Nova Evropa

svoj deo Poljske nikakve liberalne reforme dotle dok Nemci svoje Poljake ne ponemče, Vilhelm II hteo je da podbije pod svoje noge i Rusiju i Francusku, pa da preko Srbije, Bugarske, i Turske izidje na Perzijski Zaliv, Vladari kao i obični ljudi imaju slabost da ih sila i bogatstvo opije i napravi od njih sanjare opasne za susede a najopasnije za svoje narode. Oružjem prokrčiti put do Perzijskog Zaliva, to je simptom carske bolesti, kao što je isto bio Napoleonov pohod u Misir pa i Moskvu, Imperatorska mamija je bolest uspavane savesti, koja je u majnovije vreme, kao omo rednja, prešla sa evropskog severa na jug Evrope, — fašizam mesto negdašnjeg macinizma — da stvara nove sirahote na mašem komtinentu, Prava žrtva spajanja raznih naroda u jedinstvemu državu bila je Austrougarska, jer ona je od Berlma primila novi podstrek da broj naroda i država u Monarhiji osvajanjima na Balkanu još umnoži, možda zato da dinastijii budu ekvivalent za evemtuamo ustupamje nemačkih zemalja Germaniji, Trebalo je novih zemalja i za memačke kolonije i za širemje katolicizma!

Što je dobro bilo u programu slobodarskih Nemaca 184809, nisu izveli sami Nemci, iako je do samog Svetskog Rafa bilo u Nemačkoj masa mpobornika ljudske slobode, pravih demokrata i socijalista, Ali jači behu u državi militaristi i imperijalisti, Neđo su tu funkciju izvršile velike evropske demokratije, i Amerika, te Nemci ostadoše u Austriji sami, slobodni od prepreka za opšte nemačko ujedinjenje od dinastije i veze за drufim narodima bivše dvojne Monarhije, Tim samim, što se materijalne strane tiče, ujedinjenje je Sotova stvar i ostaje samo da se forma doda stvari i dobije priznanje drugih država, Ono se može duže ili kraće vreme uskraćivati, ali je teško konačno uskratiti jednom velikom narodu pravo samoodredjenja koje rezultuje iz Vilzonovih tačak4 odredjenih za sve marode, Ne može maša država smatrati za svoju dužnost da zadržava prirodni tok stvari, i da zagazi u rat za rušemje načela na kom je i sama zasnovama. I kad bi izgledi za pobedu bili sigurmi, ne bismo smeli Molohu rata prinositi nove žrtve, jer ih je bilo dosta, i još koja Pirova pobeda, slična pobedi u Svetskom Ratu, pa smo gotovi, Druga je stvar, ako Nemačka uz »anšlus« pokuša da prodre do Jadramskog Primorja, recimo do Trsta, i tim udje u sleru naših interesa,

Nema summje da je starog datuma nemačka politika da izidje ma Jadram, I u samoj Monarhiji, dosta pre Rata, javno se o tom govorilo, Pre četvrt veka slušao sam, u jednom dubrovačkom restoranu, kako se o tom prepiru jedan slušalac Gradačkog Univerziteta i jedam stari Bečlija: student je dokazivao da Nemačka mora dobiti Trst, Bečlija je protivno dokazivao, a dva Talijana za susednim stolom ironično su se

19