Opštinske novine

Страна 2

„ОПШТИНСКЕ НОВИНЕ'

Број 57

ДВА ЗЛА НАШЕ ИНТЕЛИГЕНЦИЈЕ

Победа отвара пут новим победама Од нашег сталног ћојног сарадника

Атандизам и Атандист, онај који чека, јесте човек којн у овои нашем положају сматра да је најбоље „да се очекне". Ннје још време да се ради, јер треба још очекиватн. Није време још да се укопча у нови ред ствари, у ново стање духа, јер шта знате, може још бити свашта. Није време још, да се буде на чисто с тиме, шта нас чека и шта се мора предузети одмах и непосредно, јер све је ово привремено, ко зна како ће све још испасти. Атандист је дојучерашњи ловац у старој ситуацији, антлофил који верује у чуда, човек који упорно не види и неће да видн. Он личи на оног чувеног противника телескопа и нове астрономије, који неће да завири у цев телескопа да би видео како ствари на небу одиста стоје, јер када би загледао, видео би истину. Атандист је изванредно ограниченн тип човека, онај који једном залуђен и преварен више не може, не сме и неће да изађе из круга обмана. То је човек који је до јуче жнвео са копреном на очима, па и данас копрену не скида. Као вели, боље је копрену придржавати још, да се очекне, па онда ће већ опет видети „старо добро доба". Атандизам де правац духа коди негуду сви они, чиди де мозак заспао, чида је савест заспала, чиде се очи не отварају. Атандизму припададу људи, који нипошто нису за сарадњу са новим европским поретком, људи за коде ово није револуцида, него неки старомодни рат — после кога ништа не бива. Сем да се све ствари опет врате на своде место. Лук атанднзма разапет де од невероватне незналачке ограничености до страховите плаћеничке покварености. Конформист, онад коди се прилагођава, десте човек коди у овом нашем положају сматра да де надбоље прилагодити се дер, шта ћеш, такво му је сада време, а већ после Мора се прићи и пласирати, јер на што губити време, а већ кад дође, знате, оно старо или нешто треће, ми ћемо опет у прилагоћавање. Тад камелеон брзо, спретно и лако мења боду. Он сматра да де прилагођивање заиат који ваља изучити и примењивати. Али, треба богме имати и малчице урођена дара за тад посао. Не може то сваки. Конформист вечни ловац сваке ситуације, није ни англофил, нити икакав фил; он де просто себе-фил. Он се не разбира миого у потанкости система, поретка, духа, погледа на свет и живот. Он је „техничар" од заната. Оно што је дуче, или дуже времена од јуче, хвалио, днзао и — искоришћавао, он замењуде данас лако — као играчку. Просто човеку сезона не допушта онад капут, те зато отвара орман и вади онад други. „Тако му је време". „Сад ми је, лепо, овако". Конформизам дозвољава присталици и верном следбенику да одмах сутра каже да је јуче „и он баш тако мислио", као данас што мислите ви, само, знате, ситуапија беше така, па ниде хтео баш говорити гласно и много. За конформисту је увек реч „ми" најзгоднида: „ми" интернационалци јуче, „ми" националисти данас, „ми" капиталисти јуче, „ми" социдалисти данас. За конформисту ово није ни старомодни рат ии одлучиа социјалиа револуција: ово је сада овако, јуче де било онако, а сутра бог зна како ће бити. У сваком случају кокформист де потпуно свестан личне ситуације. Он сматра да увек куца на сигурно. За нови поредак атандисти су саботери, конформисти су беда и невоља. Ни једни ни други не смеЈу водити и одлучивати. Ако је атандист ограиичен човек, има да се натера да ради. А упрегнути конформист радиће, дедино што ће се зачудити да се ситуацида не мења. Али водити не смеју ништа: ни најмањи ресорни кружић. Јер први неће хтети да ради: атандиста де мајстор за фиктивно „нешто ради". А други не уме да ради: он је мајстор

