Topola

dare (skočiti) e curru; * saltu superare viam, preskočiti ; -}- s. strenuus, -f praeceps. 2. saltus, us, m. 1) gorska šuma, planina, pašnjak, Pyrenaeus; Pyrenaei; Grajus; Thermopylarum (klanac); silvis aut saltibus; s. duo angusti silvosique; * nemorum; * saltibus in vacuis pascant; Caes. b. G. 7, 19, 2.; de saltu ( 'pdsnik ) agroque dejicitur. saluber, bris, bre, obič. sSlubris, e, adj. [salus] 1) zdrav, zdravlju povoljan, koristan, locus; natura loci; annus; saluberrimae regiones; Bajae s. repente factae sunt; * somnus; uopće: zdrav, valjan, koristan, consilia; res salubrior; sententia rei publicae saluberrima; quidquid est salsum aut s. in oratione; mendacium; (Hor.) justitia. 2) zdrav, krepak, snažan (na tijelu; sr. sanus), genus hominum salubri corpore; defuncta morbis corpora salubriora esse coepere, ozdravljati. salubritas, atis, /. zdr avlje, Ijekovito st, loci, tum salubritatis, tum pestilentiae signa; -j- aquarum; -J- caeli; u pril., s. Atticae dictionis et quasi sanitatem perdere, jedrinu A. govora (kojoj je uzrok sanitas); a jureconsultis s. (lijek), ab iis, qui dicunt, salus ipsa petitur. b) -}• zdr avlj e (kao stanje), s. corporum i samo s. sitltib riter, adv. s komp. i sup., zdravlju povoljno, zdravo, korisno, umbris aquisve refrigerari salubrius; tp. korisno, na korist, s. bellum trahi potest; -j- destinata s., korisna osnova; -j- salubrius emere, korisnije, cjenije; -j-ut quam saluberrime reficiantur; također, -J- mudro, pametno, s. aestimare; disciplina s. temperata. salihu, i, n. [daloj] 1) burkanje morsko, i time nastalo ljuljanje broda, salo nauseaque confecti. 2) široko, debelo more (prema obali i luci), pučina morska, classis stat in salo, također pristanište, procul ab insula in sato, navem tenere ancoris; -j- more uopće. silus, titis, f. [od salvus] zdravlje, quae oportet signa esse ad salutem, omnia huic esse video; mater redit sua et familiae s. maxima; quod salute ejus fiat, Ter.; medicini ad salutem reducere; medicis suis non ad salutem sed ad necem uti; (Curt.) salutis custos, liječnik; dobro, spas, spasenje, čuvanje života (sr. incolumitas), izbavljanje i nal., civitatis; Galliae; communis; urbis, exercitus; id quantae saluti fuerit universae Graeciae; utilitati salutique servire; * nulla salus bello; augurium salutis; restitutio salutis meae, poziv iz progonstva ; summae se iniquitatis condemnari debere, nisi eorum vitam sua salute ha-

beat cariorem, Caes. b. G. 7, 19, 5.; lintribus inventis sibi salutem reppererunt; fugž s. petere; sine spe salutis; sunt tuae clementiae monumenta eorum incolumitates, quibus s. dedisti, kojima si život darovao ; ad s. vocare, spasti, sahraniti ; -j- de salute pugnare; -f- pro salute dimicare; juris libertatis; fortunarum suarum s.in istius damnatione consistit; obtestari alqm de salute sud, moliti za milost; o govorniku, honesto et misericordi mendacio saluti civi calamitoso esse; qui saepe meis civibus saluti existimarer fuisse; haec vox nonnullis aliquando saluti fuit; et opem et s. ferre alcui, opem indigentibus salutemque ferre, s. afferre rei publicae, pecuniae, spasti; s. alcui reddere, restituere; ima est s.; nulla s. rei publicae reperiri potest; si ulla s. servare posset; rei publicae salutem retinere; također Salus personi/., neque jam Salus servare me potest, Plaut., ipsa S. servare non potest. Navlast. a) konkr. spas, spasitelj, me suam s. appellans; sic ab iis, ut s. patriae, defenderer; pri Plaut.; riječ od mila, mea s., spase moj, dušo moja! b) pozdrav, salutem nuntiare alcui, pozdraviti, s. scribere; impertit tibi multam salutem, (Ter.) phirima salute Parmenonem Gnatho; * salutem alcui afferre; Anaeharsis Hannoni salutem (se. dicit); ne salutem quidem, at tu et illi Piliae plurimam; dic a me illi salutem; salute data reddit&que ili accepta redditaque; * longa salute donare puellam; u pril., salutem dicere foro et curiae, „s bogom l ‘ redi, ostaviti. salutaris, adj. s komp. [salus] spasonosan, koristan, probitačan, zdrav, (opp. pestifer, perniciosus; sr. saluber), res; calor; oratio, consilium; cultura agrorum hominum generis est; ratio quoniam pestifera sit multis, admodum paucis s.; illud ad firmandam vocem s.; ars s., vještina Ijekarska; litera s. pogl. 1. A.; s. digitus, kažiput, Suet. Aug. 80.; Salutaris, spasitelj, kao pridjev Jupiterov, Cic. Fin. 3, 20, 66. salutariter, ado. [salutaris] spa s ono sn o, korisno, uti armis. salutatio, onis,/. [saluto] pbzdr avlj anj e, pozdrav, navlast. klijenata i prijatelja; poklon, pohode (sr. saluto), übi s. defluxit; dare se salutionl amicorum, salutator, oris, m. [saluto] pdhođanin, koji ide ođlidnijim u pohode. * salutifer, fera, ferum, adj. [salus-fero = salutaris] spasonosan. salutigerulus, adj. [salus i gero] (pozdravljaš), pozdrav donoseći, jednom Plaut. Aul. 3,5, 28. saluto, 1. [salus] 1) pozdravljati, alqm; Tironem saluta nostris verbis; deos, bogovima,

944

saltus—saluto