Bitef

Koji je značaj „usmene kritike“ (javnih razgovora s kritičarima i profesionalcima) na međunarodnim pozorišnim festivalima: da li oni doprinose boljoj interkulturalnoj razmeni? Ova pitanja su direktno povezana s temom samog Simpozijuma: „Kritičar je prisutan; ka otelotvorenoj kritici“. Ovde prenosimo kraće delove iz prikaza glavnih tema i pitanja ovog Simpozijuma. Pojam „izvedba” upućuje na samu „događajnost” pozorišne situacije: na shvatanje da izvedba/ predstava ne nastaje na sceni, već „između” scene i giedališta, kao rezultat telesne, energetske, emocionalne i duhovne razmene između gledalaca i glumaca/izvođača. Ne postoji materijalno „umetničko delo”, postoji samo događaj - prolazan, fluidan, promenljiv i podložan svim fizičkim i drugim senzacijama. Posmatran u toj teorijskoj perspektivi, gledalac nije recipijent izvedbe/predstave, već njen koautor. Da li je u toj perspektivi i pozicija kritičara promenjena? Ako se očekuje da kritičar, kao i svaki drugi gledalac, vise doživi neponovljivi događaj nego da ga razume (tumači...), onda takva pozicija utiče na glavni zadatak pozorišne kritike: ona manje treba da tumači delo, a više da opisuje gledalačko iskustvo. Pojam telesnog ko-prisustva kritičara može se proširiti i na kritičarsku praksu kao takvu; na još uvek retku i „alternativnu” pojavu usmene kritike. lako je prvi utisak da je usmena kritika nasumična, improvizovana i spontana praksa, ona može da bude oblikovana u formi javnih diskusija odmah posle predstave. Tako kritika doslovno postaje otelotvorena izvođačka praksa. Da li je ovo prednost ili nedostatak u poređenju sa klasičnom kritikom? Kritičar nema vremena da promisli i ispravi svoju analizu kao što to čini u procesu pisanja; direktna emocionalna reakcija je vidljiva; kritičareva analiza ne podrazumeva poziciju objektivnosti i autoriteta. Svako može odmah da ga prekine ili da odgovori na njegov argument, što kritičara čini ranjivim. S druge strane, on ovde raspolaže telesnim, ekspresivnim strategijama koje mogu da učine taj usmeni prikaz stavova mnogo efikasnijim... Da li ovo može da postane održivi alternativni oblik pozorišne kritike u doba kada se ona potiskuje zakonima medijskog tržišta ili drugim oblicima cenzure? Na tribini „Kritičar je prisutan - na međunarodnim pozorišnim festivalima“ govoriće nekoliko učesnika Simpozijuma, kojih ima, pored eksperata iz Srbije, dvadesetak.

in their own setting where cultural codes are easily perceived? What is the relevance of “oral critique” (open discussions with critics and professionals) at international theatre festivals: do they contribute to a better intercultural exchange? These questions are directly linked to the Symposium topic: “Critic is present: towards an embodied critique.” Here are summaries of the main topics and issues of the Symposium. The term performance refers to the process of theatre situation: understanding that performance does not come to exist on stage but between the stage and the audience, as a result of a corporal, energy, emotional and spiritual exchange between viewers and actors/performers. There is not a material “work of art”, there is just an event - transient, fluid, changeable and susceptible to physical and other sensations. Seen from that theoretical perspective, a viewers are not a recipients of performance but its co-authors. From that perspective, does the position of critics change too? If it is expected from critics to. like any other viewer, feel the unique event more than to understand it. such a position has an impact on the main task of theatre criticism; they should be less involved in interpretation of a work but rather focus on describing the experience from a viewer’s point of view. The notion of physical co-presence of critics can be spread onto work of criticism as such: onto a still rare and “alternative” existence of oral critique. Although the first impression is that oral critique is random, improvised and spontaneous, it can also be shaped through public follow-up discussions. In that way, critique literally turns into embodied performing practice. Is this an advantage or a disadvantage in comparison to classic critique? Critics do not have time to study and modify their analysis like they do in the process of writing: direct and emotional reaction is visible; a critics’ analysis does not imply the position of objectivity and authority. Everyone can interrupt and retort to an argument at any point, which makes critics vulnerable. On the other hand, they have physical, more expressive strategies at their disposal, which can make the oral presentation more efficient... Can this become a sustainable form of theatre criticism in times when it is supressed by the laws of media market or other forms of censorship? Several of the over twenty participants of the Symposium will speak at the panel discussion "Critic is