Filatelista
——— 25 iz jednostavnog razloga, što nije bilo dovoljno crvene štamparske boje, pa su pretisci rađeni u više boja.
Serija ulazi veoma kasno u promet – tek 12. 6. 1945, što je utvrđeno po pronađenoj arhivskoj građi. Same marke i pretiske neću detaljnije obrađivati, jer su to već uradili svi svetski katalozi. Aljkavost i brzopletost kod pripreme i izdavanju ove serije, obogatili su zbirke sa mnoštvom specijaliteta. Kako klišei nisu komisijski uništavani, ovo izdanje obiluje i mnogim falsifikatima, koji nisu rađeni odmah na štetu pošte, već kasnije. Ma koliko je ova serija jeftina i podcenjena, falsifikata ima jako mnogo.
Predviđeni ukupni doplatni višak, po prodaji svih preštampanih maraka, trebao je biti 8.977.600 lira. Izjednog dopisa Poštanske Uprave Trsta od 22. 6. 1945. vidi se da je do tog dana već prikupljeno 4 miliona lira prihoda od doplatnog viška, koji, međutim, nikad nije predat NOO. Kopija orginala i prevod dopisa-fakture NOO tj. njene Sekcije za P.T.T. od 21. 6. 1945. prikazana je u ovom članku.
Izuzetno je zanimljiva jedna činjenica iz ovog dopisa. Pri dnu su velikim slovima napisane skraćenice M.F. i L.P. ( Morte al Fascismo – Liberta ai Popoli ), tj naša „antologijska” parola : Smrt fašizmu – sloboda narodu, koja se u Jugoslaviji upotrebljavala na kraju skoro svih dopisa i pisama posle rata.
Ultimativni zahtev saveznika o povlačenju iz samog grada u njegovu okolinu, jugoslovenska vlast je morala ispoštovati 15.6. 1945. Saveznici preuzimaju kompletnu upravu u gradu, pa tako i poštansku službu. Međutim, zbog svojih unutrašnjih političkih i organizacionih problema, ne menjaju zatečeni poštanski sistem sve do 15. 7. 1945., kada vraćaju u ponovnu upotrebu ranije povučene marke iz serije „Imperiale” (sa i bez fašio znaka), marke iz serije „Monumenti distrutti” (Oštećeni spomenici) – sa i bez vodoznaka.
Pošto su marke sa pretiskom „Repubblica Sociale Italiana” – R.S.I. iz trććanskog poštanskog depoa po nalogu NOO uništene, razlog njihovog ponovnog pojavljivanja u upotrebi, verovatno leži utome da suih privatna lica na svoju ruku donela iz susednih mesta svojevoljno sa njima frankirala pošiljke, a postojeća poštanska služba ih je prećutno priznavala, kao što su slučajevi iz drugih krajeva pod savezničkom upravom. Bilo je dopuštena i upotreba maraka sa pretiskom “P.M.” tj.,Posta militare”, od ranije preštampanih za potrebe savezničkih vojnika. Od 22. 7. 1945., marke iz preštampane serije se prodaju bez doplatnog viška, samo za nominalni iznos, mada su se na poštanskim šalterima prodavale = = samo preostale vrednost od 50 centi i 1 lire.
SI. 5 Preporučeno pismo poslato 2.7.1945. iz San Giovanni di Guardiella
– Trieste, (kasnije pošta Trst 14) za Pulu. Frankirano je sa, u kasnijem periodu, jedinim dostupnim tršćanskim markama od 50 centi i dve po 1 lire, koje su uto vreme prodavane sa doplatnim viškom.