JUS standardizacija

sovjetska standardizacija

i sovjetski znak kvaliteta robe

Stanko Savić, dipl. ing.

osnovni ciljevi sovjetske standardizacije

Osnovni ciljevi sovjetske standardizacije sastoje se

u sledećem:

— ubrzati tehnički progres, povećati ı učiniti efikasnijom proizvodnju a s tim u vezi ı produktivnost rada, naročito inženjerskog i rukovodećeg kadra,

— poboljšati kvalitet proizvodnje ı obezbediti njen optimalni nivo,

— obezbediti uslove za povećanje izvoza Droizvoda visokog kvaliteta koji odgovaraju potrebama svetskog tržišta,

— usavišiti organizaciju rukovođenja privredom i utvrditi ractonalnu nomenklaturu proizvoda koji idu na tržište,

— omogućiti specijalizaciju u oblasti projektovanja ı proizvodnje,

— racionalno koristiti fondove u proizvodnju i ekonomske i druge resurse,

— obezbediti zaštitu životne sredine i zaštitu na radu,

— ubrzati razvitak međunarodne ekonomsko-tehničke saradnje.

kategorije sovjetskih standarda

Sovjetski standardi razvrstani su u četiri kategoTIJE: — državni standardi SSSR, GOST,

— granski standardi, OST,

— republički standardi, RST,

— standardi preduzeća, STP.

Sovjetski standardi su sa obaveznom primenom, u granicama njihovog dejstva.

GOST — državni standardi obavezni su i primenjuju se u svim preduzećima i organizacijama, kao ı u ustanovama saveznog, republičkog i lokalnog značaja, bez obzira na privrednu granu. GOST-standarde utvrđuje Komitet standarda pri Ministarskom savetu SSSR.

GOST-standardi koji se odnose na specijalnu odeću i obuću, zatim proizvode koji se koriste kao zaštitna sredstva, ı druge slične proizvode, utvrđuje

Komitet standarda u saradnji sa Centralnim odborom sindikata.

OST — granski standardi obavezni su za sva preduzeća ı organizacije date grane privrede, a takođe ı za preduzeća i organizacije drugih grana (naručioca) koje koriste ove proizvode. OST-standarde utvrđuje odgovarajuće ministarstvo u granicama svojih ovlašćenja.

RST — republički standardi obavezni su za sva preduzeća ı organizacije republičkog ı lokalnog značaja date republike, nezavisno od toga kome su potčinjeni.

RST-standarde utvrđuje republički ministarski savet, ili, na zahtev saveta, republičko odelenje za plan.

STP — standardi preduzeća obavezni su samo za dato preduzeće.

STP-standarde utvrđuje rukovodstvo preduzeća.

predmet sovjetske standardizacije

Predmet sovjetske standardizacije su industrijski proizvodi, zatim pravila, uslovi, metode, termini i slično, koji najčešće imaju mnogostruku primenu u nauci, tehnici, industriji ı poljoprivredi, mašinogradnji, transportu, kulturi, zaštiti zdravlja i drugim sferama nacionalne privrede.

Utvrđeni uslovi kvaliteta i karakteristične osobine u standardima moraju odgovarati poslednjim dostignućima nauke, tehnike ı proizvodnje, zasnovanim na naučno-istraživačkim ı opitno-konstruktorskim radovima koji se, po pravilu, moraju završiti izradom normativno-tehničke dokumentacije. Svi pokazatelji, karakteristične osobine i uslovi kvaliteta moraju odgovarati i preporukama SEV-standarda prihvaćenim od SSSR, a takođe moraju biti uzete u obzir i preporuke Međunarodne organizacije za standardizaciju ISO.

U standardima, uporedo sa uslovima za tipove i vrste proizvoda serijske i masovne izrade, predviđaju se i novi progresivni uslovi koji bi bili iznad dostignutog nivoa proizvodnje, sa ograničenim rokom za njihovo uvođenje.

Za pojedine važnije vrste proizvoda, uporedo sa postojećim važećim standardima utvrđuju se i per-