Naša stvarnost

16 ; NAŠA STVARNOST

Ovakav fantastični porast populacije pojedinih organskih vrsta nije i ne može biti ostvaren u prirodi. Nemoguće ie zamisliti svet ispunjen jedinkama jedne jedine vrste organizama. A ioš manje je moguće zamisliti kako bi se ona ma i naimanie vreme moglo održati. Jer uništivši sve ostale vrste svojim razvićem, ona bi uništila i samu sebe. Neograničenom porastu brojnosti jedne organske vrste, „hiperprodukcije klica” u prirodi suprotstavliaiu se sile koje broinost regulišu i svode na odredenu iako kolebliivu visinu. Te sile, regulatori brojnosti jedinki date su u stvari u samoi životnoj zajednici, u čijem se okviru i inače odigrava celokupan život organskih vrsta.

Nijedan pojav u zajednicama živih bića nije tako složen i tako malo ispitan kao što je to slučai sa regulacijom brojnosti jedinki organskih vrsta. Jer svako ispitivanje njenog mehanizma vodi kroz ceo labirint odnosa životne zajednice. Svaki pokušaj da se taj mehanizam svede na ograničeni broj uzroka, više ili manje nerealan je. Ima biologa koji smatraju da su lanci ishrane osnovni regulatori gustine populacije pojedinih vrsta. Zaista, broini odnosi članova jednog lanca ishrane ispoljavaju se u t.zv. „piramidi brojeva”: svaki prethodni član jednog lanca broiniji ie od sledećeg: koji se njim hrani. U šumskoj zajednici napr. grabliivih ptica ima manje od pevačica kojima se hrane, a ovih znatno manje od insekata koji im služe za hranu. Medjutim, „piramida brojeva” nije prost rezultat odnosa članova pojedinačnih lanaca ishrane, jer su ti lanci, zajedno još i sa parazitskim lancima, medjusobno povezani i izukrštani u nerazmrsiv splet. Uz to još, jedna organska vrsta može i menjati način ishrane prema prilikama.

Drugi ispitivači žive prirode pridaju opet najveći značai parazitima, prouzrokovačima epidemičnih oboljenia koja mogu povremeno desetkovati redove populacije jedne vrste organizama. Šume u Severnoi Americi izgledaiu puste kad zaraze unište gotovo celu populaciju {ako namnoženih zečeva. Ali su poznati i slučajevi kada paraziti ne uspevaju da polpuno suzbiju porast populacije jedne vrste, insekata napr. To očevidno pokazuje da se parazitima ne sme uvek pripisati glavna ili čak i iskliučiva uloga regulatora kretanja populacije u životnim zajednicama. Isto se može reći i za faktore nežive prirode, OSObito za klimatske faktore, kojima se često pripisuje pretežan značaj u regulisanju gustine populacije organskih vrsta u prirodi.

Van svake sumnje da je vrlo korisno, u pojedinačnim konkretnim slučajevima, istražiti kretanje populacije odredjene Organske vrste i neposredne uzroke tog kretania. Takva istraživanja dovode pored ostalog i do otkrića zakonitosti koje u populacijama vladaju, i koje se delom mogu i matematički izraziti. Ali pri tome ne treba gubiti nikad iz vida da je gustina” populacije pojedinih vrsta živih bića u krajnjoi liniji uvek re-