JUS standardizacija

1

ALUMINIJUMSKE LEGURE : Označavanje

Krajnjž rok za dostavljanje primeđaba: 1 maj 1958

Opseg standada

Ovaj standard propisuje sistem označavanja aluminijumskih legura, kojim se vrši razlikova=nje jedne vrste aluminijuma od druge.

Podaci o osobinama i ostalim karakteristikama standardizovanih vrsti aluminijumskih legura propisuju se posebnim jugoslovenskim standar= dima. Oznake definisane ovim standardom UDpo= trebljavaju se na crfežima i u ostaloj dokumen= taciji.

Označavanje uopšte

Označavanje aluminijumskih legura V?rŠi se, uopšte, ređanjem oznake po određenom sistemu, iz kojih se mogu razabrati:

a) tehnološka namena (vidi tač. 3),

b) osnovni hemiski sastav (vidi tač. 4),

c) posebna svojstva materijala (vidi tač. 5).

Označavanje tehnološke namene

Frema tehnološkoij nameni aluminijumske legure se označavaju ožnakama i to:

P — legure za peščani liv,

K — legure za kokilni liv,

T — legure za {ilačni liv,

C — Jegure za centrifugalni liv,

S — legure za spajanje (lemljenje i varenje),

D — legure za dodavanje.

Otsustvom oznake načina tehnološke namene označavaju se legure za gnječenje.

Oznaka tehnološke namene legure stavlja se na

prvo mesto ukupne oznake legure, i to u slučaju kada to vrsta legure zahteva.

Označavanje osnovnog hemiskog sastava

Oznaka osnovnog hemiskog sastava aluminijumskih legura, uopšte, sastoji se iz:

— hemiskog simbola za aluminijum,

— hemiskih simbola glavnih dodatnih Ee nata,

hemiskih simbola sporednih dodatnih elemenata, ako je to potrebno,

brojčanih oznaka kojima se izražava sadržaj glavnih dodatnih elemenata, odnosmo | Sporednih dodatnih elemenata ako je to potrebno.

Ukupna oznaka hemiskog sastava legure stavlja se na drugo mesto ukupne oznake legure.

Pri označavanju osnovnog hemiskog sastava važe pojedinosti određene tač. 4.1 do 4.83.

Sadržaj aluminijuma posebno se ne ožnačuje.

Nazivni sadržaj glavnih dodainih elemenata označuje se redovno celim brojem iza simbola dotičnog elemenata, a po potrebi i brojem zaokruženim na jednu decimalu. Označavanje nazivnog sadržaja glavnih dodatnih elemenata može da se izostavi ako taj sadržaj dotičnog elemenata iznosi manje od 1". | Nazivni sadržaj sporednih dodatnih elemenata, ako se označava, može se u, slučaju potrebe

DK 669.715:001.4 JUS OC.C0.002

označiti i brojem zaokruženim na jednu decimalu. Označavanje posebnih svojstava

U posebna svojstva u smislu ovoga standarda ubrajaju se samo:

a) stanje materijala, s obzirom na stepen Bnječenja ili na termičku obradu,

b) svojstva površine. “Ova Svojstva označavaju se oznakama određe=

nim u sledećim standardima:

JUS C.C0.008 Terminologija, oznake i definicije stepena gnječenja i termičke obrade aluminijumskih legura (U pripremi),

[|

JUS C.C0.004 Terminologija, oznake i đefinicije

: svojstava površina aluminijum=

skih legura (u pripremi). -

Kod legura koje se termički ne obrađuju, stanje materijala može se označiti i najnižom probpissnom zateznom čvrstoćom, umesto oznaka određenih standardom JUS C.O0.003, kada je iakav način označavanja celishodniji; u tom slučaju stanje materijala se označava slovom Č kome se dopisuje još i vrednost najniže propisane zatezne čvrstoće u kg/mm.,

Oznaka stanja materijala stavlja se na freće mesto ukupne oznake legure, ij. iza oznake he= miskog sastava.

Oznaka svojstva površine stavlja se iza oznake stanja materijala.

· Šema ukupne oznake

Delovi ukupne oznake aluminijumske legure odvajaju se međusobno tačkom i pišu po redo= sledu kao u sledećoj šemi.

Oznake se ređaju jedna pored druge bez razmaka: .

— Oznaka tehnološke namene___|

— Oznaka osnovnog hemiskoE sastava___

— Oznaka stanja materijala _

— Oznaka svojstva površine

Primeri označavanja ;

Legura za livenje u kokili, grupe Al-Si, sa 11,0 do 13,5%o silicijuma i 0,83 do 0;5"' mangana, ostatak aluminijum, označava se sa:

K. AlSi12

Legura za dodavanje, aluminijum-bakar, sa 48 do 52 "'/» bakra, ostatak aluminijum, označava se sa:

D. A1Cu50. Legura za gnječenje, grupe A1-Cu-Mg, sa 3,8 do 4,9%/i- bakra, sa 1,2 do 1,8%/o magnezijuma i sa

0,3 do 0,9 ot mangana, ostatak aluminijum, označava se sa:

A1Cu5Mg 1,5

| STANDARDIZACIJA |

|