Gledišta

kratije. Oto stanje najbolje dlnstruje to što radnici u ne ■malom broju napuštaju radno mesto u proizvodnji da bi ■pribavili status službenika, ušM u sastav direkcije preduzeća, približiH se centru odlučivanja. Etatistićko-birokratski prdncip organizacije društva nije mimoišao ni sindikalnu organizaciju. Ranije čvrsto sadejstvo sindikata s najvišim izvršnojpoiUtiokim organima razvija se d pretvara u dejstvo relativno osamostaljenog društvenog činioca, ali organizovanog po opštem modelu tadašnje on ganizacije društva, tj. bijerarhijskom i ceotralističkom. Kao takav, sindikat se stapa i utapa u razgranati mehanizam državne vlasti i jednopartijskog sistema. Sinidikat se postupno pretvara u 'izrazitu transmisdju Partije i izvršno-poUtičfcih organa (vlada). To razdoblje karaikteriše i „personalna imija” između rukovodstava Partije, Narodnog fronta, Saveza sindifcata i izvršno-poUdčkih tela, d to od mesnog iU opštdnskog, preko sreskog i oblasnog, do repubMčkog i saveznog nivoa. Ako jedna masovna organizacija kao što je sindikat postaje nečijom transmisijoan, onda je izhšno govoriti o aktivnosti njegova članstva. To može bitd aklamacija već rešcnoga, popularizacija već odlučenog. U okviru forama je ta transmisiona funkcija zapravo prikrita s jedne strane fikoijom o paiticipaciji kroz pomenutu personalnu uniju, a s drage strane birokratskom logikom pukog izvršavanja odluka viših sindikalnih organa od strane nižih. Partioipacije i inicijative „odozdo” nema. Zapravo, članstvo neposredno i samostaino deluje kao ekstremitet, na perifernkn pitanjima zaposlenog. Rešavanje „centralnih" temeljnih položaja radnog čoveka spada u prerogatdve koordinaciono-cantralndh tela smdikata. Pomenuto razdoblje etatističke stabilizacije, birokratizacije upravljanja društvenhn poslovima i centraUzacije društvenog (političkog) lusmeravatija sve to kao jedinstven proces ogleda se i u tz\ r . kadrovskoj politici. Pored pK>menute personalne unije (bolje poznate kao kumulacija funkcija) stoji i ovo: bitnih razlika između vršenja rukovodeće funkcije u Partiji, SSRN, organima vlasti, sindikatu i dr. nema. Mada postoji izvestan rang po značaju, nema bitndh razlika u stilu rada na tim funkcijama. Kumulacdja funkcija i rotacija (u istom krugu), s jedne istrane, i jedimstveno vrednovanje funkcija istoga nivoa u različitim organima i organizacijama s druge strane, na svoj način čine nerazgovetnom tadašnju fizionomiju sindikata. Kratih granica nema, ah ni u prvoj fazi akcdone povezanosta sindikata s revolucdonairnom vlašću, nd u tefc opisanoj faai izvesnog formalnog distanoiranja 'Sindifcata od vlasti i njegove birofcratizacdje, siedifcat u nas nije dobio svoju posebnu fizkmomiju, da ld bi to mogao steći sa samouprawiom fazom našega razvitka? 3. Sa uvođenjem samoupravljanja, proces deetatizacije ođvija ■se fcao proces autonomizacije u raispodeM viška rada i u definasanju zadataka, formi i uslova draštvene reproduikcije; te kao proces defetišizacije političke vlasti sa specifičnom formom prožimanija vlasti samoupravljanjem (veća proizvođača, kasnije komunalna delegaoija). Ukida se ranija

1105

ULOGA SINDIKATA U SAMOUPRAVNOM SISTEMU