Filatelista

МАГЕ OSTRVSKE ZEMLJE — FILATELISTIČKI VIĐENE Stjepan Malčić

(Nastavak iz broja 179)

Arhipelag Kergelen sastoji se od velikog istoimenog ostrva (5820 km?) i oko 300 malih ostrva. Otkrio ga je 13. II 1772. god. francuski moreplovac Iv Kergelen (Yves Kergulen), ali je u francuskom posedu ustvari tek od 1950. godine. Na njemu se nalazi stalno naseljeno mesto Port-o-Franse (Port aux Francais) sa istraživačkim stanicama, bolnicom, fabrikom za preradu kitova i vojnom posadom. Na ostrvu se uzgajaju irvasi i ovce.

Arhipelag Kroze se sastoji od 5 velikih i 15 manjih ostrva. Otkrio ga је 24. 1 1772. god. francuski moreplovac Nikola Marion-Difren (N. Marion-Dufresne) a kapetan Kroze ga je anektirao u ime Francuske. Nema stalnih naselja.

. Ostrvo Novi Amsterdam ugledao je prvi put 1522. god. jedan brod iz Mageljanove flote, a Prvi se na njemu iskrcao čuveni moreplovac Van Dimen (Diemen) 1633. god. Ima površinu od 50 km* i nalazi se u francuskom posedu od 1893. god. Na njemu se od 1950. god. nalazi stalno naselje sa istraživačkim i meteorološkim stanicama, bolnicom i vojnom posadom. Oko ostrva se mnogo lovi riba, rakovi j tuljani.

Malo ostrvo Sen-Pol (7 km?) otkrili su 1559. cod. portugalski moreplovci.

Adelijinu zemlju, sektor Antarktika između 136 — 142' istočne dužine, роугšine oko 40.000 km, otkrio је 1840. год. francuski istraživač Žil Dimon-Dirvil (Jules Dumont dUrviile). Na obali se nalazi stalna istraživačka stanica.

[oi === Розта роугететћ antarktičkih ekspedicija i kitolo-

vaca išla je preko posebne pošte na Madagaskaru koja postoji od 1924. god. Posle II Svetskog rata, Francuska Je od 1949-te god. pojačala istraživanja Antarktika i za poštu je počela da se koristi avionska marka Madagaskara (Yv. br. P.A.64) sa pretiskom »Terre Adćlie«. 2. XI

1955. god. uspostavljena je teritorija TAAF uz korišćenje maraka Madagaskara (Yv. br. 324) sa odgovarajućim pretiskom. Prva sopstvena redovna serija od 8 vrednosti dzašla je 1956. godine. interesantni motivi kao i opšti porast interesovanja u svetu za marke Antarktičkih oblasti, što pozitivno utiče i na njihovu kotizaciju, mogu da učine jednu zbirku maraka ovih oblasti vrlo interesantinom, posebno ako se uključe i koverti sa 7150vima Antarktičkih baza raznih država (na pr. SAD, SSSR, Australije i dr.).

Australija je takođe zauzela deo Antarktika (Istočni Antarktik i Južnu Viktorijinu Zemlju) i za potrebe tih svojih teritorija izdaje počev od 1957. god. povremeno i posebne marke sa oznakom »Australian Antarctic Territory«. Pored nekoliko manjih serija i pojedinačnih vrednosti, izdate su 1966. i 1973. god. velike serije sa 10 odn. 12 vrednosti sa nominalama od 1 c do 1 AS.

Vraćajući se na sever u toplije krajeve, nailazimo u Indijskom okeanu u blizini indonežanskih ostrva Sumatre i Jave na dva mala ostrva koja izdaju sopstvene marke. To su Božićnje ostrvo i Kokosova ostrva.

BOŽIĆNJE OSTRVO (Christmas Island) sa površinom od 138 km', 300 km južno od Jave, otkrio je 25. XII 1643. (na dan Božića) britanski moreplovac Viliam.

Majnors (W. Mynors). Ostrvo postaje posed Vel. Britanije 1888.

TITO god. i uskoro dobija i prvo naselje. Sadašnji stanovnici (oko 1 3200) su ugl. Kinezi, Malajci i Indusi i zaposleni su pretežno na eksploataciji ležišta fosfata, glavnog izvoznog artikla. Ostrvo je (uz intermeco japanske okupacije 1942 — 45.) bilo prvo pod upravom britanske kolonije Malake (Straits Settlements) i Malajske Federacije, a kad je ova 1957. god. stekla nezavisnost, dolazi pod posebnu britansku upravu. Od 1. X 1958. prelazi pod administraciju Australije i stiče poštansku autonomiju. Tako мес 15. Х 1958. izlazi i prva serija maraka od 10 vrednosti, u stvari australijskih maraka sa pretiskom imena ostrva. Prvu sopstvenu seriju izdaje 28. VIII 1963. sa istim vrednostima kao ranije — od 2 c do 1 Malajski dolar. Od 1968. god. ostrvo prelazi na australijanski monetarni sistem i

< + + i + < < +