Arhiv UNS — Listovi stranaka
(nastavak sa str. 9) 11. ČLANOVI PARTIJE, NJIHOVE DUŽNOSTI I PRAVA 1. Član Komunističke partije Jugosiavije može biti svako lice koje usvaja Program Statut i politiku Partije, bori se organizovano za njihovo dosledno ostvarivanje, pripada jednoj od njenih organizacija i plaća članarinu. 2. član partije dužan je: a) da čuva jedinstvo partije, kao glavnu pretpostavku njene snage i borbene sposobnosti; b) da redovno posećuje sastanke svoje organizacije i da aktivno učestvuje u njenom radu, da stvaralački inicira i kreira oživotvorenje Programa; c) da sprovodi odluke partije, da objašnjava partijsku politiku, da štiti interese radnih Ijudi, da radi na učvršćivanju i proširivanju veza Partije s narodom, da bude nosilac i zastupnik ideja humanog, demokratskog socijalizma; č) da radi na podizanju svog idejnog nivoa putem stvaralačkog izučavanja osnova marksizma-lenjinizma, da se osposobljava za izvršavanje partijskih zadataka, da se odlučno i dosledno bori protiv reakcionarne buržoaske ideologije i svih pojava revizionizma i dogmatizma, da se pridržava principa komunističkog morala i da mu partijski interesi budu uvek iznad ličnih interesa, da svojim ličnim primerom bude pokretač masa; ć) da se aktivno zalaže za privlačenje u partiju radnika, radnih seljaka, pripadnika drugih slojeva, svesnih, časnih i borbenih sinova i kćeri naroda Jugoslavije; d) da aktivno propagira ideje internacionalizma, da vodi borbu pritiv lokalizma, nacionalizma i šovinizma, da rečima i delom doprinosi učvršćivanju sloge i zajedništva naroda Jugoslavije, kao i prijateljskih veza jugoslovenskih naroda s narodima socijalističkih zemalja, s proleterima i radnim Ijudima svih zemalja sveta; đ) da se svestrano zalaže za užvršćivanje idejnog i organizacionog jedinstva partije, da bude uvek iskren i pošten pred svojom Partijom i da ne dopusti skrivanje i izvrtanje istine, da se za istinu bori argumentovano, da odlučno i dosledno suzbija malograđansko spletkarenje i klevetanje kako unutar partije, tako i protiv drugih partija i pokreta; e) da vrši i razvija samokritiku i kritiku grešaka i nedostataka u partijskom radu i da se svestrano zalaže za njihovo otklanjanje, da se odlučno bori protiv uobraženosti, samouverenosti, megalomanije i neskromnosti, da se energično suprostavlja svakom pokušaju gušenja kritike, da otvoreno istupa protiv svih postupaka koji nanose štetu Partiji, da se bori za pravo na kritiku, za lični stav i da neguje samokritiku kao princip partijskog rada i života; f) da ostvaruje liniju partije u odabiranju partijskih kadrova prema njihovim političkim, borbenim i radnim kvalitetima, da bude nepomirljiv prema svim narušavanjima komunističkih principa odabiranja i vaspitavanja kadrova; 3. Član partije ima pravo: a) da učestvuje u radu svoje organizacije i da na partijskim sastancima, konferencijama i kongresima, na sednicama komiteta i u partijskoj štampi slobodng učestvuje u pretresanju svih pitanja partijske politike i praktične delatnosti i da utiče na njihovo rešavanje, da daje predloge i da se otvoreno izjašnjava i brani svoje gledište, da inicira odluke i iste oblikuje i sprovodi; b) da pazi na sprovođenje u život partijske linije, da na partijskim sastancima, konferencijama, kongresima i sednicama komiteta kritikuje nedostatke u radu svoje organizacije, rukovodećih organa i bilo kog partijskog radnika; krivce za gušenje kritike treba pozivati na partijsku odgovornost, jer je rad svih članova podležan objektivnoj oceni; c) da bira i da bude biran