JUS informacije
Strana 1
JIJS informacije
14
15. JULI 1978. BEOGRAD
Informator Saveznog zavoda za standardizaciju
TEHNIČKI NORMATIVI ZA DIZALICE
Propisi u pripremi
Projektovanje, proizvodnja, postavljanje, korišćenje i održavanje dizalica u SFRJ uređeno je Pravilnikom o opštim merama i normativima zaštite pri radu sa dizalicama [,,Službeni list SFRJ” br. 30/69). Ovaj pravilnik sadrži odredbe o ispravama dizalice, tehničkim normativima za ove uređaje i izvestan broj odredaba o zaštiti na radu sa dizalicama. Kako je donet pre gotovo deset godina, a s obzirom na brzi razvoj nauke i tehnike, ovaj pravilnik je potrebno osavremeniti a isto tako i uskladiti sa promenama koje su u međuvremenu nastale u pravnom sistemu SF RJ.
Revizija ovog pravilnika pored toga predstavlja zakonsku obavezu donosioca, jer je u članu 4. Zakona o standardizaciji određeno da , Jugoslovenski standardi, tehnički normativi i norme kvaliteta podležu obaveznom preispitivanju najdocnije urokuod pet godina od dana donošenja”. Iz ovih razloga Savezni zavod za standardizaciju je uvrstio u svoj program rada za 1978. godinu izradu novog pravilnika o tehničkim normativima za dizalice.
Ovim pravilnikom biće, na osnovu Zakona o standardizaciji („Službeni list SFRJ” br. 38/77), uređena potrebna svojstva i karakteristike dizalica i njihovih delova, kao i uslovi i zahtevi koji moraju biti ispunjeni u njihovoj proizvodnji, montaži, upotrebi i održavanju radi bezbednosti, zaštite života i zdravlja ljudi, čovekove prirodne i radne sredine i sredstava u društvenoj svojini. Isto tako, ovim pravilnikom biće uređene tehničke mere zaštite od mogućih tehničko-tehnoloških nezgoda, što uključuje i način rukovanja dizalicom, način njenog održavanja, obaveznost i sadržaj uputstava o rukovanju i održavanju, i odredbe o postupku, načinu i intervalima obavezne povremene tehničke kontrole dizalica i pojedinih njihovih delova.
Posebnim propisom o obaveznom atestiranju, koji je isto tako uvršten u program rada Saveznog zavoda za standardizaciju za 1978. godinu, biće uređen i postupak i način kontrolisanja i verifikacije propisanih svojstava i karakteristika onih delova za dizalice čija su tako utvrđena svojstva i karakteristike od bitnog uticaja na bezbednost pri radu sa ovim uređajima. Navedene osnovne propise će svakako u narednom periodu dopuniti serija odgovarajućih jugoslovenskih standarda za signalne i alarmne sisteme, kao i za lična zaštitna sredstva pri radu sa dizalicama.
U pogledu obima regulisanja, ovaj pravilnik će obuhvatiti pokretne i nepokretne uređaje na ručni ı motorni pogon namenjene za dizanje i spuštanje slobodno visećeg tereta, sa ili bez njegovog prenošenja, koji rade pomoću čeličnog užeta ili lanca, a podešeni su za rad kukom, grabilicom, vedrom ili drugim zahvatnim, odnosno nosećim sredstvom, izuzev brodskih dizalica za koje se primenjuju propisi koje na osnovu saveznog zakona donosi Jugoslovenski registar brodova.
Uzimajući u obzir da je u prvom polugođu ove godine izrađen nacrt pravilnika za liftovska postrojenja i liftove, kojim se uređuju tehnički normativi za liftove namenjene prevozu ljudi, kao i liftove namenjene za prevoz tereta, sa električnim i hidrauličnim pogonom, i da je programom rada za tekuću godinu predviđena i izrada propisa o obaveznom atestiranju liftova ı opreme za liftove kao i o atestiranju visoko otpornih lanaca za specijalne namene, može se očekivati da će već u prvom polugođu iduće godine ova materija biti celovito uređena sa stanovišta tzv. ,,tehničke regulative”. Uređivanje zaštite na radu u svim, pa tako i u ovoj oblasti, pravo je i dužnost socijalističkih republika i autonomnih pokrajina. Zbog toga propisi o kojima je napred bila reč neće sadržavati odrebe o zaštiti na radu kakve su sadržavali raniji propisi. To može da dovede do praznine u ovim propisima, što bi moglo da se izbegne sinhronizovanom akcijom na izradi ovih propisa u federaciji (,,tehnička regulativa”) i republikama i autonomnim pokrajinama (zaštita na radu), s tim što bi eventualni dogovor republika i autonomnih pokrajina o ujednačavanju
ovih propisa pri tome bio od velike koristi.
ANOTACIJE PREDLOGA JUGOSLOVENSKIH STANDARDA I PREDLOGA REVIZIJE STANDARDA
Većinu predloga koje objavljujemo u ovom broju JUS informacija pripremile su stručne komisije Saveznog zavoda za standardizaciju u čiji su sastav, pored stručnjaka Zavoda, ušli · predstavnici proizvođača, potrošača i zainteresovanih Ustanova.