JUS standardizacija

7. "Specifična težina", kao mera za silu težine neke materije po jedinici zapremine, na primer kp/mJ, N/mJ, više se ne UDOtrebljava. Umesto toga koristi se izraz "gustoća", kao odnos mase i zapremine, na primer kg/m3, gr/cm3, kg/dm3, kg/l, za materiju u posmatranom stanju, tj. u stanju koje se mora posebno specificirati.

8. Tvrdoće po Brinelu i Vikersu, na primer HB = 35O kp/mm2Ž, a ni tvrdoća po Rokvelu, na primer HRC = 45, se više tako ne navodi, već se dosadašnje brojčane vrednosti ispisuju s kratkom oznakom odnosne tvrdoće, kao jedinice, u danom slučaju i s neizmenjenim podatkom za silu ispitivanja (u kp), na primer 35O HB, 64O HV 30, 45 HRC. (U podatku 64O HV 3O, podatak za silu "3O", koji je prvobitno značio 30Okp, je postao simbol za silu 294 N, tj. za silu 3O x 9,806 65 = 294 N. Iznos 294, u konkretnom slučaju, je izražen sa greškom zaokrugljivanja manjom od O,1 *, što je svakako zanemarljivo s obzirom da je dozvoljena greška ispitivanja + 1 %. Pomenuta greška zaokrugljivanja i u opštem slučaju mora biti manja od O,1 9).

9. Slična logika kao pod prethodnom tačkom da se primeniti i za druge suštinski slične slučajeve, na primer za vitVvortov cevni navoj, tipografske mere, dimenzije automobilskih guma, a možda i za krvni pritisak, "kaloričnu" vrednost namirnica, i tako dalje.

lO. Podaci za dinamičku viskoznost (m) se više ne daju u kp s/mŽ ili u P (pri čemu je 1 kp s/m?2 = 981 P, odnosno 1 P = = O,O1O 2O kp s/m2) već se daju u Pa s (pri čemu je 1 Pa s = 1 N s/m2 = 1 kg/ /(m s), ili pak u dPa s (= dN s/m?),

N s/cm?2, ili mPa s (= mN s/m?). Ostali odnosi: 1 cP = 1O 3 Pa s = 1 mPa s =

= O,O0O01 N s/m2 = 103 N s/m?2;

OJ — +Ž Pa s = 1 g/(cm s).

2 650 000

0,00981

0,00116

Podaci za kinematsku viskoznost (Y) (tj.

za dinamičku viskoznost u odnosu na gus-

tinu, ? = Y) se ne daju u St (pri čemu

je 1 st = 1 cm2/s = m2/s; l cSt =

= 1 mm2Ž/s = 1O-6 m2/s) već se daju u m2/s (pri čemu je 1 m2/5=1Pa s m3/kg), ili

pak u mm2/s ili cm2/s.

11. Litar je poseban naziv za 1 dm3

_ 1 3 (TI = 1006 M )· Decimalni delovi i umnošci su 1 mil. 7 el (cel = O,O1 #2) hl (= 1OO 1 = dm3 = O,1 m3) kl (= (= 1000 1 = 1 m3)

Prema tome, za količinu tečnosti može se dati podatak, na primer, 25O ml ili 0,250 1,

12. U slučajevima kada se rađi o prirodnim materijalima, kao što je na primer drVo za gradnju drvenih mostova, i slično,

može se kao jedinica za mehanička napre-

zanja, umesto N/mmZŽ, koristiti da N/cm2 (= O,1 N/mmŽ2 = 1 kp/cm2).

13. Podatak za silu ne daje se u kp, već

u N. Na primer, opterećenje čeličnog užeta za transport rudarskog koša, za masu koša 195O kg, masu materijala koji se transportuje 3000 kg i masu užeta potrebne dužine 98O kg, iznosi 593O (= 1950 + 3000

+ JOOO + 980) kg · 9,81 m/s2 = 58 173,3N

= 58 kN. U tom slučaju, izabrano čelično uže, prečnika 3O mm, prekidne čvrstoće 157O N/mm?Ž i prekidne sile 539 kN, imaće faktor sigurnosti ravan 539 kN/58 kN=9, što zadovoljava ako propisani faktor sigurnosti iznosi 8.

4 - Odnosi jedinica za energiju, rad i količinu toplote

1,3 367 000 0

] 0,001 58 b27

632 | 270 000 7100 i l