u organe partije; d) da lično učestvuje na partijskim sastancima i na sednicama biroa i komiteta kad se raspravlja i odlučuje o njegovom radu i postupcima i kad se donose druge odluke koje se njega neposredno tiču; č) da iznosi svoje mišljenje, daje predloge, postavlja panje i traži odgovor od bilo kog partijskog organa sve do Centralnog komiteta KPJ, jer je pravo na punu informaciju osnovno pravo člana KPJ. 4. Prijem u članstvu Partije vrši se uglavnom pojedinačno. U Partiju se primaju građani koji usvajaju Program i Statut Komunističke partije Jugoslavije, koji su spremni da se organizovano i dosledno zalažu za njihovo ostvarivanje i koji svojim uzornim životnim i časnim radom služe za primer. 5. Prijem u Partiju vrši se na sastanku partijske organizacije i njenaodlukaje ponuvažna ako je za nju glasalo najmanje dve trećine članova Partije prisutnih na sastanku, i stupa na snagu posle potvrde od strane Opštinskog komiteta, a u gradovima koji nisu podeljeni na opštine, posle potvrde od strane Gradskog komiteta Partije. 6. Ako čitave grupe koje pripadaju drugim političkim organizacijama ili strankama izjave želju da budu kolektivno primljene u čianstvo Komunističke partije, odluku o prijemu donosi Centralni komitet KPJ, a između dve njegove sednice, Politički biro Centralnog komiteta KPJ koji može izuzetno da odlučuje o kolektivnom prijemu u članstvo Partije. 7. Clanovi Komunističke partije Jugoslavije, koji su isključeni iz Partije zbog kritike politike bivšeg generalnog sekretara KPJ, Josipa Broza, a koji izjave želju za stupanje u Partiju, primaju se u članstvo automatski. 8. Jugoslovenski politički emigranti, članovi drugih marksističko-lenjinističkih partija, koji izjave želju dastupe u Komunističku partiju Jugoslavije, primaju se u članstvo Partije automatski. Odluku o njihovom prijemu u Partiju donosi organizacija KPJ u mestu njihovog stalnog boravka, a ako nje nema, prijem u Partiju tih lica vrši opunomoćenik Centralnog komitete KPJ za dotičnu zemlju, ili organ koji CK KPJ za to ovlasti. 9. Komunisti nisu građani SFRJ, članovi drugih marksističko-lenjinističkih partija sa stalnim boravkom u Jugoslaviji, a koji izjave želju da budu
primljeni u KPJ mogu biti primljeni u članstvo partije s tim, što i posle prijema u KPJ mOgu po želji ostati u čianstvu dotičnih marksističko-lenjinističkih partija. 10. Partijski staž lica koja stupaju u članstvo KPJ računa se: a) za novoprimljene članove od dana odluke partijeske organizacije o njihovom prijemu u KPJ; b) licima navedenim u članu 7, 8 i 9 ovog Statuta partijski staž se računa od dana kada su po prvi put primljeni u Komunističku partiju. 11. U slučaju promene mesta boravka član Partije se uključuje u drugu partijsku organizaciju u saglasnosti sjxavilima koja propiše Centralni komitet KPJ. 12. Clanovi Partije koji krše partijsku disciplinu, ne izvršavaju obaveze predviđene Statutom, ili počine razne druge greške pozivaju se na odgovornost i mogu da budu kažnjeni partijskim kaznama. Partijske kazne za članove partije su: ukor, strogi ukor, strogi ukor sa poslednjom opomenom, smenjivanje s rukovodeće partijske dužnosti, zabrana vršenja rukovodećih dužnosti u Partiji na određeno vreme i isključenje iz Partije. Odluke o partijskoj kazni donosi partijska organizacija kojoj pripada dotični član Partije. Pre donošenja odluke o partijskoj kazni, partijska organizacijadužnaje da pažljivo, savesno i svestrano ispita optužbe protiv člana Partije, pružajući mu maksimalnu mogučnost da svestrano objasni svoje postupke. Za sitnije prekršaje primenjuju se mere u obliku drugarske kritike, opomene, upozorenja i ukazivanja. Prilikom rešavanja pitanjao isključenju komunista iz Partije, treba posvetiti maksimainu pažnju zasnovanosti optužbi protiv člana Partije. 