Plotini platonicorum facile coryphaei Operum philosophicorum omnium libri LIV : in sex enneades distributi
"n IN LIBR. IIIL ENNEAD. IL 27
€» fepe vaticinetur, & opera omnibus miranda perficiat: quippe cm fubità in mentem propriam. venevtatur, que
diuina quadam virtute pollet, cui omnia patent. Sed de bis im T beologia latiffimé di[butamus. 4d bunc vtique in;
telle&um,velut ad tertium fcilicet, intelle&uale celum uper celum tmaginale,stque rationale Plotines for[an di,
ceret, Paulum a[cendilJe: €? Moy[en iu bunc montem : &* eiufmodi angelum prophetis plurima nuncia][e: Nequ,
enim decere ad nos de] cendere numiua: neque oportet animum diuina Yi[urum,loca mutare:[atis enim e[Je ad men. "tem, &? diuina conuerti.Sed bac ille viderit.
Confirmmantur faperiora,quod in omni mente fapientia fit eterna, & quomodo rationalis natura ad hanc aícendat.
vfaimas fepe vel intuendo, yel argumentando multa confiderat, nom folum effe fempiterna, fed qua etiam ratios ne fmt fempiterna: iphuf4 Cvt ita dicam ) Jempiternitaiis propriam concipit. vationem. Maioris ver ad fempiters nitatem momenti e[f ratio ip[a,quam. modus. Cum igitur tanta fit virtus in anímo , Yt res fempiternas , ac [empiteraitatem ip[am [empiterna cogitet: ratione,multà imdgis ed ef in animo Yirtus,que res Jempiternas modo quoda fempiternojid eft. fempiterne [emperque coufideret. 5 ic igitur [uber imaginationts attum,qui εδὲ mobilis circa mobis lia,extat rationis ates, qui cft circa immobilia mobilis: fuper bunc accus intelligenti circa immobilia prov[ns ime mobilis: vt ficut abus anime in melius proficit, fic perficiatur in optimum. Dic «ge:yudemam ratio noftra yim bae beat: vt dumà fingulis formis ad Yuiuer[ales feitfam. recipit, ipfas interim formas ab boc vel illo loco, motte , teme pore folnat? nift infita quadam eg prefidente Jobi virtute cuius aEEus non à loco tantimfed à motu etiam atque tem pore fit [olutus? Alioquin ipfa duntaxat ratio duin mobiliter & temporaliter agit, nunquam formas po[[et at£u fuo à motu actempore [oiere. lirtutem dixiinfttam: nam € fiquis rationem obijciat Jeb intelleiu communi boc effis cere, cogetur attamen confiteri, certum quendam atum non abjque certa quadam virtute poffe praberi : fiquidem talis attio talem fequitur facultatem: atque ;deo yin quandam [labiliter operantem ab intelle&tu communi prefici rationi, per quam cg fr mobilier, ipfa tamen ad immobilia fe conuertat. ipJam verà vim fHibilem mos intelletfi proprium nominamus: cui nece[[arium est communi[lima, certi[timad, Jeientiarum artium 4 ineffe principia , es" ipfa quoque exemplaria rerum;vt ratio ibi poftit di[curfiones argum entandi fundere; rjque G' opiniones yeras,bond[ve ab eppofttit rité difcermere: ac per vim intellettus illiusomnia femper [119 conbuentem , ipfa quaque nonnunquam aliquid fabità intueri. Cim dicimus intelligibilia ineffe intellectui , fac accipe: vt intelleffusfit. ipfum intelligibile. Sic enis babet ordo. Sen [ad quidem uec e[l nec babet fenfibile fed vertit [e fores ad illud. Cogitatio ver) ez fi non eft - cogitabile,babet tamen intrinfecus. Intelletfas denique tanquam ratione preffautior, non babet tantum intelligis bile, [ed exiftit. hi verà ait, Sapientiam felicis anime fitam efie in eJfentia quadam, imo betius in effentia , ignifrs cat a£tum ipfum intelligendi exiftere ip[um effe, tum im proprio intelle&uz qui eft efJentia quedam , tin intelleéta communi, qui eft ipfa eJJentia.. Addidit autem, ως atf ts iutellecius propr) ab atu. cominunis fit atque fermatur. Proinde [icut ín lumine idem efl efe