RTV Teorija i praksa

kljumom momentu realizadje, u momentu kada se snimak muzike spaja sa slikom. Tada se dešava prirodno čudo sjedinjavanja ili odbijanja... Muzika, bilo daje komponovana ili arhivska, ujedinjuje se sa slikom u organsku celinu ili je slika odbija kao strano telo, i tada ništa neznači akoje muzika sama po sebi i izuzetno vredna. Ovaj proces mora da dovede do novog kvaliteta, kao što je u hemiji jedinjenje, pa makar se spajajuća muzika sastojala i samo od jednog lona. Rezultat mora biti živ i prirodan izražajni oiganizam, jedinstven i nedeljiv audiovizuelni govor. Izgleda da je to jedna od osnovnih karakteristika filmske muzike koja se mora imati u vidu prilikom pokušaja njenog vrednovanja. U praktičnom radu autor je ovde stalno upućen na druge, sa kojima se sudara ili sarađuje što je karakteristiKa timskog rada. On se zbog toga ne može osećati isključivo kao autor, kao subjekt koji saopštava. On više vodi računa o pnlagođavanju uslovima koje nameće viša logika izgradnje audiovizuelne celine, zbog čega njegov posao dobija karakter primenjenosti. Zanatsko-tehnološki postupci postaju deo njegove inventivnosti, čiji izvođački aparat sada obuhvata i celu studijsku tehniku tona. Prema tome, umetnost i zanat, tehnologija i invendja, smenjuju se po potrebi na ovom terenu, služeči određenom cilju za koji smo videli da se nalazi van domena čiste muzike. Interartistički smisao filmske muzike određuje joj i karakter primenjene umetnosti, a filmski kompozitor unekoliko deli sudbinu slikara-grafičara, čiji su posao i stvaralaštvo usko vezani za izdavačke kuće, štamparske radionice i graOčku tehnologiju. Sve to utiče na njegov rad postavljajući mu ograničenja finansijske, tehničke ili umetničke prirode, islo onako kao što je to slučaj i sa kompozitorom filmske muzike. Ali ova ograničenja i ova uslovljenosl nisu merilo kvaliteta, već predstavljaju bitnu karakterizaciju jednog u osnovi stvaralačkog posla. Dakle, filmska muzika ne mora biti nužno ni zanat ni čisto umetničko stvaralaštvo; onaje, čini nam se, najbliža nekoj vrsti „umetničkog zanalstva”, koje je inače tokom vekova bilo nedeljivo od primenjenih umetnosli. Moramo takođepodvući i to da ako je pisanje filmske muzike stvaralaštvo na nivou umetničkog zanatstva, ondaje to jedan visok artističfki nivo i odgovoran stručni posao. Ovakva kvalifikacija odnosila bi se pre svega na neku vrstu nivoa vrednosli filmske muzike što nas ponovo dovodi na inače nepoželjan teren rangiranja. Mislim

193