конформизам да слуша. Одлука и иницидатива не долази ни од једног ни од другог типа. Она мора бити у рукама борца, првоборца, коди ствар новог револуционарног поретка узима као мисиду, дужност и светињу. Атандизам и конформизам су два зла, једно мало веће, друго мало мање, наше интелигенциде. Они су типично зло старога друштва и добро је очи имати па увек видети где се, у кога, иза чега се крију. Оба зла одлично служе тадном удружењу јудео-масонском, дер атаидизам кочи, а конформизам лаже, а кочити из све снаге саботажом, лагати и привидно радити — то су одлична средства масонериде, којима мисли да ће надживети свод слом и пораз свуда у Европи, па, Богу хвала, и код нас, њених додучерашњих робова. Отворите очи када вам кажу: „Чекајте, притајите се, радите тек да се нешто ради!" Знадте да имате посла са отровницима коди су упропастили земљу. Данашњи атандисти и конформисти су јучерашњи виновници несреће и слома. В. В.

Р050РИ МТЕ *■"* " I "■ "' т ' " 111 «=* Праг, град позоришта Велики број чешких позоришта и биоскопа у Прагу јасно сведочи о чешком културном раз&оју у Протекторату Чешке и Моравске. Само у Прагу има двадесет сталиих чешких позоришта. Репрезентативно позориште је Прашко чешко национално позориште, које додуше нема највећи број седишта, јер за једну трећину посетилаца стоје на расположењу само места за стајање, али је зато центар чешког позоришног живота. Највеће у Прагу је позориште Прозатимни, које располаже са 1300 седишта. Онда градско Вајнбергерово позориште, а на трећем месту налази се Чешко народно позориште са 1170 седишта и 726 места за стајање. По броју седишта долазе Бурнаново позориште ч Велика оперета, „Уранија", Новаково позориште Тил — и Камерно позориште, итд. Чешка позоришта у Прагу располажу са укупно 12.000 седишта. Већи број ових позоришта свакодневно даје претставе. Поред позо.ришта Праг има 100 биоскопа са укупно скоро 60.000 седишта. Скоро сви биоскопи дају три претставе лневно, за вечерње претставе биоскопа и позоришта скоро су увек сва места распродата. У поређењу с осталим великим градовима у Европи Праг је, у погледу броја седишта у позориштима и биоскопима, да првом месту. Међу посетиоцима не примећује се нека нарочита разлика. То су радници. чиновници, занатлије, жена и муж; сви су ту једнаки, сви уживају у позоришноЈ уметности и лепим приказима на биоскопском платну. („Европа Сервис")

Рим, 7 јуна (ДНБ) Министарски савет одржао је данас седницу под претседништвом Мусолиннја која је трајала два сата. Поред низа чисто управно-техннчких мера, Министарски савет усвојио је, на предлог Дучеа, следеће предлоге закона и мере: преношење надлежности за васпитање и стручно образовање ратне снрочади на органнзацнје лнкторске омладине; повећање капитала Кредитног завода за јавне радове од 102 на 510 милиона лира; утврђивање задатака и надлежностн начелника генералштаба државне оружане силе прн припремању рата и одбрани нације, у складу с данашњим потребама. Начелннци генералштаба трију делова државне оружане силе — начелник Главног генералштаба војске, начелник Главног адмнралштаба н начелник Главног генералштаба војног ваздухопловства — непосредно су потчињени начелнику Главног генералштаба целокупне оружане силе. Укида се звање заменика начелника Главног генералштаба целокупне оружане снле. Убудуће ће при доношењу одлука од политнчког значаја и при доношењу важних законодавних мера учествовати и главни секретар, у свом својству министра без портфеља. Одобрен је кредит од 500 милиона лира за нзвршење нарочнто хитних јавних радова у покрајннама Лубиана (Љубљана), Фнуме (Ријека), Зара (Задар), СпаВођз Рајха пркмио Њ. В. Краља Борисз Оберсалцберг, 7 јуна (ДНБ) Вођа Рајха у присуству министра спољних послова фон Рибентропа примио је у посету бугарског краља Бориса.

