Filatelista

Prekid poštanskih veza tokom rata 1941-1945 33

In order to indicate rupture in postal traffic, they made seals with messages such as "no postal services" or "no postal connections”". There are several types of such seals, as well as handwritten notifications informing on the breakage of connections. 411 these seals are rare, because only a small number of deliveries with such notifications has been preserved. Some more of these are to be found on the deliveries from Croatia and Bosnia, and less on deliveries from other areas.

Vojno politička situacija — uslovi ı razlozi za diverzijama

Zbog učešća na istočnom frontu broj vermahtovih trupa u okupiranoj Jugoslaviji sveden je na trupe potrebne za pacifikaciju okupiranih ı anketiranih područja. Uoči ustanka i napada na SovJetski Savez okupacione trupe koje su se našle na teritoriji Jugoslavije bile su angažovane u odbrani okupacionog sistema, zaštiti ı eksploataciji železničkog saobraćaja ı ekonomskog bogatstva zemlje. U Beogradu Je bilo sedište Više komande 65 koja je bila potčinjena komandi 12 armije odnosno Komandi Jugoistoka. U njenom su se sastavu nalazile četiri posebne divizije: 704, 714 i 717 koje su uglavnom bile stacionirane u Srbiji ı 718 u Sremu ı Bosni, odnosno na teritoriji Hrvatske.!

Na majskom savetovanju održanom 1941. godine u Zagrebu bila Je doneta odluka da glavni zadatak bude borba protiv okupatora zbog oslobodjenja zemlje.? Izmedju ostalog data su uputstva da se pridje izvodjenju diverzantskih akcija. Sa ustankom u Srbiji (7.7.1941.) počele su diverzije na železnička postrojenja ı PTT ustanove. Iz ovih razloga Direkcija PTT u Beogradu bila je izdala naredbu 11.7.1941. godine, svim poštama, da preduzmu neophodne mere opreznosti.3 U toku ustanka PTT ustanove ı železnički sistemi bili su meta diverzanata, da bi se u toku 1944. godine ı krajem rata intenzivirali zadajući neprijatelju materijalne štete ı ljudske žrtve. Samo u periodu avgust-oktobar 1941. godine bilo Je više od 74 napada na objekte ı poštanske vagone.

Prema Jednom konceptu izveštaja poremećaji u TT sistemu usled rata bili su najveći u Beogradu, gde je oko 70% linija izbačeno. Štete su bile u podzemnim kablovima ı na vazdušnim trasama.

Ustanak je prouzrokovao u unutrašnjosti mnogo veće poremećaje. U 37 mesta bile su upropašćene telefonske centrale i aparati, a TT linije su bile znatno oštećene, na preko 3.000 mesta. Uništeno Je preko 2.500 stubova.

Na osnovu akta o kapitulaciji (17.4.1941.) u NDH bile su preuzete sve poštanske ustanove, ukupno 946 pošta - državnih, razrednih, pomoćnih ı sezonskih pošta.* Medjutim, već na početku ustanka sistem obezbedjenja pokazaće se nedovoljno efikasnim. Iz ovih razloga rad pošta u periodu rata 1941-1945. bio je poremećen, na šta ukazuju podaci ı izveštaji sa terena: o napadima na pošte, ustanove i postrojenja TT ı železničkog saobraćaja. Prema obavljenim izveštajima