13. Pitanje o isključenju komunista iz Partije raspravlja se na sas'tanku partijske organizacije, a odluka o isključenju postoje punovažna kad se za nju izjasne dve trećine prisutnih na sastanku članova Partije. Ona stupa na snagu kad je potvrdi nadiežni komitet Partije. Isključeni iz Partij ima pravo da se na kaznu žali višim partijskim organima sve do Centralnog komiteta i Kongresa KPJ. 14. Partijska organizacija nema pravo da poziva na odgovornost i izriče partijsku kaznu članii Partije koji je član višeg partijskog organa već odluku o izricanju kazne donosi organ čiji je on član. Ona inicira i daje predlog za pokretanje postupka pred nadležnim statutarnim organom. Ako taj organ donese odluku o isključenju iz Partije, tu odluku potvrđuje Centralni komitet KPJ, odnosno organ koga on ovlasti. Odluku o isključenju iz Partije člana Centralnog komiteta KPJ i članova Centralne revizione komisije donosi Kongres Partije, a između dva Kongresa, Plenum Centralnog komiteta KPJ dvotrećinskom većinom prisutnih članova Centralnog komiteta. 111. ORGANIZACIONI PRINCIPI I ORGANIZACIONA STRUKTURA KPJ 15. Rukovodeći princip organizacione strukture KPJ je demokratski centralizam koji znači: a) izbornost svih rukovodećih organa Partije; b) periodično polaganje računa partijskih organa svojim partijskim organizacijama i višim organima; c) partijsku disciplinu i pokoravanje manjine većini, uz demokratsku razmenu argumenata za usvojene odluke; č) pokoravanje nižih organa odlukama viših organa Partije, u sprovođenju donetih odluka. 16. Partija se izgrađuje na teritorijalnom principu. 17. Sve partijske organizacije samostalno odiučuju o svim partijskim problemima ali njihove odluke ne mogu da protivreče političkoj liniji Partije. 18. Najviši rukovodeci organ partijske organizacije je njen Sastanak (za osnovne organizacije), Konferencija (za mesne, opštinske, gradske i pokrajinske organizacije) i Kongres (za komunističke partije republika) i Komunističku partiju Jugoslavije, 19. Sastanak, Konferencija, odnosno Kongres biraju biro ili Komitet koji su njihovi izvršni organi i rukovode svim tekućim radom partijske organizacije. 20. Izbori partijskih organa vrše se tajnim glasanjem. Članovi Partije imaju neosporno pravo da odbace kandidaturu, izuzmu kandidata i da ga kritikuju, Glasanje se vrši pojedinačno za svakog kandidata. Broj članova komiteta i kriterij utvrđuje Konferencija odnosno Kongres. Od predloženih kandidata izabrani su oni kandidati koji su dobili najveći broj glasova. 21. Broj delegata za Konerenciju i Kongres i način njihovog izbora određuje komitet koji saziva Konferenciju odnosno Kongres. 22. Član i kandidat za člana Ce, ,t r alnog komiteta dužan je da čitavom svojom delatnošću opravda poverenje koje mu je ukazala Partija. Ako se član ili kandidat za člana CK ogreše o Statut partije ne sme ostati u sastavu Centralnog komiteta. Pitanje o isključenju člana ili kandidata za člana CK KPJ odlučuje plenum Centralnog komiteta tajnim glasanjem. Odluka je punovažna ako je za nju glasalo najmanje dve trećine svih članova CK KPJ. Pitanje o isključenju člana i kandidata za člana CK Komunističke partije republike, pokrajinskog, gradskog, opštinskog, mesnog Komiteta partije iz sastava organa Partije, rešava se na plenumu odgovarajućeg komiteta. Odluka