JUS standardizacija
10
STANDARDIZACIJA DK 678.5/6: 621.753.1
Predlog standarda TOLERANCIJE DUŽINSKIH MERA I OBLIKA ; AVA br. 6833 ZA PROIZVODE OD PLASTIČNIH MASA 1967.
2.3
2.4
2.6
ŽŽ.
3.11
Plastics. Tolerances of linear dimensions and shapes
Krajnji rok za dostavljanje primedbi: I. jun 1967.
Predmet standarda
Ovaj standard propisuje tolerancije nazivnih mera za proizvode izrađene od plastičnih masa (u daljem tekstu »poliplasta«): presovanjem (compression moulding), posrednim presovanjem (transfer moulding and injection moulding of thermosetting plastics) i injekcionim presovanjem (injection moulding).
Tolerancije navedene u standardu služe samo za označavanje i preuzimanje gotovog proizvoda. Veličine tolerancije, obuhvaćene standardom, ne mogu služiti za određivanje zazora (zračnosti) ili preklopa sklopova.
Tolerancije geometrijskog oblika (npr. navoja) nisu obuhvaćene ovim standardom. Definicije
Izrađen proizvod (izrađevina) Je proizvod dobiven jednim od postupaka kalupljenja. Proizvod dobiven presovanjem i posrednim presovanjem naziva se otpresak. Postupkom injekcionog livenja dobiva se odlivak.
Kalupna šupljina je prostor u kalupu koji ima oblik proizvoda.
Skupljanje (stezanje) je razlika kalupne šupljine i istih dimenzija izrađenog proizvoda na temperaturi okoline, izraženo u procentima u odnosu na dimenzije izrađenog proizvoda, merene na istoj temperaturi.
Lxk- L
S= ·100 gde je:
S = skupljanje u %
Li
||
mere kalupne šupljine na temperaturi okoline,
|, mere odlivka, odnosno otpreska, na temperaturi okoline.
Raspon skupljanja je razlika između najvećeg i najmanjeg skupljanja poliplasta, ustanovljenog na standardnoj epruveti (JUS u pripremi za pojedine tipove poliplasta).
A S= Smax — Smin (%) Tolerancija je razlika između najvećeg i najmanjeg dozvoljenog odstupanja od nazivne mere T= Dmax- Dmin (mm)
Dozvoljeno odstupanje je razlika između propisane nazivne mere i dozvoljenih stvarnih mera proizvoda.
Tolerancijsko polje je područje ograničeno gornjim i donjim dozvoljenim odstupanjem. Položaj tolerancijskog polja u odnosu na nazivnu meru može biti »+« ili »—«.
Tačnost izrade proizvoda
Osnovne grupe (skupine) tačnosti izrade proizvoda
Raspon skupljanja poliplasta je osnovni činilac koji utiče na stvarnu meru proizvoda. Stoga standard predviđa stepenovanje tačnosti proizvođa na osnovu raspona skupljanja. Prema ovom standardu postoji 8 osnovnih grupa tačnosti
· izrade proizvoda. Grupe se temelje na osnovnom redu standardnih brojeva R 5. i date su u tabeli 1.