JUS standardizacija

STANDARDIZACIJA | 5

DK 669.14 (2.). 8:620.17 JUS C. A4. 016 1961.

Mehanička ispitivania metala

EredlogiDr-03545 TEHNOLOŠKO ISPITIVANJE ŽICA NA UVIJANJE (Torzija)

Krajnji rok za dostavljanje primedaba: 31. VII 1961.

Ovaj je standard u saglasnosti sa preporukom međunarodne organizacije za standardizaciju ISO /R 136. izdate u oktobru 1959. godine. |

i Opseg standarda Ispitivanje žica na uvijanje (u daljem tekstu samo »ispitivanje«) vrši se na žicama nazivnih prečnika, odnosno debljine, od 0,5 do 7 mm.

Ž Princip ispitivanja Ovo se ispitivanje sastoji u uvijanju epruvete, uvek u istom smislu, oko sopstvene ose, do loma ili do propisanog broja uvijanja, bez savijanja ili drugih naprezanja, izuzev istezanja koje sme da iznese najviše do 2% zatezne čvrstoće epruvete (vidi tač. 7.3). Karakteristika ovog ispitivanja je broj uvijanja; jedno uvijanje odgovara okretaju od 360".

3 Svrha ispitivanja :

3.1 Ovo ispitivanje sprovodi se na žicama, ili na nitima metalnog užeta, čije su površine zdrave, neoštećene i nekorodirane, i služi za određivanje sposobnosti žica na uvijanje kao i za proveravanje ujednačenosti osobina žica.

322 Isto tako, ovo ispitivanje može da služi i za poređenje novih žica sa žicama iste vrste, ali već korišćenim, ili sa žicama sa mehanički oštećenom ili korodiranom površinom. Primedba. Mehanička oštećenja površine žice usled abanja, previjanja, uvijanja i sl., kao i tragovi korozije, naglo smanjuju broj uvijanja a pored toga dovode ı do neravnomernog uvijanja; neravnomerno uvijanje duž epruvete isto tako može biti posledica nehomogenosti materijala, nepravilnosti procesa izrade, itd. 4 Oznake | U ovom standardu upotrebljene su oznake sa sledećim značenjem (vidi sl.):

do — nazivni prečnik, odnosno debljina epruvete (manja strana); lo — slobodna dužina epruvete, tj. dužina epruvete između čeljusti uređaja za ispitivanje; nu — broj uvijanja.

Primeri postavljanja epruvele U mašinu.

Epruveta je prav komad žice, ili jedna ispravljena nit raspletenog užeta. dovoljne dužine da može da se uglavi u čeljusti mašine a da pri tom ima slobodnu dužinu prema tač. 5.4.

| 5 Epruveta

\ 5.2 Ako epruveta nije pravolinijska treba je pažljivo ispraviti; ako se ispituje žica užeta, uzorak užeta treba brižljivo rasplesti, a zatim svaku nit koja služi za ispitivanje odvojeno ispraviti. 5:3 Ispravljanje epruvete treba vršiti ručno, bez bilo kakvog oruđa. Ako to nije moguće ispravljanje treba obaviti na uređaju za ispravljanje ili pomoću čekića čiji je materijal mekši od materijala epruvete, tako da se sa sigurnošću izbegne oštećenje epruvete. i 5.4 Epruveta mora imati slobodnu dužinu (1,) navedenu u tabeli 1. Tabela 1 ZO < | Nazivni prečnik, odnosno Slobodna dužina epruvete | debljina epruvete {o 0 mm mm 0,5 do ispod 1 200 x d, od 1 do ispod 5 | 100 x d, (50% d,)D od 5 ii više | 50 x d, (30x d,)bD

1) Ukoliko uređaj ne dozvoljava da se upotrebe propisane dužine, mogu se upotrebiti dužine navedene u zagradi, pod uslovom da su zainteresovane strane saglasne. |