JUS standardizacija

lovačka municija.

čaure za puške sačmarice

komentar uz predlog

za reviziju standarda JUS H.D4. 101

Slavoljub Đorđević, dipl. ing.

Stručna komisija Jugoslovenskog zavoda za standardizaciju, odgovorna. za izradu i donošenje jugoslovenskih standarda iz oblasti lovačke municije ı njenih delova, ovih dana nastavlja rad na reviziji postojećih važećih nacionalnih standarda iz ove oblasti.

Prvi standard JUS H.D4.10! — Lovačke čaure za puške sačmarice — već je podvrgnut reviziji, pa se ovom prilikom donosi predlog njegovog novog teksta koji je prema predlogu Zavoda za ispitivanje i žigosanje vatrenog oružja i municije iz Kragujevca usklađen sa zahtevima CPI — Briselske konvencije, čiji je član nedavno postala i Jugoslavija.

Uz predlog teksta za reviziju napred navedenog standarda daje se kratka informacija o standardizaciji u nas u oblasti lovačke municije i njenih delova.

lako se složeni tehnološko-ekonomski problemi proizvodnje, kontrole kvaliteta i prometa lovačke municije i njenih delova u našoj zemlji ocenjuju sa merodavnijih mesta na drugi način, ovaj napis ima za cilj da ukratko informiše o dosadašnjem radu i rezultatima postignutim na polju standardizacije isključivo u oblasti lovačke municije, isključujući sve druge oblasti koje se odnose na proizvodnju, kontrolu kvaliteta ili promet eksploziva ili eksplozivnih materija.

Proizvodnja i kontrola kvaliteta lovačke municije i njenih delova odvijala se kod nas tek poslednjih desetak godina uz intenzivnije korišćenje nacionalnih standarda ili standarda drugih zemalja. Međutim, može se slobodno reći da je u oblasti proizvodnje i kontrole lovačke municije i u pas i u svetu standardizacija prodirala onakvom brzinom kakvom su se eliminisala shvatanja o poluvojnom karakteru te proizvodnje. Diugim rečima, u oblasti lovačke municije standardizacijom su se obuhvatala samo ona područja koja su se, po mišljenju merodavnih, u svakoj zemlji mogla svrstati u red samo tzv. »nekonspirativnih« tehnološko-ekonomskih proizvodnih područja. Ovaj momenat, kao i nedostatak inicijativa i zahteva koji bi odražavali opšte nacionalne interese i mogućnosti u vezi sa proizvodnjom i kontrolom kvali-

teta takve oblasti kao što je lovačka municija prolongirali su prodiranje standardizacije za skoro dvadeset godina posle rata. Ovo je svakako imalo štetne posledice. na proizvodnu tradiciju naše zemlje u ovoj oblasti, a s obzirom na pozicije koje su se ranije mogle osvojiti na svetskom tržištu lovačke municije, predstavlja zakašnjenje za ravnopravno uklapanje u međunarodnu podelu rada

Tek 1964. godine Glavni lovački savez Jugoslavije i to zahvaljujući jednom velikom lovcu entuzijasti, Ljubiši Ivkoviću, zajedno sa Jugoslovenskim zavodom za standardizaciju, šire inicira izradu jugoslovenskih nacionalnih standarda iz oblasti lovačke municije i njenih delova. Pre nego što se pristupilo izradi prvih nacrta predloga „standarda, Još jednom su proverene proizvodne mogućnosti nekoliko eminentnih naših preduzeća proizvođača kao što su: KRUŠIK, Valjevo, KAMNIK, Kamnik, PRVI PARTIZAN, Titovo Užice, CRVENA ZASTAVA, Kragujevac, PUŠKARNA, Kranj, POBEDA, Goražde, MILAN BLAGOJEVIĆ, Lučani, TOVARNA SVINCA, Mežice. Od predstavnika-stručnjaka navedenih preduzeća formirana je Stručna komisija Jugoslovenskog zavoda za standardizaciju za izradu i donošenje jugoslovenskih standarda u oblasti lovačke municije. Komisija je odmah započela sa radom, pa su u periodu od njenog osnivanja do danas doneseni sledeći jugoslovenski standardi:

JUS H.D4.055 / 1965 — Kapisle za municiju za lovačke puške sačmaTICE JUS H.D4.101 / 1965 — Lovačke čaure za puške sačmarice

JUS H.D4.102 / 1965 — Lovačka sačma za lovačku municiju

JUS H.D4.103 / 1965 — Čepovi i poklopci za lovačku municiju za puške sačmarice

JUS H.D4.110 / 1965 — Gotova municija za lovačke puške sačmarice

JUS H.D4.056 / 1967 — Kapisle za municiju za lovačke puške sa žlebljenim cevima

JUS H.D3.047 / 1968 — Bezdimni lovački barut za puške sačmarice