25 godina Narodnog pozorišta Bosanske Krajine

UZ PROSLAVU 95- GODIŠNJICE NARODNOG POZORIŠTA BOSANSKE KRAJINE

Prije 25 godina, u subotu 18 oktobra 1930 godine, u 20 časova prviput digao se zastor na sceni Banjalučkog pozorišta.

Pred dupke punom dvoranom za pozorište adaptiranog Sckolskog doma, sadašnje kino »Kozara«, u prisustvu pretstavnika vlasti, pretstavnika pozorišta, naših centara Beograda, Zagreba i Sarajeva kao i pretstavnika Centralne uprave Udruženja glumaca, izvedena je svečana pretstava »Hadži Loja« istorijski fragmenat u jednom činu, od B. Nušića, »Hej Sloveni!«, fragmenat u jednom činu, od R. Odavića i »Povratak«, epizoda iz srpsko-austrijskog rata, od R. Švabića. Banjalučko pozcrište spada u red onih pozorišta u našoj zemlji, koja su osnovana poslije Prvog svjetskog rata.

Osnivanje ovog pozorišta pretstavlja krupan i značajan datum na polju narodnog prosjećivanja ı zađovoljavanja kulturnih potreba građana Bosanske Krajine i njenog kulturnog i političkog centra Banje Luke. Pod umjetničkim rukovodstvom Dušana Radenkovića i Dušana Mitrovića, prvi dramski ansambl Banjalučkog prozorišta bio je srećno odabran i sastavljen od talentovanih i kvalitetnih umjetnika. Za deset mjeseci svoga rada, od 18 X 1930 do 20 IX

Sokolskog doma. Tek u jesen 1934 godine završena je izgradnja damašnje pozorišne zgrade. Prelaskom u novu zgradu poboljšani su uslovi i mogućnosti za uspječžniji rad, jer su u ovoj zgradi tehničke mogućnosti scene bile bolje nego u staroj zgradi. Za kratko vrijeme svoga rada Banjalučko pozorište se alfirmiralo kako u Banjoj Luci tako i na cijelom području na kome je djelovalo.

U prvom deceniju kroz naše pozorište prošao je veliki broj istaknutih i širom naše zemlje poznatih pozorišnih umjetnika -– glumaca i reditelja, od kojih samo neke navodimo: Dušan Radenković, Vjekoslav Afrić, Dobrica Radenković, Milan Kutijaro, Mica Šekulin, Jozo Bakotić, Jozo Petričić, Carka Jovanović, Vaso Kosić, Rade Pregarc, Stanko Kolašinac, Kosana Pavlović, Ivka Teržan, Dana Petrović, Radoslav Vesnić, Miloš Rajčević i niz drugih.

Kao upravnike i umjetničke rukovodioce treba naročito pomenuti Dušana Radenkovića, Borivoja Nedića, Vasu Kosića, Radoslava Vesnića, Milu Pania i Lojza Štandekera.

Sa prosjekom od 238 pretstava u sezoni pozorište je djelovalo u sezonama 1931/32 — 1940/41 (računajući do 6 aprila 1941 godine). Dramski ansambl ovog pozorišta izvodio je i baletske i operetske pretstave,

Prvi ansambl Narodnog pozorišta u Banjoj Luci

1931 godine Banjalučko pozorište prikazalo je 287 pretstava, od kojih 161 u Banjoj Luci, a ostale na povremenim gostovanjima po Bosanskoj Krajini. U istom razdoblju prikazano je, 35 premijerskih ipretstava, od kojih 22 domaćih i 13 stranih pisaca. Kroz ovaj period pozorište je gostovalo u 26 sreskih mjesta, na području tadanje banovine. Pune 4 godine dramski kolektiv je izvodio svoje pretstave u dvorani

pod rukovodstvom dirigenta Jarka Plecitia i kapelnika Vojne muzike JNA Stjepana Blaževića.

Ne možemo ovom prilikom a da ne spomenemo i najstarije članove - popularne glumce našeg pozorišta Maru i Vladu Zeljkovića kao i Muhameda Ćejvana, ljubimce banjalučke publike, zatim Jovu Orobovića, suflera i dugogodišnjeg člana, koji su sa ostalima mnogo doprinosili uspjehu naše kuće. Isto tako