JUS standardizacija

40 ki. | ___ STANDARDIZACIJA

6.I2 Na staklene posude sa uzorcima crnog lovačkog baruta namenjenog ispitivanju privežu se kartoni sa oznakama, pa se zatim posude zapečate pečatom prodavca i kupca ili kontrolnog organa. Pečaćenje se izvrši tako da isključuje svaku. mogućnost otvaranja posude bez povrede pečata i pakovanja. Kartoni sa oznakama na staklenim posudama moraju da sadrže sledeće podatke: — naziv 1 vrsta baruta, — naziv i sedište proizvođača, — količina baruta na koju se uzorak odnosi, — datum izrade baruta, — datum otpreme baruta ız fabrike, — broj vagona kojim Je barut otpremljen, — potpisi lica koja su uzimala uzorke.

6.13 O uzimanju uzorka sastavlja se zapisnik u tri istovetna primerka. Zapisnik potpisuju ovlašćena lica koja su uzimala uzorke. Po Jedan primerak uzorka sa zapisnikom zadržavaju proizvođač ı kupac, a treći uzorak sa zapisnikom se čuva

za slučaj spora na mestu, koje sporazumno odrede zainteresovane strane. Spornu analizu vrši laboratorija ustanove koju sporazumno izaberu zainteresovane strane.

6.Ž Ispitivanje

6.21 Određivanje sadržaja vlage U manjim količinama usitni se oprezno, u što kraćem vremenu, u porcelanskom ili ahatnom avanu nekoliko p uzorka baruta, tako da krupnoća zrna prolazi kroz sito od 0,25 mm otvora okaca; usitnjeni uzorak stavi se u malu staklenu posudu za merenje i hermetički zatvori. Od usitnjenog uzorka crnog lovačkog baruta izmeri se oko 2 p, sa tačnošću od 0,0002 p, u osušenoj tariranoj staklenoj posudi sa brušenim poklopcem i sve zajedno suši 4 sata na 70 "C, ohladi u eksikatoru ı meri.

Sadržaj vlage u ispitivanom uzorku crnog lovačkog baruta izračunaya se prema sledećem obrascu:

G») x 100

O ~ (Gi—

Vlaga 5 G

gde je: G = težina izmerenog uzorka baruta, Gi = ukupna težina posude sa uzorkom, pre sušenja,

Go = ukupna težina posude sa uzorkom, posle sušenja. -

6.22 Određivanje sadržaja kalijumnitrata (KNOy) Izmeri se oko 10 p sa tačnošću do 0,01 p uzorka za ispitivanje, stavi u čašu zapremine oko 400 ml, doda oko 20 ml destilovane vode, zagreje da proključa uz češće mešanje i dalje blago zagreva oko 15 minuta, da se sav kalijumnitrat rastvori. Zatim se dobiveni rastvor profiltruje kroz osušeni i izmereni porcelanski filter-lončić i najzad ispiranjem prenese celokupni talog iz čaše u filter-lončić. Ispiranje se vrši do nestanka reakcije na nitrate tj. kad 1 mi filtrata pomešan sa 1 ml 0,5%-tnog rastvora difenilamina u koncentrovanoj sumpornoj kiselini, ne daje plavo obojenje. Zatim se filterlončić sa talogom suši 4 sata na 70"C, ohladi u eksikatoru i meri.

Sadržaj kalijumnitrata u ispitivanom uzorku izračunava se prema sledećem obrascu:

G-G,) x 100 'Kalijumnitrat = ( E

— ŽHaO

gde je: G = težina izmerenog uzorka,

Gi= težina ostatka na filter-lončiću.

6.23 Određivanje sadržaja sumpora

Posle određivanja, kalijumnitrata, filter-lončić, čija je težina poznata (prilikom merenja kod određivanja sadržaja KNO3y), zajedno sa ostatkom stavi se u ekstraktor Sokslet (Sobxlet) ili Vilej (Wiley) i ekstrahuje ugljendisulfidom uz zagrevanje 2 sata na vodenom kupatilu. Filter-lončić se postavi u ekstraktoru tako da visina tečnosti u ekstraktoru nema mogućnosti da pređe preko gornje ivice lončića, da ne bi mehanički povukla ugali iz njega. Posle ekstrakcije se filter-lončić stavi na bocu za vakuum, ispere po Jedanput alkoholom i etrom, a zatim veoma oprezno — (opasnost od stvaranja superoksida etra) suši u sušnici 1 sat na 100 "C, ohladi u eksikatoru i meri. Sadržaj sumpora izračunava se prema sledećem obrascu:

| Gy—G») X 100 , Sumpor % = (Ga) 100 G gde je: G = težina izmerenog uzorka baruta prema tački 6.22, Gi= ukupna težina filter-lončića zajedno s talogom posle izdvajanja kalijumnitrata,

Go= ukupna težina filter-lončića, posle izdvajanja sumpora.