Državopis Srbije sv. 11

Обрт унутрашње трговине Србије

"у години 1874 и 1979,

Из давних времена постоји у земљи обичај, да се народ нарочито земљерадничког реда, са својим производима на извесним тржиштним тачкама о празничним данима у повећим гомилама састаје и ту их узајамно размењује. Овакви састанци зову се панађури или вашари, и на таквим се догна обично велики број крупне стоке: коња, кобила, волова, крава, и телади, како за рад пољски способни тако и за приплод улдесни а и за клање потребни. Узимајући за основ развитка поменутог рода трговине број продате стоке на истима примећава се неоспорна пстина, да су у нас панађури све већу и већу привредну важност добивали од последни тридесет година овамо, од ког доба верне статистичне податке од исти имамо. Панађури су у неком делу заменули и црквене саборе нашег народа на које се народ поред богомоље и зато окупљао, да своје излишне производе прода и нужне у размену узме, па колико су црквени сабори бројно почели опадати, што се посећавања од народа тиче, у толико су панађури еве више и више растли, не толико на корист народног благостања колико на штету народног морала. Но како приликом држања панађура дотичне обштине од исти посредне и непосредне користи имају, то се оне с прошенијама за отварање нови панађура код власти надмећу, губећи из вида велике штетно стране панађура за цело житељство, које на истима учешћа има.

У свескама првој, другој и осмој «Државописа" печатани су податци држани у Србији панађура за године 1861 до 1878 и исти се овом при-. аиком са онима од године 1874 п 1875 овдв понављају како би се из упоредног прегледа могло нагло растење исти уочити. И у последњим двема, годинама узети су они исти саставни делови таблица као и у прошлим годинама што су ради удобнијег сравнења, а изостали број држани панађура Од подчињене је статистичне вредности, него да би се цео облик унутрашње наше трговине, представљене на наведенима, тржиштима, вештествено с тиме изменио.