Delo

100 Д Е Л 0 По закону о устројству војске сва целокупна војена комора, набавља се о народном трошку из народних возних средстава. Одовуд, дакле, треба да следује, да кола н коњи којима се народ служн за своје сопствене потребе, служе, у колико и кад устреба, и као возна средства војске и по томе подлеже упису у војену комору. Већ по томе што овака система образовања коморе носи карактер једне војене ангарнје (кулука) она је не само несавремена него у пачелу и неправична. Али са гледишта општнх пнтереса и са стране практичности стоји другојачије. Прп општој обавези личног служења у војсци и док се давање коморе практнковало у натури — уз обичај или правило да онај који даје кола и коње, њима сам и кочнјаши — коморска обавеза испуњавана је без и најмањих сметња и војска је увек имала сву потребну јој комору у потпуној готовости, и држава тад не имађаше ништа да брине. Довољан број теглеће стоке и кола у народу за његове привредне потребе, и побуде, да се путем уписа у комору избегне тугаљива, тешка и опасна по жнвот служба у редовима бораца, састављале су погодан услов да се комора формира од најбољих коња н кола што се нмало код народа. Пстнна, комора овако формирана, била је разнога калибра; сваки пар коња у њој разлпчите величине и снаге; свака Кола и сваки запрежни прнбор неједнаке јачине и неогарантоване исправности. Према томе, она није одговарала условима товарног прорачуна и условима тачног следовања с војском, што је изазнвало увећавање трена на штету његове покретљивостн; али се таква система морала трпети из простог разлога, што је она једина могућа била за наше прилике, које су тражпле, као што траже н данас, да устројство коморе ниуколпко не пада на државни буџет. Пиак од времена развцтка редовне војске, а нарочнто последњих 5—6 година, знатно се одступнло од ранијег законског начнна устро.јства коморе и узаконила нека нова система, која стоји у онреци с приликама у земљи, а опет, међутим, не одговара сувременнм захтевима војеног транспортовања. Важан услов да сопственик кола н коња сам у комори служи и својом нмаовнном управља за време трајања обавезе, одбаченје н место тога уведенојеу закон иу практику начело коморског намета одво.јено од комплектовања коморе возарским особљем.