Највећа поморска битка древних времена, код Саламине, одиграла се на простору недовољном за еволуције једног садашњег бојног брода. У велнким поморским биткама прошлог века — Наварнн, Синоп, Абукир, Трафалгар — ескадре су се борнле на простору од неколико квадратннх километара. У биткама на почетку садашњег века Цушима, Јитланд — тај се простор повећао до стотина квадратних километара. Сада се бије поморска битка на простору од 20 мнлиона квадратних километара: Берген, Исланд, Острва Зеленог Рта, Бискајскн Залив. То су међе „терена" битке за Атлантик. Све горе назначене поморске борбе трајале су по неколико сати. Ова борба за Атлантски Океан траје већ више од два месеца; она је почела откад су вође немачке оружане снаге наговестили поморско-ратно „пролеће". У априлу је Енглеска изгубила милион тона бродовља, у мају седамстотина хиљада, док њен „екзистенц-минимум" у расходовању бродова не би смео прекорачити двестапедесет хиљада тона месечно (бродоградилишта енглеска и северно-америчка не могу да граде више од овог лимнта). Наравно да Лондон не признаје те губитке, као што не потврђује да је од иочетка рата потопљено 11 милиона тона бродовља које је радило за Енглеску. Енглези имају куражи да признају свега 6 милиона тона. Према том њнховом обрачуну просечни месечни губитак износи тристотине хиљада тона, т.ј. свега је за педесет хиљада тона већи од капацитета бродоградилишта. Та се разлика потпуно накнадила запленом бродова окупираних земаља. Према томе стање ствари било би потпуно задовољавајуће. Кад се издатак и приход изравнају, нема места за бриге. Међутим, енглески и амерички државници говоре о веома озбиљној ситуацији у погледу накнаде штете у пловидбеном парку Енглеске. Следствено лондонскн бројеви губитака су лажни. Утолико су лажнији уколико се појачава нервоза у Лондону. Сада је нервоза достигла врхунац: нмамо зато разлога да верујемо у тачност немачких података о потапању. Вашингтонски поморски кругови саветовалн су лондонским да створе преко Атлантског Океана један „зид" од разарача који би бранио путеве од немачких подморннца, помоћних крстарица и одакле бн се јављало о продорима већих ратних јединица. За један такав одбранбенн кордон од Пнренејског Полуострва до Енглеског Острва и од Хебрида до Исланда — то износи укупно две хиљаде километара — треба више разарача него што их има на целом свету. Зато је „генијалан" вашингтонски предлог пропао. Енглезн су морали га остану код снстема конвоја. Алн због комбинованих

лато (Сплпт) и Катаро (Котор). Ти радовн састојаће се у првом реду у грађењу друмова; поред тога, у тим крајевима извршиће се и други јавни радови који ће допринети привредном и социјалном поднзању тих занемарених области.

Извештај Италијанске Врховне команде Тешке борбе у Северној и источној ДФрици Рим, 7 јуна (ДНБ) Штаб Врховне команде саопштава: У ноћи од 6 до 7 дуна наши авиони бомбардовали су ваздухопловне базе на Малти. У суботу, рано УЈутру, један одред наших ловачких авиона извео је напад на непријатељску базу на аеродрому Халфар. Том приликом су запаљени непридатељски авиони. У Северној Африци сузбили смо на тобручком фронту у самом зачетку покушај непријатељског напада. Одреди нашег водног ваздухопловства опет су тукли бомбама одбранбена постројења код Тобрука, при чему су избили пожари који су се на све стране могли видети; такође су постигнути пуни поготци на отсеку Сиди Барани. У Источној Африци воде се жестоке борбе у области Гале и Сидама, на реци Омо-Ботего. На отсеку код Гондара сузбили смо покушад суданских одреда да опколе једну од наших посада.

