Topola

93

(на пр. притисак на око, ударац по уху и т. д.)· Кад пнадекватна драж дејствује на чулни орган, она пропзводи исту сензацију као и адекватна драж : на пр. прнтпсак на око изазива оветлост, ударац по уху брујање и т. д. Дакле, ма која драж дејствовала наједан чулни орган, она изазива исту врсту сензацнја, из чега бп излазило, да драж као таква y опште нема никаквог непосредног значаја за квалитет сензације, већ да je квалитет сензадпје олређен само п једино физиолошким процесом y одговарајућем сензибилном нерву. Ову теорију спецпфичне енергије нерава поставпо je физиолог Јоханес Милер, a њен најзнатнијибранилац јеХелмхолц. Док по теорији специфичне енергије нерава само нерв има значаја за квалптет сензације, a међутим су чулнп орган п физичка драж потпуно индиферентни, дотле су по другој теорији физичка драж и нерв потпуно индиферентни, a само чулни орган одређује квалитет сензације. Ова друга теорпја тврди, да притисак на око делује на нерв y ствари као адекватна драж, јер он производи таласање етра, који ce налази y областп очне дупље, a το таласање етра делује непосредно на очни нерв и производп светлост. Тако исто електрична струја пуштена на језик не врпш непосредно утицај на сензибалне нерве његове, већ ствара хемијске процесе y чулном органу, који непосредно делују на нерв и т. д. Инадекватне дражи, тако тврдн ова теорија, y опште нису y стању деловатп на сензибилни нерв, пошто ce између дражи и нерва налази чулни апарат, који врши избор спољне дражи, који претвара инадекватне y адекватне дражрд По овој теорији сензибални нерви свију чулних органа имају исту анатомску структуру, a разлика y њиховој физиолошкој функцији долази само од разлике надражаја, који производи чулни апарат y њима. Нерв дакле није онај фактор, који одређује квалитет оензације; драж такође не одређује квалитет сензације, пошто свака драж губи своју првобитну природу при пролазу кроз чулни орган, тако да остаје само периферни чулни орган као фактор који одређује квалитет сензације. Еволуција je, вели даље ова теорија, адап-