Nova Evropa

Boka Kotorska s turističkog gledišta,

Naše primorje, posljednjih godina, uspjelo je da u čitavora svijetu pobudi živo interesovanje kao tek otkrivena zemija i za najćudljivije putnike i turiste. Na obali od Sušaka do Ulcmja pronalazili su strani turisti takove prirodne ljepote, da je svjetska štampa, i s ove i s onih strana Okeana, posvećivala čitave stupce »otkrivenoj zemlji sunca«, »zemlji hiljade ostrva«, »obali Ботдоуа«, ddje »more pokazuje svoje najčarobnije prizore«, a »pod vječito vedrim mebom«, sa Živim »kontrastima oblika i boja«, medju kojima зе mižu »gradovi s izvanrednom arhiteRturom«, s katedralama i bezbrojem istorijskih i arheoloških spomenik4. Toliko se toga reklo i toliko napisalo, da je primorac, navilmut na svoju raskošnu okolinu, stao s početka da se čudom čudi tom svijetu koji prelazi daleke zemlje i široka mora pa se na njegovoj siromašnoj obali može da zanmese do ushićenja. No kasnije, kad je organizovanje urističkoša prometa i u mašoj zemlji postavljeno ma solidnije osnove, kada je primorac uočio važnost idustrije turističkoša saobraćaja, koliko sa gledišta 5706 пасјопајпоб ртез а toliko i sa privrednog gledišta za svoje ekonomsko jačanje, naše su turističke imstitucije i organizacije uspjele da, pored postojećih prirodnih i kaulturno-istorijskih, stvore i ostale uslove bez kojih se promet stranaca nije mofao racijonalno da iskoristi, Svemu onomu što se posljednjah godina postiglo za bolji turistički saobraćaj na primorju čine se, doduše, s vremena ma vrijeme u mašoj štampi ı mnoge zaгајетке; ali se mora priznati, da je za tunizam od Ujedinjenja do danas ipak dosta učinjeno, Prije Rata je jedino Dubrovnik imao stalne i vjerne svoje posjetioce, ali daleko ispod onog broja koji danas prolazi kroz tu »krunu primorskih gradova«; ali su turisti, koji su prolazili kroz Dubrovnik, pošli sada dalje, krenuli na jue, i tu otkrili nova čuda, gdje se priroda »igrala kad je svoje čudesno djelo na mahove stvarala«, Boka Kotorska, u prvom redu kao nenadmašivo prirodno djelo, a potom kao Ктај zavidnih pomorskih tradicija i fjordski ulkrašem muzej Rkulturno-istorijskih spomenika, postade živom atrakcijom u razvoju turističkog promefa na našem Jadramu,

Prije Rata, broj posjetilaca Boke bio je vrlo ograničen, Doplavljale su, doduše, u Boku i veće izletničke ladje, ali su putnici s paluba mogli da se dive jedino njenim prirodnim lje-

potama, rijetko ulazeći u ona tiha naselja, jer je — kao ratna luka — Boka od vlasti bila ljubomorno čuvana, Na podnožju

Lovćena, vjerna posestrima Crne Gore, koja je u svijetu bila čuvena kao zemlja heroj4, obavita uvijek nekom čudnom koprenom tajanstva, Boka je bila posljednja prelazna turistička etapa u skamenjeno more crnogorskog krša, Značajniji datum u razvoju predratnog turizma u Boki može da se zabilježi s gradnjom

183