lumen, atque lucere, quamus non Jit idem effe lumen,cz re|blendere, atque calere: fic in anima intelle&uali, idem eft intclle£iualem s[te atque intelligere,licet non idem fit effe , «o* vaz tiocinariaique vnaginari. Sed memento, ex fPlotini mente ponendam efe inter mtelletum imaginatianémque gee minam [peciem ratimmis:alteram quidem Jpeculatiuam furgentem ad intellettum: Alteram Yero attiuam ad imaginationem poties declinantem. Alioquin. cum non poffit per ipfum intelle&bum duntaxat cffe altcr beatior altero , o2 muibus per ipfum fimiliter [emper agentibus, uon erit bic lici illo: nift quia in boc $beculatisa ratio naturaliter intelleéfui proxima, in mentem penitus eft conuer[a. Quod tamen de aétiua frmiliter non litet dicere: quia «2 remoz tior et a mente «y in labore pofita, eg? quodammoda eruit exteris. QDifferre ver rationes eiu[modi [Pecie, patet. mo foltom. quia [peculatiua nature opera proprie, atfiua bominum opera cogitat [ed etiain quia raro admodum c» forte ntnquam concurrit in codem ingenio naturalis vtriu[que dexteritas.
Neque omnesanimaduertunt,mentem fuam femper agere circa diuinam: neque beatus femper animaduertit rationem fuam fuperiorem agere circa mentem.
X Erin beatovatio fpeculatrix fub forma iam aique mentis agit, non tamen ita fe egere femper animadauertit: ficut neque alij mentem noflra azere circa diuinam mentes [emper agnofcunt. Sicut enim in animali noftro fecundum vim yegetalem viuere ferme idem esf ,atque vepetarejid ofEnutrire, augere, generare, [eruare: ueque tae men agno[cimus banc vim bees agere, & quomodo talia peragat: quia videlicet mzla actionis buius imago ad imaa ginationem peruenit animalis,aut noffram: ita (7 in nostra menteidem viuere ef , atque intellizere, neque tamen atlionem eius eterna animaduertiaus, nifi quando quedam citis imago in noJtra imaginatione voncipitur.lam vez v) neque beatus femper agnofcit [peculatricem in fe rationem yuà cum intelle£u fuo circa diuinam mentem iam az geie: quoniam atfionis eiu[modi non femper in imaginatione [ua imago formatur, per quam admoneri folet amm, quid poti[fiuum Vis eo vel inferior, vel fuperior agat. Hic nota, pertinere ad. intellectum noftrum cognofcere [ema per atu: ad rationem verà noftram quodammodo recolere cognita, dum circa formas excogil andas ex babitu tranz fit iu a&tumyatque viciffim: adimaginationem denique attinere quodammodo difcere noua. Hec enim [tà vatione diuertens ad animal fe conuertit: quid videat, quidve audiat animal flatim animaduertit: quid verà vatio interim, velintellettus agat,non agno[cit. Atque viciftim ft quando Yacans ab aniniali ad rationem tota conuertitur,tunc per banc ip[am imaginationem animus rationem aliquid agere iam perJentit. Quad fs ratia conuertatur in mtem , quod accidit im beato, tunc [ane ez vationem civca mentem no[Lram, ee no[Iram mentem circa diuinam vigilare animtus flatim animadueytit. Quoniam in noffraimaginatione ab animali vacante,nibilque illinc corporeum macbiuante, imagines quedam velut ab ipfo mentis, vationi[que attu prorfus apparent, per quas admonetur animus in ratione fülicet, vel Jpeculatricevel a&litia, tum intelletfum,tum rationem [beculatricem agere. Tu ver) memento : In i pfo intelle&u ficut idem est viuere,atque cognofcere, frc idem effe cogno[cere penitus «7 agno[cere, id. efl, quod ipfe. co» gnofcat animaduertere. Sed in Yatione , quoniam non idem efl omnino yitiere,atque cognofcere,fiquidem illud etere num e[b boc verà perpetuo permutabile, merità neque idem eft cognofcere, quodve cogno[rat. vel agat., agno[cere.ex c2