je punovažna ako je za nju tajno glasalo najmanje dve trećine članova datog Komiteta. Ako član Centralne revizione komisije ne opravdava poverenje koje mu je ukazala Partija, treba ga udaljiti iz sastava komisije. To pitanje se rešava na sednici Centralne revizione komisije. Odlukaje punovažna ako za nju bude tajno glasalo najmanje dve trećine čiaiiuvd Centralne revizione komisije. Pitanje o udaljenju članova revizione komisije republičkih, pokrajinskih, gradskih, opštinskih i mesnih partijskih organizacija iz sastava tih komisija rešava se na sednicama odgovarajućih komisija, na način predviđen za članove i kandidate za članove partijskih komiteta, 23. Komunistička partija Jugoslavije zasniva svoju delatnost na lenjinskom principu kolektivnog ruko-
vodstva počev od komiteta i završno s partijskom ćelijom. Za stavove oje zauzimaju, odluke koje donose i politiku koju ■* rukovodeći organi Partije i njihovi članovi snose kole, ivnu odgovornost. Međutim, kolektivna inicijativa i odgovornost ne isključuje već, naprotiv, pretpostavlja ličnu inicijativu i odgovornost svakog člana Partije. Lična odgovornost je princip koji je obavezan za sve članove. 24. Svi partijski organi i organizacije dužni su da u svojoj delatnosti primenjuju m.etod kritike i samokritike s ciljem otklanjanja propusta i grešaka u radu i njegovog stalnog poboljšavanja, Svaki pokušaj gušenja zdrave, konstruktivne kritike i rešavanje partijskih problema na osnovu intimnosti i farnilijarnosti kao i tendencije da se preuveličavaju uspesi i skrivaju greške, treba presecati kao štetne i suprotne principima Komunističke partije. Rad je najbolja legitimacija za svakog člana. 25. Svi partijski organi i organizacije deluju i odlučuju samostalno, ali ta im samostalnost nalaže veliku odgovornost i zahteva od njih maksimalnu širinu i pronicljivost kako bi mogli: a/ samostalno savlađivati teškoće u životu i radu poverenih im partijskih organizacija i članova partije; pravilno raspodeljivati konkretne zadatke prema postojećim mogućnostima i obezbeđivati njihovo izvršavanje; b/ voditi pravilnu kadrovsku politiku: kadrove odabirati prema njihovoj odanosti komunizmu, čvrstini, iičnoj čestitosti i sposobnosti za poverenu im dužnost, prema znanju i spremnosti da zadatak izvrše.c/ ispoljavati tolerantnost i osećajnost prema mišljenju članova Partije, obraćati naročitu pažnju pitanjima koje postavljaju osnovne partijske organizacije. kojimasu u krajnjoj liniji dužni dapolažu račun svi viši partijski organi: č/ jačati kritiku i samokritiku unutar rukovodećih partijskih organa i stvaralačku razmenu mišljenja i usaglašavanja; ć/ intenzivno i svestrano izučavati marksizam-lenjinizam i sva iskustva drugih komunističkih partija u borbi za komunizam, inovirati stavove analizom savremenih društvenih i ekonomskih kretanja u razvijenim dražvama sveta i političkim pokretima. IV. NAJVIŠI ORGANI KOMUNISTIČKE PARTIJE JUGOSLAVIJE 26. Kongresje najviši organ Komunističke partije Jugoslavije, Redovni Kongres saziva se u određenim vremenskim periodima. Rok za sazivanje redovnog Kongresa i ključ za izbor delegata određuje Centralni komitet KPJ. On saziva i vanredni Kongres KPJ bilo na svoju inicijativu, bilo na zahtev jedne trećine članova partije predstavljenih na zadnjem Kongresu. Kongresje punovažan akoje na njemu predstavljeno najmanje polovina od ukupnog broja člarrova partije 27. Kongres; a/ donosi, menja i dopunjuje Program i Statut Partije; b/ razmatra izveštaje Centralnog komiteta, Centralne revizione komisije i drugih centralnih organizacija i odlučuje o njima; c/ određuje političku liniju Partije: č/ odlučuje o organizacionim pitanjima Partije; ć/ bira Centralni komitet i Centralnu revizionu komisiju; d/ odlučuje o žalbama i molbama partijskih organizacija i članova partije. 