Otadžbina

XXII

онде, где би требало да здрав разум и поштени народни дух рашчисти облаке и одагна болест, ако би се хтела наметнути. Тако ;је изведена лекарска анализа Гетеовог чувеног јунака. Њу није створила шовинистичка мржња, него праведни народни отпор против онога, што би кадро било да заведе на странпутицу његове сународнике. Њу није задахнуло пусто самопоуздање, него необорива истина као резултат лекарске науке, којој је задаћа и душе лечити. Иије написана у неколико празних Фраза, него је одевена уметничком руком, која ни на што не заборавља. Нигде ваљда није шмокљан Вертер доживео већег пораза и оштрије критике него у Лазаревићевом ((Вертеру". А нраведна је, крепка и здрава,- од срца и одлучна. „Наравно, да се у тој критици не огледа само Вертер, него и сви други сентиментално-болесни ( (ШМОкљаии Ј> , били они плодови немачкога мозга или јадне хрватске маште, били им писци — ег еп, или ићи, вићи, За хрватску публику која са особитом вољом чита — на жалост нај•слабије —- немачке писце (а шта су тек они кад и Гете има свога Вертера; има особитога интереса ова Лазаревићева прииоветка. Можда би увидели, кад њу ирочитају, колико вреде и хрватски неки њени љубимци, који имају силу својих Вертера, само још много незграинијих и луђих и, несравњено са мање вештине приказаних. Можда би им књижевни укус тиме добио те би се машили и за друга дела којима није једина препорука што су хрватским језиком писана. к Сада би ми била критичарска и критикастерска јел'те? — дужност да побројим и махне и погрешке Лазаревићевих радова, јер ваљда ће и њих бити V «Много сам мислио и смишљао шта да наиижем у бројанице махна и недостатака. али не нађох ништа што би нужно било да се истакнђ. Што сам више његове приповетке читао, то сам све мање мислио на махне, то су ме све више обузимале красоте њихове. Најзад сам се одлучио проговорити о недостацима —- ако им у траг