Plotini platonicorum facile coryphaei Operum philosophicorum omnium libri LIV : in sex enneades distributi
26 COMMENT. MARSIL FICINI
miaimé difcedamus. Cui quidem quamdiu coniunEius eft animus, eque beatum. dicit: && fi corpus interea doloris bus terqueaiur. 14 equidem Tlotinum arbitror, non tam Stoicorum verbis , quam CbrifHan orum nartyrum fuo feculo frequentium opera didici[fe: Zum vero negat felicitatem in accumulatione quadam maiori , minorumque bos norum efe ponendam: que quidem ipfe minora , que dicuntur bona, potius nsceJfaria nominat. Deus profe& nae ture autor , noftrum animal,id eL, corpas viuens tanquam imperfectins aliquid Jubefte anime voluit. Debinc in auima imaginationem [ubdit rationi , rationem menti, mentem denique fibi. eadem vatione bonum, finémque pro« prium animalis, fini bonoque anime feruire cou[Htuit. Atque in anima proprium imaginationis finem fini proprio vationis item familiarem ratiouts finena fini mentis feruire precepit. qui [ané quemadmodum proprius efE intelligen tie fiis, fic ev [mis fequentium eJE comminisfinitmque finis. Quaobrem vationalis anime finis non ex diuerfis bos ni compouitur, fed efLipfum MORET bonum: ad quod velut ad finem bona fequentia referuntur : pre[ertim cim anim us Eunc [o!iom beatus exiflimetur, quando non vlierius in plura diftrabitur, fed demiJ(is, vel certé remiftis admodum ceterts viribus ev officits, totus dava e[E tran [latus in mentem. Ideóque totum animi beuum ef? vnum ia pfum intelligentia bonum. T'unc e reliqua, que bona dicuntur, ft eligit, non propter ipfa, fed quaft qitedam revues dia eligit, vt omnia inde pro Ytribus yiteutur incommoda: que forte animum ad inferiora curanda diflra&um adz ducere Yideantur, vt interis circa diuinum bouwm remi[fins operetur. [it preterea , vltimum finem maximéque omnium expetendum, oportere nou folia effe maximum in fe bonum, fed animo etiam pre ceteris intimum. fic e2
. mim bouum maxiae prodeff, fs fumwobere fat intrin[ecum. atque ita maximum eft animo bonum..Atque vicif(im. quod maximum in [e bonum ef! fs modo id animus noflev auguretur, fit ree ceteris iotimum : tum quia c ipfum efficaci[fime rapit «7 penetrat, tum quouiam animus yebementif(ine ad id afficitur. Tale vero eff folum intelligi Lile, c» plu(quam intellicibile bonum. cetera enim que dicuntur bona, vel etiam extra aximal noftrum [unt, ceu. diuitie bonores, imperia: Vel in aniniali noftro, ficut fenfuum voluptates : vel e fs [unt im. mima, tamen externa profpisiunt: vt imaginationis oble&amenta, [pesá, rationi occupatee rebus agendis : vel fy mon externa re[biciunt, unt tamen(vt ita loquar) imaginaria, perpetuóque verfantur in motu, vt vationis Fbeculantis di[curftoncs , atque conceptus: folum vero quad [uper rationis motum extat bonum, e menti eft penitus intimum, eg (vt ita loquar) (onum 4c flabile, fymtilgue totum.Id'ergo €? maximum in fe bouwm efl, ey maximum animo bonum.
Felixviicum bónum vult, cetera propter ipfum eligit.
Vll PIIL Incapitelibrifeptimo confitetur. felicem eligere commoda potius quàm oppofizazEt commoda non. propter ip[a, fed vt desitentur incommoda. Jft verà incommoda procul abeJfe waalle, non quia cüm accidunt, effe felicem € medio tollant, [ed quia e effe potius auferant (quanquam boc deinceps nibili pendit) €& contewplationis findiusz interpellare contendani.Concladit, beatum diuinitate plenum, cetera onmia nibili pendere; idcóque ex i» fts nullam iu partem 6 [uo Satu pojfe defletti. Idem in o&ato capite peragit.
Eftin mente fapientia eterna;ad quam cüm attingit ratio;animts cft beatus.
