus oum yniuerft contendit,mtelletfum ipfum e[fe fumma Vitam ex eo contjcimus, quüd yuiuer[us mundi motus in formam intelle&ualem denique definit: exordicns quidena generationem formis elementorum, deinde admifTorum formas, [ubinde plantarum , debinc animalium , denique proueniens ad ipfam bominis formam intelligentie iam participem.Similiter in 1 a generatione bominis iu matrice áforma misti ad quandam plante formam, ab bac ad fenfualesa, ab bac ad intelle&uslem fit proce[feis. Mistto,quàd yniuer[us vrundi motus, totque generatio ad communem totius ordinem e pulchritudinem proficilcitursgue quidem certa in vebus eft intellectus imago. Idem quoque artes imitari conantur, inchoantcs quidem opus ab inl rumee tis atque materia, defmentes denique in artificiofam formam intelle&ualts avtis imaginenr. Cum itaquefrnis vltiemus in ordine motionum quafr vitarum appareat intelleéfus, quis mon videat fummam vitam intelligentiam effe fummam? lpfamá, mentem effe cfficientem eg exemplarem caufam vniuevfr? Quippe cm mentis ipfrus virtute o2 mnia yelut ad finem, ad ipfam mentis [rmilitudinem proviribus redigantur. Elec:citur ip[a Vita est. Nulla veró preter banc,est vita fpmpliciter, . fed quedam potists participatio vitezcuitus imago quedam ejt vita rationalis : vite verà rationalis imago eft Vita, que dicitur fen[ualisz buius autem vegetalis vita femilitudo videtur : vegetalis deniz que vite ve[Hgium eft forma quelibet in materia, dum inclinatur, &» inclinat ad motum, dum gencrat quafi more Yiuentis, dum varefacit atque condenfat: in quibus augmenti apparet es decrementi conditio. Fit ergo ρα à fubflantia vite ad imagines deinceps alias atque alias,» Yefligia ite: perinde act artifex ipfe viues fui ipfis fdatuam [millimam fabricet, eg banc deinde referat in pi&£&ura; pi&tzmque imaginem [beculo rurfus obiciat, vnde vlz tima qusedam appareat $becularisimago. Solus bic artifex bomo e$t: nulla verà ima ginum erit bomo. Solus fimilia ter intellettus esEyita: que Yero inde pofTerius, deinceps, poftevius que fiunt, imaginés quedam vite potins quam yite cenfentur. Non folum quia longo quodam interuallo ab ip(a vita degenerant, [cd quoniam nomnibil morti [mie le babere videntur admiflum, dum € in aliquo vite gradu deficiunt, & priuationem quandam fubeunt à potentia jn actum, atque viciffm tempore tran[euntes, cz imorantiam; obliuionemá, patiuntur. Proinde qui motus extevior e[L eo indicatur ez vita iam fatta debilior,quaft ab ipfo fuo fünte digrediens. Elementa quidem ez mi/Ta mouen. tur extra, c2 in fepavata folüm materia generant. Plante vero iam mouentur intriufecus, e?* in coniuncta materia gignunt. Sen[ualis debincanimalium virtus preter eiufmodi genituram, formas imaginando concipit in eipfa. Ras tionalis deinde virtus no quemadmodum imaginatio ue conceptionis initia mutuatur a fenfibus,fed E land inkimo coutrabit: conceptimque [uum. animaduertendo cemple&itur. Ipfe denique intelleifus ita iam giguit infà;
yt fe