28. Centralni komitet i Centralna reviziona komisija biraju se u sastavu koji utvrdi Kongres. U slučaju ispadanja članova iz sastava Centralnog komiteta, njegov sastav popunjava se iz redova kandidata za članove centralnog komiteta koje je izabrao Kongres. 29. Centralni komitet KPJ između dva Kongresa rukovodi čitavim političkim, ideološkim i organizacionim radom Partije na osnovu direktiva Kongresa, predstavlja Partiju u zemlji i u odnosima sa drugim partijama, organizuje razne partijske ustanove i rukovodi njihovim radom. 30. Centralni komitet Komunističke partije Jugoslavije između dva kongresa ima pravo da kooptira nove članove Centralnog komiteta. 31. Centralni komitet KPJ održava plenarne sednice, Plenarnim sednicama Centralnog komiteta prisustvuju sa savetodavnim pravom glasa kandidati za članove Centralnog komiteta. 32. Centralni komitet KPJ odabira i raspoređuje pratijske kadrove, i organizuje kontrolu izvršavanja odluka Partije od strane raznih partijskih organizacija, upravlja novčanim sredstvima Partije, organizuje razne kornisije i organe koje smatra neophodnim za ostvarenje linije i izvršavanje tekućih poslova Partije, a takode rukovodi njihovim radom; postavlja uredništva centralnih listova i časopisa i drugih partijskih izdanja opštejugoslovenskog značaja koja rade pod njegovom kontrolom. 33. Centralni komitet Komunističke partije Jugoslavije bira iz svog sastava: a) Politički biro Centralnog komiteta za rukovođenje radom partije u razdoblju između dva plenuma, b) predsednika partije, c) generalnog sekretara partije č)zamenika generalnog sekretara partije, ć) sekretarijat za tekući rad organizacionoizvršnog karaktera. 34. Centralni komitet KPJ organizuje Komitet partijske kontrole. Komitet partijske kontrole pri Centralnom komitetu KPJ: a) proverava kako se članovi Partije pridržavaju partijske discipline, poziva na odgovornost komunisie koji naruše Program i Statut Partije, partijsku disciplinu i koji se ogreše o komunistički moral; b) razmatra žalbe na odluke centralnih kcmiteta komunističkih partija republika i pokrajinskih komiteta partije o isključenju iz Partije i o partijskim kaznama. 35. Centralni komitet KPJ može da saziva proširene plenume Centralnog komiteta radi pretresanja određenih političkih ili organizacionih pitanja.
36. U periodu između kongresa Partije, Centralni komitet KPJ može, u slučaju potrebe, sazivati konferenciju Komunističke partije Jugoslavije radi pretresanja aktuelnih pitanja partijske politike. Način održavanja partijske Konferencije određuje Centralni komitet KPJ. 37. Centralna reviziona komisija KPJ kontroliše ažurnost i pravilnost rada centralnih organa Partije i vrši reviziju blagajne Centralnog komiteta KPJ. V. REPUBLIČKE, POKRAJINSKE, GRADSKE, OPŠTINSKE I MESNE PARTIJSKE ORGANIZACIJE 38. Republičke, pokrajinske, gradske, opštinske i mesne partijske organizacije i njihovi komiteti rukovode se u svojoj delatnosti Programom i Statutom KPJ, organizuju na svojoj teritoriji sav rad na ostvarenju politike Partije i izvršenju direktiva Centralnog komiteta KPJ. 39. Osnovne obaveze republičkih, pokrajinskih, gradskih, opštinskih i mesnih partijskih organizacija i njihovih rukovodećih organa jesu: a) politički i organizacioni rad u masama, organizovanje