напада неколико подморница истовремено, као и због учешћа у нападнма и већих јединица надморске флоте, сваком конвоју треба доделитн већу пратњу. За то Лондон нема могућности. Онда је прихваћена таква солуција: најпотребнији материјал плови бродовима у конвоји.ма а животне намирнице довозе се бродовима који одвојено плове и треба да се провуку кроз немачку блокаду. Сада, међутим, Енглези већ увиђају да довоз муниције н оружја треба осигуратн конвојима, алн та ратна спрема не може бити употребљена кад нема бутера и меса за носиоце оружја. То је једно признање: настале су велике тешкоће око снабдевања земље. Не по.маже ни ограничење, ни рационирање потрошње, ни убрзање истовара и утовара у лукама ради што краћег трајања туре сваког пароброда, ни избацивање из коноја (на милост мора и непрнјатеља) бродова који су изгубили брзину. Нису помогли амерички разарачистогодишњаци, ннсу помогле ескадре морнарице отвореног мора које су пошле у помоћ лаким поморским снагама битка у Атлантику развија се у корист Немачке • У корист Осовине развија се битка за Средоземље. Заузеће Крита и свнх острва Јегејског Мора олакшало је економски положај Италије. Она је у предратно време увозила кроз Гибралтар 44*/» својих потреба, кроз Суец 10*/в, кроз Дарданеле 25•/• и из средоземноморских лука 15*/». У рату је довоз кроз Гибралтар (овим путем је пловио у главном угаљ) замењен железничким транспортом из Немачке. Веза с већином лука Средоземног Мора ннје била прекинута. Суецки пут је затворен а пут у Црно Море био је последње време неупотребљив. Међутнм, сад је тај пут поново оживео. Босфор, Дарданели, Коринтски Канал — кроз та троја врата већ пролазе пароброди с робо.м из Црнога Мора. На тај начнн може се задовољити 25*/§ потреба Италије. Железница је накнадила скоро сав ранији довоз кроз Гибралтар. Стога се може сматрати да је Италија сада обезбеђена увозом за 70—80 в /» уколико се тиче предратннх трговинских веза. Преорпјентација трговине ради задовољења осталих потреба одавно је извршена, па према томе британску блокаду Италије треба сматрати потпуно неефикасном. У том отварању пута за Црно Море видн се прва конкретна последица невероватних победа код Крита и на Криту. Победа немачке ваздушне флоте над британском поморском флотом која је побегла у александриско уточиште доказала је по трећи пут (код Бергена, код Денкерка и сада код Крита) да је авијацнја јача од морнарице кад се оне сукобе у близнни обале. Појам „близина" се растеже: први су сусрети били стварно у близнни обале, док се садашњи десио на прилично великом удаљењу од Крита. Исто тако далеко од својих база нападале су — и то с великим успехом — немачке и италијанске ваздухопловне формације на непријатељске ескадре у току прошлих месеци. Једном речју ваздушно-Дтоморском битком код Крита утврђена је једна потпуно нова нстина о рату: флота је ограничен господар мора, јер у зони актнвности непријатељске авнјацнје није више господар. Друга победа — на Криту — наређује да се формулира још једна ратна доктрина: ваздухопловство замењује сва друга транспортна средства у маневрисању трупа као и артилерију у борбама. Немачка авијацнја је пренела на острво читаву војску. Отсад није више потребна Мојсијева магија — не треба пресушити море ради прелаза преко њега. Авијација преноси брзо и сигурно. Значајна је улога ваздухопловства у борбама на Криту, где су се лако наоружани стрелци — падобранци сукобнли с тешко наоружаном и моћно ушанченом војском супарника. Борна кола, тешка артнлернја, бетонска утврђења све је то неутрализовала борбена авијација. Она је играла улогу топова и тенкова — штитила пешадију и отварала јој пут. Наравно да сарадња с авијаинјом у битци, кад нема другог тешког оружја, може да се изведе само од стране најелнтнијих трупа. Падобранци су се као такви показали. И што је најважније — победили су без великих губитака. Те победе падобранаца над британском војском и авнјатичара над морнарицом отварају пут к новим победама: ново искуство, нова самопоузданост, нов елан — то су адути који ће се употребити у даљој игри. Где ће да се одигра наредна партија? Енглезн очекују борбу у западном делу Средоземља и зато тврде да ће доћн до уступања осовинским снагама француских лука на француској н афричкој обалн. Очекују онн и борбу на Блиском Истоку н зато тврде да се немачке трупе н у Сирији нскрцавају. Видети оно чега нема, то је знак нервозе. Та нервоза је сасвнм разумљива: после толнких пораза, после толнких доказа да се сваки немачки ратни подухват завршава победом не може бнти 1аквих жнваца којн се не бн болно напрегли у очекивању новог ударца. Е. М.

Министарска седница под претседништвом Мусолинија