Interesi srpstva. Knj 1 i 2
141
нек се нико не чуди. У колико је онда загранична. трловина тв земље „активнија“, у толико та земља све брже срља у своју пропаст.
Писац поменуте књижице није могао да растумачи себи како то: овамо свиња и волова све мање, а онамо , „активност“ трговине какве нигде нема ! У место да посумња у свој листизам и керизам, он покушава — да сам себе превари, и то овако:
„Наша загранична трговина изгледа на први поглед, да је све од 1835 год. па овамо, сем изузетних случајева, као оно услед неродности 1864 и 1865 год. активне природе т. ј. да вредност извоза. нашег у дужем времену стално надмаша вредност увоза са стране. Међу тим, кад се ствар ближе проучи, овај биланс само је привидно активан, јер. увози са стране скачу и апсолутно и релативно, док извози наши расту само апсолутно, а релативно опадају. Тако од 1846—1862 године извоз је порастао са 72, а увоз са 91% “ (етр. 59). Да овај соФизам употреби, навело је нашег званичног економисту двоје : једно ненаучна жеља да спасе керизам, друго званична статистика, којој је оп слепо поверавао, и која тврди: „наша је дакле загранична трговина само привидно тако зване активне природе.“
Овде није реч о томе: чему нешто тежи; овде се не пита шта бива, већ шта јест. рема горњем проценту, види се нека тенденција наше трговине да од активне постане пасивном, —- али она зато још пије пасивна. Ви имате право да седнете па да
проучавате, којим се правцем креће наша загранична.
трговипа, и ви можете доћи до закључка, да ће она некад, после 20—280 годипа, можда бити пасивна, али ако вас ко запита, каква је она сад, ви ћете одговорити : активна, јер она то одиста јест. Ту активност лризнајете наравно и ви сами, само би
хтели да је она привидна. Зар ако ће она после
пвеој
Рмањ ње
оте трн