Gledišta

Razumljivo je da će razvoj samoupravnosti-moralnosti zavisiti, pre svega, od pripadnika ove grupacije, koji mogu najviše da utiču na razvoj u pozitivnom ili u negativnom smislu. Određena, ne mala, dostignuća u razvoju demokratije za poslednjih petnaest godina ne bi bila moguća, ako deo političkih kadrova i njihove aktivnosti ne bi stvamo bio usmeren u pravcu dalje demokratizacije. I sam ovaj proces demokratizacije formirao je pozitivno još jedan deo političkih funkcionera. Međutim, danas smo došli do određene granice u razvoju socijalističke demokratije, morala i samoupravljanja: iako odlučuje mnogo širi krug Ijudi nego ranije, ipak je velika većina potencijalnih samoupravljača i samoupravnih oblika još nedovoljno aktivna. Pored drugih objektivnih faktora, značajan uzrok ovog zastoja je i sastav jednog dela političkih kadrova u širem smislu. Ogroman broj funkcionera ponaša se više kao pasivni izvršilac direktiva, odnosno kao glasnik opštepoznatih parola, nego što deluju kao samostalni i odgovomi stvaraoci socijalističkih odnosa. Jedan od osnovnih razloga za to je politikantsko balansiranje između suprotnosti ili strah za karijem u najužem smislu. Takvi funkcioneri se plaše da bi i opravdana kritika onih funkcionera koji su više od njih ili jednako kao oni „raoćni”, da bi bilo kakav samostalan angažman u stvaranju socijalističkih odnosa, da bi bilo kakva pa čak i sasvim opravdana zaštita „nižih” zaustavih napredovanje na službeničkoj hijerarhijskoj lestvici, kakvo je postojalo u starom dmštvu i kakvo postoji ponekad još danas. Takav nedostatak moralne snage kod nekih koji bi trebalo da je imaju najviše jedan je od osnovnih razloga da se često koči stvaranje socijalističkih odnosa odnosno da takvi odnosi počinju čak da se raspadaju baš tamo gde bi morao biti njihov najznačajniji dzvor, među Ijudima koji imaju najveća draštvena ovlašćenja. Ako neki funkcioner nema u sebi snagu da prevaziđe svoje najuže interese, odnosno interese uže gmpacije kojoj pripada (dmštvenog organa, mesta, „prijateljskog” kmga, porodice, nacije), onda nije sposoban da stvara odnose na višem, plodnijem, opštekorisnom nivou. l Ako nema snage da prevaziđe ove najuže interese, ako svojom praktičnom delatnošću, svojom primemom delatnošću nije sposoban dokazivati svoje übeđenje u socijalističke odnose, onda im takav čovek ne može utirati put. Jedna od glavnih komponenti demokratskog, a pre svega samoupravnog i socijalistički-demokratskog dmštvenog upravljanja je baš uzomo ponašanje i delovanje vodećih kadrova. Uzor vodećih mobiliše dmge Ijude kao svesne, aktivne saradnike, mobiliše ih, dakle, na takav način (jer deluje, pre svega, na njihovu moralnu ambiciju, svest, „volju”, übeđenje, ne pu-

‘) Pri tom ne mislimo na apsolutnu askezu, na potpuno odricanje od vlastitih interesa ili interesa užih grupacija, nejgo samo na objektivnu potrebu da političkom funkcioneru uži interesi nisu jedino, sveodređujuće merilo za njegovo delovanje, nego da je sposoban tražiti takvu sintezu vlastitih i drugih užih interesa, koja će omogućiti veću produktivnost šire celine i što brži napredak svih njenih delova.

579

SOCIJALISTICKI SAVEZ I KADROVSKA POLITIKA