Novi Pazar

vrijeme nosi naziv prostome cjeline koja gaji značajne spomenicke vrijednosti. lako su na mnogim objektima izvršene izmjene, koje nisu u skladu sa osnovnim tehnikama zaštite kultumog dobra, Stara čaršija je zadržala osnovne karakteristike historijsko-ambijentalne cjeline. Ova cjelinajos uvijek imapotencijal za revitalizaciju njenih osnovnih vrijednosti i vraćanje karaktera čaršije orijentalnog tipa sa zanatskim radnjama i dućanimabez stanovanja. To je dramatično uzburkano, slikovito i vizuelno konfliktno kultumo podrucje, staromodno, ali sa druge strane istovremeno i jako modemo. Njegovo graditeljstvo, nasuprot izuzetnom prilivu modemog govora, zraci identitetom u kome se otkriva duh starine. Stara čaršija je dio kultumo-historijske cjeline koja se naziva Novopazarska tvrđava sa Starom čaršijom i kompleksom oko Altun-alem džamije. Ona pod svoje okrilje cuva objekte od historijskog znacaja. Nepokretna kultuma dobra - spomenici kulture obuhvaćeni potezom Stare čaršije, od velikog znacaja su: Novopazarska tvrdava, Stari hamam Isa-bega Ishakovića, Altun-alem džamija („Službeni glasnik" SRS, br. 14/79). To su objekti koji Staroj čaršiji daju neprocjenjivu spomenicku vrijednost u okviru poprišta sinteza: civilizacijskih, kultumih, urbanih, arhitektonskih, likovnih, egzistencijalnih. Han ..Granata" je zauzimao bitno mjesto kao pojedinacni objekat u okviru ove cjeline, zaštićene zone, koja podliježe pod odredene mjere tehničke zaštite. On je imao arhitektonsku vrijednost kao pojedinačna gradevina u okviru te cjeline. Odlikuje se i urbanističkom vrijednošću u okviru urbanistički zaštićene zone. Takoder, ima i ambijetalnu vrijednost, kao objekat koji je imao najbolju ocuvanost autenticnih narodnih vrijednosti, kao objekat koji ima bitno znacenje u strukturi i slici grada i kao objekat koji svojim oblikom odudara od ostalih objekata ove urbane cjeline. Han se odlikovao historijskom vrijednošću, kao cuvar tradicije i tekovinajedne kulture. Kao objekat koji skoro tri vijeka ima ulogu spone zmedu cjeline zvane Stara čaršije i podrucja Novog Pazara. Na osnovu njegove kompozicije i proporcija dobija i odgovarajuće umjetničke, kao i estetske vrijednosti, u okviru te cjeline. Han „Granata" je bio svjedocanstvo koje je govorilo u prilog odredenom tipu arhitekture, stilu gradnje i regionalnom obliku izražavanja, i kao takav je imao odgovarajuće dokumentame, naucne i obrazovne vrijednosti.

POSTOJEĆE STANJE I UGROŽENOST OBJEKTAHANA „GRANATA“ Uslijed nedostatka ekonomske modi, ali i nedostatka volje i angažovanja nadležnih lokalnih organa vlasti, ovaj objekat nije podlegao sanaciji niti su sprovedene odgovarajuće mjere tehničke zaštite i on je polahko propadao, postao neupotrebljiv i na kraju je potpuno izgorio u požaru, u augustu 2013. godine. Poslije požara ostala je samo praznina i pepeo. Osjeéa se nedostatak objekta koji je bio svijetla i radosna sjenka nekadašnjeg načina života. Nadvijajući se nad Ulicom 1. maja, krio je njenu tajnu i bio zaštitnik cijele čaršije, novopazarskog kraja, naroda i njegovih vrijednosti. Na zgarištu posmrtnih ostataka objekta od neprocjenjive graditeljske vrijednosti,

195

REVITALIZACIJA OB JEKTA HANA „GRANATA“...

40/2017