Topola

тој врсти пореза подлеже. 1 Другим речима, они се ослобођавају главнице. Цео данак износи пет талира; кад се чиновницима опрости два талира главнице, они дугују наиме данка три талира. Овај порез плаћају чиновници сразмерно својој имућности. Тј. укупан број чиновника помножи се са три; тако се добија она сума талира коју сви чиновници скупа треба да плате наиме пореза; она се затим дели на поједине чиновнике тако да богатији плати више, а сиромашнији мање. 2 На Скупштини од 1848 чује се да чиновници не пла Тају довољно пореза на своја имања. :! Услед тога, Савет покушава не да повеТа порез на чиновничка имања, то је немогућно, јер је тај порез утврђен на три талира, него да га праведније распореди према вредности имања. Ствара се седам класа; у најнижој класи (вредност имања до 100 Д цес.) плаТа се један талир пореза; у највишој класи (вредност имања од 8000 до 16.000 Ц цес.) плаТа се дванаест талира. 1 Нпр. Алекса СимиТ на своје имање од 13.800 дуката плаТа 12 талира или 6 дуката; Вучић на своје имање од 4384 дуката, и Илија Гарашанин на своје имање од 5000 дуката, плаћају сваки по 10 талира или 5 дуката. 5 Године 1858 сав чиновнички порез на имање износи 1584 11 / 12 талира.® Чиновник, ако нема непокретности, не плаћа ништа наиме пореза; главнице је ослобођен, а што се тиче плате, она се не порезује, јер му је одређена на задовољење животних потреба.

То је од прилике уставобранитељска организација чиновннштва. Она почива на једној немодерној идеји о улози чиновништва. Данас, чиновништво нема прву реч у државним пословима; како ће се управљати државом, то казује народ преко штампе и парламента; чиновништво, професионални елеменат у држави, само извршује вољу грађанства, које према њему изгледа лаички елеменат. У уставобранитељско време, однос између чиновништва и народа схваћао се друкчије. Наиме, држало се да чиновништво треба да управља, а народ да слуша. Чиновништво, то је интелигенција; народ, то је проста сељачка маса. Паметније од народа, чиновништво не може иГш за народом; народ треба да иде за њим.

1 Зборник 1! 221.

2 Зборник V 52.

3 Зборник IV 197.

4 Зборник VII 140.

5 СА (1854) 110. СА (1858) 436.

6 СА (1859) 228.

32

УСТАВОБРАНИТЕЉИ И ЊИХОВА ВЛАДА