IX Innonocapiteiterum dubitatur: trum quibeatus iam definitus eL, perfeueret beatus. i quo graui[timo mor bo aut maleficio phrenefrm patiatur? Re]poudetur: per[euerare beatum: quaft dormiat quidem , c Jovaniet imagis matione: igilet tamen G7 perfctté agat tum mente, fiut e: de oxani anima di&um efl , tum Yi rationis fuperiore, que e contemplatina ratio diciter, «y quodammodo intellizentia quedam:que in beato iam mente formata eff, ce yt mens operatur.1d2, videlicet fecundum vniuerfales tum rerum jpecies, tum rationts aas gen enim adeà perfeéfe Jürmata c5 fecundum fsngula: magis enim à mente diflant . Quinetiam t7 reliqua rationi Virtus , que in agendo inagis pofita eft, eg fi in pbrencft diflrabatur,aut vacet tamen parati[fima eft, poft pbreuefis impetum ad fuperiore rationis vim,mentem?4, refletti. 'PofI baec, cognitionem eternam à temporali difHnguit: quod nobis bicvidetur ale tius repetendum. Cm in prima effentia viuere quidem fit intrin[ecus agere, intellivere Yero agere in feipfaus , futa, netitiain fe reflctki, qui [ane atus nullo modo vergit ad corpus, merità cou[que naturam intelle&ualem cxtendipu tamus, quou[que cognitio [ui &* quedam à materia [egregatio. Inuatura ergo rationali quanuis aliquando imago quedam mentis [oleat appellari tamen quodammodo natura intellc&lualis epparet, Ratio enim €7 [cip[aw: animada uertit, C [epe formas a conditionibus anaterie feberat. Tres itaque intellectualis nature [unt gradus : Intelle&us fcilicet ibfe communis: Intelleétus anime proprius, atque ratio. T ves quoque funt nature inteile&fualis imagines: prima fen[us: [ceunda via vegetalis: tertia forma corporis. Sed de imaginibus alibi. lam verà in intelle&tu primo iuz telligere cst ip(um efte. In fecundo intelligere eff quafi effe, «y (wt ita loquar) exi[Iere. e$t euim agere : agere iua quam atu quodam eJfentiali, eg intimo atque perpetuo, fermé facut in luce lucere, fsue micare. In tertio denique iutellivere eft argumentari: id autem eft mobiliter operari, fermé ficut in lumine vefulgere. Merit inter μας quod eff effe fsapliciternullaque participatione, fed penitus per effentiamsatque intellizere, quod e£ mobiliter agcve, medium est intelli rere, quod eft agere penitus imwaobiliter.Ft prima quidem intellizentia eft per effentiam: [ος da ptr participationem quidem, fed prorfus immobilem: tertia denique participatione fit vacbili , ficut. € [pbera ie gnis clfentis caletz [upremts aer feruet inde participatione perpetua: infériar aev calet participatione mutabili. Efe yero proprium in anitaa intelle£fum fBabiliter operantem,non folim vatio bec nobis offendit, fed binc infuper couz firmatur: quid rationalis natura quafi potentia quedam eft. quodammedo patiens , dum motu formatur, atque ex ocio prodit ia atum: quem plerique intelle&um paftibilem, velformabilem nominabunt. Oportet ergo bunc intel. let&um,velut ex fe imperfeétum ab alio quodam perfetliore, qui [emper in a&lu fit, ex potentia in a&um. viciffitudie ne perpetua duci. Neque intelle&tum communem tantim oportet fic efe femper in aE'u, fed intelle&um etiam anime proprium. ne nature rationali defit efficax intelligenti fuc c intimum [ufficiensa principium: cm neque vee getali nature defit negationis [ue ratio feminalis: que quidem intimum eft , c efficax , €? continusm generandi principium. Sicut ergo yniuerjalis natura, id efe, tota vnitierft feminaria ratio precft particulari naturesid eff fuse cuiufqs viuetis [eminarie rationi, bec verà perpetuà prefrdet,mobilique generationis officio : fic intelle&ns cómunss € agens iutellettui proprio rurfus agtti:bic aut& rationi quaft ia patisti:»t inter agen cUmune,patiensá propriii,rité jpprinages medinm fortiatur. Hinc itaq, fit,vt animus ad [umma quadog, in fe reuocatus inteuiat flatim nodg insta, G'