Vojin

218

ВОЈИН

новом и њ е н и с у д о в и, к о ј и м о г о ш е п о ч и в а т и само п о општим правима, добише сталан, закони вид. Истинити и стални судови пос т а ш е о д т а д а органи з а к о н а, к о ј и уништиш е с в а к и т р а г с а м о в о љ с т в а и п р о г л а с и ш е с п а с о н о с н у и праведну ј е д н а к о с т с в и ј у б е з разлике пред законом. Бушањем и пробањем најпосле показа се, шта приличи војничком духу дисциплини и политичким установама у земљп. Сушта је истина да се закони једног народа морају саглашавати са основима владе и природним нагонима народа. И ово начело нетрпи изузетка нигде, а нарочито у кривичном војничком закону. То нам историја јасно доказује. Први судови који су 1790 године устаноновљени, били су ратни судови (сонгб таг1)'а1е8), са војничком поротом, која се делила на порогу опиужења и на пороту суђења, а то тако било је зато, што је тад такав вид и основ обичних судова био. Законом 1792 године. показат је пут, којим ће се најлакше доћи до образовања ове двогубе пороте у коју су се узималн све класе н стања војске. Да би ко могао бити члан те пороте, тад је довољно било да има пуних 25 година, да зна да чита и да пише и да више од две године служи. И законом се 1792 тај ратни (војнични) суд поделио на два дела: једног је определење било да кривице истражује, а другог да поставља суђаје. Војнички судови оваквог внда и деобе, тешко су се употребљавали, нарочито у ратно доба. Законом 1793 укинута је порота оптужења, а задржала само порота суђења, са три члана за одређивање каштиге. И овај начин суђења још није приличио ни војничком духу, ни дисциплини. Законом 24. Фебруарија 1793. (3 рћишве аи II) начини се нова организација судова са ова три поделења: дисциплинарни