Bitef
bitke, Jedan istoričar je opisao prvi dan bitke - nedelju, 23. avgust 1942 - kao dan kad je "Staljinov primerni sovjetski grad postao pakao". "Zapaljive bombe su padale kao kiša na drvene kuće u jugozapadnom delu grada. One su izgorele do temelja, ali su u dimu i pepelu opstali njihovi vretenasti dimnjaci od cigle poredani u redove kao kakvo nadrealističko groblje. Vatrene lopte su se podizale na oko 200 milja... zapaljena nafta se razlila po Volgi." "Jedna majka, koju je bombardovanje zateklo sa ćerkom kojoj su se noge odsekle od straha, doslovno je morala da je 'vuče kući' kroz bombe. Pošto su bukvalno svi muškarci bili na frontu, žene su se same snalazile sa zastrašujućim posledicama. Žena Viktora Gončareva je, uz pomoć svog jedanaestogodišnjeg sina Nikolaja, sahranila je svog oca u sopstvenom dvorištu. Pre nego što su pokrili raku, sin se setio. 'Svuda smo tražili njegovu giavu, ali je nismo mogli naći.' Ukupno 10% stanovnika je stradalo pod bombama. Odlukom da se panika ne sme dopustiti, Staljin nije dozvolio evakuaciju stanovništva na drugu stranu Volge. Kako je primetio jedan dečak koji je ostao zarobljen sa svojom majkom: 'I mi smo bili meso za topove'." Po završetku bitke, pet meseci kasnije, 2. februara 1943, jedan ratni dopisnik je zapisao: "Vrlo malo prepoznatljivog je ostaio od grada... pre nego što su se nemački bombarded pojavili tog nedeljnog popodneva. Staljingrad je sad jedva malo vise od izubijanog i spaljenog skeleta. Otprilike, jedina građevina koja je opstala u celini jeste fontana sa statuama dečaka i devojčica koji se igraju oko nje. To je delovalo kao potresno čudo nakon što je toliko hiljada dece stradalo u okolnim ruševinama". REZO GABRIADZE - KOMPLETAN AUTOR Rezo Gabriadze, dramski pisac i umetnik roden je 1936. u Gruziji. Diplomirao je na Filološkom fakultetu Državnog univerziteta u Tbilisiju. Osim što je dramski pisac, Gabriadze je i filmski reditelj koji je rezirao trideset pet filmova medu kojima su Bez brige, Mimino, Kindzaza, Ekscentrici... Gabriadze je osnovao pozorište Provincijski studio i gostovao sa njim u Parizu, Berlinu, Madridu, Sjedinjenim Američkim Državama i učestvovao na mnogim festivalima: u Edinburgu, Avinjonu, Moskvi i Vašingtonu. Gabriadze je osnovao i napravio lutkarsko pozorište ranih šezdesetih, Uz poznati pozorišm kafe, to je od tada postalo jedno od obeležja u turističkim vodičima Tbilisija. Pozorište je uništeno tokom građanskog rata, ali po svom povratku iz egzila, Gabriadze ga nanovo gradi, proširuje ga i renovira. Od kada je predstava Bltka za Staljingrad: Rekvijem postavljena 1994. godine, proputovala je celu Evropu i postala hit na prošlogodišnjem svetskom pozorišnom festival u Torontu i na festivalu u Linkoln centru u Njujorku.
0 PREDSTAVI “Bože, toliko je ljudi pomrlo da ih još nisu prebrojali. Ali niko nije brojao nas, mrave, iako nema nikog ko je od nas tiše hodio zemljom", kaže Mrav, jedan od najupečatljivijih likova lutkarske predstave Reza Gabriadzea Bitka za Staljingrad: Rekvijem. Predstava je postavljena 1994. godine i bila je Gabriadzeov prvi projekat po povratku iz Francuske, u kojoj je našao utočište tokom građanskog rata u Gruziji (1992 - 1994). Bitka za Staljingrad: Rekvijem obuhvata period od pet godina i teritorije od Staljingrada prema Kijevu i od Moskve do Berlina. Sama bitka je samo kontekst, ram u čijem obimu publika prati nekoliko sudbina istovremeno, uključujući armijske generale, konje i mrave čije živote rat pogađa i određuje. Tu je konj koji se zove Aljoša i koji traži svoju voljenu cirkusku kobilu Natašu; zatim dečak Ješa, koga najpre vidimo kao sladoledžiju, a potom kao izludelog povratnika sa ratišta koji nosi kalašnjikov i sa njim upada na svadbu, tu su takođe i elegantni slikar Molder i špijun, koji u jednom trenutku puši u dekadentnom Berlinskom kafeu, a u sledećem pada ispred kafea pogođen mecima nepoznatog napadača... Među likovima su i vojnik iz Odese, sovjetski general Gorenko, nemački feldmaršal koji vodi svoje vojnike u razne ratove tokom dva milenijuma. Gabriadze predstavlja svoje likove kao tragične i apsurdne, bez obzira na to kojoj od zaraćenih strana pripadaju. Njihove price su predstavljene kao međusobno isprepletani poetski fragment!, u književnom i likovnom obliku kolaža. Autor se koristi raznim tehnikama: marionete, ginjole, pozorište senki, lutke raznih veličina i od raznih materijala. Na njegovoj maloj lutkarskoj kutiji - pozornici, on može da predstavi spektakularne efekte, koristeći se veoma ograničenim sredstvima. Silvija Jestrović