Delo

224 Д Е Л 0 господара земл>ишта, у мало су случајева сами за себе зарађивали, радили и трговали. Они су драговољно земљу поверили: рукама старога панонског тежака, који се на северу претворио у Рутена, на југу у Румуна или Србина, неке занате Циганима, трговину Немцима и Јеврејима. Не губећи урођени понос, снагу, и Физичку лепоту старе турске расе, Маџари под утицајем хришћанства постадоше у Европи образован, племенит и васпитан народ, који је пријатељ напретку; али и тај народ на пространоме земљишту, на комс се налази, представља само једну ари стократску мањину, која треба да буде захвална за своје историјске успехе извесној узвишености над осталим племенима турске расе и дугоме васпитавању усред образованих народа. Англо-саси, освајачи и господари Енглеске јесу од најплеменитије и најчистије германске расе , чији представници до душе ни у самој Немачкој нису у великом броју. Шиански хидалго постао је благотворном мешавином арапскога витеза са старим римским племићем; прави Паризлија је најнежнији од поромањених келта; једна сјајна народност, кад се ма где појави и укаже било напредовањем какве нове ненознате расе, било мешањем две старе племените расе, утиче на нас као она пена на узбурканоме мору, усред које се поетској машти Је лина божанска Афродита привиђала И нимало вам се не ласка, о племенити Срби , у чијој крви, изгледу, снази и полету као да се опажа укрштање три велике расе, словенске, грчке и латинске, ни мало вам се не ласка кад се каже, да човека обузима радост при помисли и нади да ће вам се на скоро , према вашем првенству по пореклу, признати право старешинства над балканским Словенима, право које као да вам је народна историја задржала и обезбедила. После овога што сам изложио, изгледа ми да се не може порицати тврђење, да за стварање једне народности није само потребна сродност у језику и раси, и да су од важнијег угицаја црквено јединство, усвајање једних истих историских традиција, и нарочито као у Швајцарској, заједнички интереси; али се живот једне народности најбоље постиже неком врстом умне узвишености и надмоћности. која не помаже само једном