Filatelista

46 ;

3. Pošta 21400-Bačka Palanka, 12.09.2005. frankira dopisnicu nominalom od 16 dinara — motiv Zastava 2004. godine plus kompjuterska nalepnica od 0,50 dinara.

Mašinski franko žigovi u SCG

(upotreba na području Srbije)

Tokom perioda SCG poštanske pošiljke su frankirane i franko žigovima. U zavisnosti od toga ko ih koristi mogu biti dvojaki. Prvi, gde korisnici mogu biti razne institucije i firme. Ovi žigovi obično u svom levom uglu nose tekstualni naziv firme ili institucije. Desni deo žiga je predviđen za ime i broj nadzorne pošte, sa kojom se obračunavaju poštanske usluge za duži period , za odštampavanje takse za određenu vrstu pošiljke, kao i za ime države. Koliko mi je poznato, franko žigovi iz tog perioda nose naziv države SRBIJA I CRNA GORA. Druga vrsta franko žigova su oni koji se koriste direktno na matičnim poštama i sadrže samo ime i broj pošte kojoj pripadaju, odštampanu odgovarajuću taksu i naziv države.

Moju pažnju privukli su uglavnom franko žigovi druge vrste — upotrebljeni na matičnim poštama. kojima su se frankirale privatne pošiljke. Oni se u ovom periodu ređe koriste, a što je interesantno, našao sam ih samo na poštama u Vojvodini. To su jedini franko žigovi, koji u sebi nose naziv države SRBIJA I CRNA GORA. Daću u nastavku njihov kratak opis i navešću pošte koje su ih koristile. U 2003. godini nisam našao ni jedan franko žig matičnih pošta, što ne mora da znači da ih nema. Taj podatak je interesantan da bi se videlo kada su uvedeni u upotrebu odnosno povučeni iz upotrebe formiranjem države SRBIJE. Na teritoriji Centralne Srbije nisam našao ni jedan franko žig upotrebljen na matičnim poštama za bilo koju vrstu pošiljke.

Žigovi su svi crvene boje i sastoje se iz dva dela. Levi deo je kružnog oblika. S gornje strane u krugu je lučno napisano ime matične pošte, a u donjem delu opet lučno broj pošte. Po sredini kruga je datum sa arapskim ciframa, godina je dvocifrena. Desni deo je pravougaonik. koji u gornjem i donjem delu ima pravougaona polja, u kojima je upisano ime države, gore latinicom, dole ćirilicom. Srednje polje je podeljeno vertikalom na dva dela. Levi deo sa amblemom „PTT”, a u desnom je odštampana potrebna nominala. Neki od ovih žigova imaju u kružnom delu levo i desno od datuma blizu ivice, slovo A”. Do sada sam našao da su ovi franko žigovi upotrebljavani na tri načina.

Prvi način, sa odštampanom nominalom koja odgovara određenoj vrsti pošiljke, kao što su sledeći primeri:

Taksa za obično pismo prve stope težine od 01.01.2005. godine iznosila je 16.50 dinara. U kružnom delu slovo„A”, upotrebljen na pošti Subotica 24101 dana 17.02.2005. i drugi primer: Taksa za dopisnicu u 2004. godini je iznosila 12 dinara. U kružnom delu slovo „A” upotrebljen na pošti Senta 24400, dana 09.01.2004. godine. Drugi način, kombinovani franko žig, uvek u kombinaciji sa markom, kao u sledećem primeru:

Taksa za preporučeno pismo prve stope težine od 01.01.2005. godine iznosila je 33 dinara. U ovom slučaju pismo je frankirano markom nominale 32 dinara, koja je poništena franko žigom. koji u sebi nosi odštampanu taksu od | dinara, ukupno 33 dinara. Upotrebljen na pošti Subotica 20.01.05.

Treći način, franko žig za poništavanje maraka na pošiljkama, kao u sledećem primeru:

Pošiljka Je frankirana sa markom-markama prema poštanskoj taksi za pošiljku, pa su marke poništene franko žigom, koji ima odštampanu taksu „.0.00 dinara”, upotrebljeno na pošti 24000 Subotica.

Frankiranje pošiljaka na teritoriji Crne Gore u periodu SCG

Prve redovne marke koje su služile samo za upotrebu u Crnoj Gori su tri izdanja iz perioda SRJ. Prvo. redovno izdanje sa slovnom oznakom „A”-plava, kat. br. 2071 sa nazivom države „Jugoslavija”, namenjena za pisma u unutrašnjem saobraćaju prve stope težine. Drugo, redovno izdanje sa slovnom oznakom „R”-bordo, takođe sa nazivom „Jugoslavija”, kat. br. 2072, koja je služila za prenos preporučenih