Filatelista

MALI PODSETNIK IZ ISTORIJE POŠTE I FILATELIJE

Priredio Đorđe Radičević

U prilici smo, zahvaljujući kolegama iz Kraljevske federacije filatelističkih društava Belgije i Belgijske pošte, koji su prigodom Međunarodne filatelističke izložbe ANTVERPIA 2010 uz katalog izložbe priredili i posebnu publikaciju „Filatelistička blaga”, da prikažemo zanimljivosti i retkosti

iz sveta filatelije.

Na slici 1. je pasoš izdat od strane kralja Luja XIV 16. februara 1684. godine poštaru, koji saobraća na jednoj od poštanskih linija kroz BelgiJu. Zanimljivost je što je pasoš potpisao lično kralj,

|C

Slika 1: Pasoš iz 17. veka izdat poštaru na poštanskoj liniji 4nvers-Denkerk

a ne njegov sekretar, što Je inače bilo uobičajeno. To najbolje pokazuje kakav je značaj bio dat dobrom funkcionisanju poštanske službe.

U prethodnim vekovima pisma nisu nikako otpremana pojedinačno već u svežnjevima obmota-

Slika 2: Svežanj pisama otpremljen 1780. godine iz Holandije preko A4nversa prema Austriji, u vreme kada je područje Belgije i Holandije bilo pod Austrijom.

nim kanapom. Takvi omoti su u prvo vreme pakovani u putne torbe, a kasnije u vreće. Na taj način pošta Je bila zaštićena od nevremena.

Već od prvih srednjevekovnih pošta, služba Je usavršavala svoju tehnologiju rada, no može se reći da su glavni principi njenog uređenja već dosta davno postavljeni. Tako je recimo već od XVI veka pa sve do krupnih poštanskih reformi u Engleskoj četrdesetih godina XIX veka, poznato korišćenje geografskih karata sa ucrtanim poštanskim rutama i obeleženim rastojanjima između pojedinih poštanskih stanica, izraženim

Slika 3: Ihistrovana geografska karta sa poštanskim linijama u Holandiji s kraja XII veka u vreme austri-

Jske uprave. Kartu Je izradio J. B. de Bouge, geometar

i geograf.

u časovima putovanja pošte. Princip poštanskih tarifa na bazi razdaljine ı težine pošiljke primenjivan je ı u Otomanskom carstvu počev od 1840. godine, kao ı u Kneževini Srbiji, sve do uvođenja jedinstvenih poštanskih tarifa ı naplate poštarine poštanskim markama.

Za mnoge filatelističke poslenike ı istraživače posebno interesovanje pripada pokušaju ı trudu da rekonstrušu štamparski (šalterski) tabak. obično