masa za rad i borbu za njihove neposredne zadatke i krajnje ciljeve Partije; b) organizovanje ideološkog rada, propaganda marksizma-lenjinizma, borba protiv njegovog revizionističkog izopačavanja i dogmatskog osiromašavanja, izgrađivanje komunističke svesti članova i simpatizera Partije, rukovođenje štampom na svojoj teritoriji; c) pridržavanje komunističkih načela i metoda rukovođenja, afirmacija demokrtskog stila u partijskom radu, obezbeđivanje jedinstva u ideološkom i organizatorskom radu, jačanje partijske discipline; č) sprovođenje kadrovske politike Partije, vaspitavanje kadrova u duhu komunističke idejnosti, moralne čistoće i odgovornosti pred Partijom za poverene zadatke; ć) organizovanje partijskih ustanova i preduzeća nateritoriji republike, pokrajine, grada, opštine i mesne zajednice, rukovođenje njihovom delatnošću, raspodela partijskih predstava u svojoj organizaciji i sistematsko informisanje višeg partijskog organa i polaganje računa pred njim o svom radu. VI. OSNOVNA PARTIJSKA ORGANIZACIJA 40. Osnovna partijska organizacija je osnovni oblik organizovanja članova KPJ u mesnoj zajednici. 41. Najviši organ osnovne partijske organizacije je partijski sastanak koji se održava najmanje jedanput mesečno i na kojem učestvuju članovi Partije. 42. Osnovna partijska organizacija: a) prima u KPJ nove članove; b) vaspitava komuniste u duhu odanosti Partiji, idejne übeđenosti i komunističkog morala; c) organizuje medu članovima Partije proučavanje marksističko-lenjinističke teorije u tesnoj povezanosti sa praksom partijskog života ikada, vodi borbu protiv reakcionarne ideologije, revizionizma i dogmatizma; č) brine se o primernom vladanju komunista i ostvarenju njihovih statutarnih prava i obaveza; ć) vrši agitaciju i propagandu i širi komunističke ideje. VII. NOVČANA SREDSTVA PARTIJE 43. Novčana sredstva partije i njenih organizacija potiču od članarine, pomoći građana partiji i njenoj štampi kao i drugih prihoda. Iznos članarine i njenu raspodetu određuje Centralni komitet KPJ. 44. Uputstvo o načinu upotrebe novčanih sredstava i odredbe o načinu finansijskog poslovanja partijskih komiteta i organizacija donosi CK KPJ. VIII. AMBLEM,ZASTAVAI HIMNA KOMUNISTIČKE PARTIJE JUGOSLAVIJE 45. Amblem KPJ je crvena petorkaka zvezda sa srpom i čekićem u sredini. Srp i čekić i ivice zvezde su zlatne boje, Ispod zvezde, između njena dva kraka, nalaze se početna slova Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). 46. Zastava KPJ je crvena, odnos dužine prema širini je 2:1. U gornjem levom uglu je amblem KPJ s natpisom iznad zvezde: Proleteri svih zemalja ujedinite se. 47. Himna KPJ je „Internacionala". IX. SEDIŠTE KOMUNISTIČKE PARTIJE JUGOSLAVIJE 48. Sedište KPJ je u Beogradu, kao glavnom gradu SFRJ.B Objavljujući, po prvi put, u celosti: DEKLARA • CIJU O NAMERAMA, PROGRAMSKU DEKLARA■ CIJU KPJ i NACRT STATUTA KPJ, naša partija stavlja na javnu diskusiju svoga članstva, svih svojih simpatizera i svih dobronamernih i časnih Ijudi i poziva sve svoje čitaoce i saradnike da pi • smeno dostave svoje predloge i primedbe radi obogaćivanja sadržaja naših dokumenata i programskih ciljeva da bi za naš predstojeći Kongres partije ona dobila što humaniju, što sadržajniju i plemenitiju suštinu i formu i svojom jasnoćom i opredeljenjem gradila budućnost na izvornom i demokratskom, naučnom socijalizmu te time postala PROGRAM ISTINE I SLOBODE SVIH KOMUNISTA JUGOSLAVIJE.
dokumenta komunističke partije jugoslavije
KOMUNISTIČKA ISKRA, list Komunističke partije Jugoslavije STRANA 10