Filatelista

Geneza manipulativnog postupanja за poštanskim pošiljkama u obnovljenoj Srbiji (1804–1 840) 9

br. 1082 dan 19 Pisano Đorđu Markoviću, техи!а2 у: а Рајапк! : da gornje pismo odpravi u Požarevac

Može se reći da su bili stvoreni svi potrebni uslovi za organizovan prenos pisama: mreža menzulana (u funkciji poštanske Jedinice), profesionalni prenosioci — tatari, pismonoše — surudžije ı drugi učesnici (po obavezi službe) . . . npr. skeledžije i kaikdžije (čamdžije), đumrukdžije, zatim sekretar ı bazardžan baša kasnije konzul (starešina i predstavnik trgovaca) beogradski, itd. Trošak održavanja ovakve jedne organizacije padao je na teret budžeta – države, odnosno srpskog naroda (izvor M. Petrović, ibid.).

U periodu (1817-1830), na ovako organizovan način prenosila su se pisma upućena samo Knjazu i ona koje Je Knjaz upućivao iz državnih ı ličnih potreba. Sve se to odvijalo i uredno beležilo preko *“Knjažeske kancelarije”. Protokol pisama predstavlja svojevrsnu knjigu ekspedicije pošte, sa svim potrebnim podacima i za današnje shvatanje poštanske manipulacije: redni broj, mesto ı datum ekspedicije, ime primaoca sa mestom odredišta, po potrebi instrukcija za postupanje ı kratak prepis sadržaja pisma. Preko pomenutog Protokola vidi se ostvarenje potpunog, pokrivanja teritorije Jer su pisma slata u svim pravcima i do najzabačenijih delova Srbije.

Sve navedeno dovelo Je do stvaranja prepoznatljive organizacije za prenos Knjaževih pisama, što samo po sebi navodi na njen Jedinstveni naziIV “KNJAŽESKA POŠTA”,

Eventualna osporavanja postojanja organizovanog prenosa pisama smatram da se ne mogu ničim opravdati. Istorijski izvori govore da Je postojao organizovani prenos sa svim svojim strukturnim elementima (objekti, ljudi, sredstva), obezbeđenim stalnim izvorom finansiranja (budžet) ı osnovnom delatnošću (svakodnevni prenos Knjaževih pisama). Činjenica da je redovno finansirana iz budžeta, ukazuje na to da je “Knjažeska Pošta” smatrana zvanično-državnom organizacijom.

Za potrebe poštanske komunikacije sa inostranstvom, 1820. godine u okviru “Knjažeske kancelarije”, ustanovljeno je <INOSTRANO ODELJENJE” zaduženo da vodi spoljašnju prepisku (činili su ga pisari ı tumači za turski, grčki ı nemački). Za slanje ı donošenja pošte 17 Сапогада uveden Je poseban tatarin. To je bio tatarin za direktnu vezu na daleka odstojanja, prenosio Je zvanične poštanske pošiljke i