Otadžbina

ХЕМИЈОКИ ПР11СТУ11 ЈЕДИОЈ ИГРАПЦИ

153

се из једне мрке течности може дестилацијом да добије као кристал бистра и бозбојна течност. Тако се и дестилацијом катрана добијају безбојне п бистре течности, као што је ова, коју смо овде, такође из једне мрке течности, добили. И сад смем да вам покажем, а да не помислите и то је каква чаролија, један продукт из катрана, који олуши као главни материјал за грађење анилинских боја. Тај продукт, кад није довол>но чист, познат нам је под пмоном бензина, срество за вађење масних мрља, за шта се готово једино до 1856, год. и примењивао, а чист иродукт зове се бензол. Бензол, кога има у катрану нешто мало више од иола процента, одваја се из катрана тако званом Фракционом дестилацијом, т. ј. онај продукт, који предестилише у иочетку дестилације н. пр. до 100° засебно се ухвати, затим опет од 100—150° и т. д. тако одвојени деетилациони продукти зову сефракције; до 100° имали смо прву Фракцију од 100 до 150° другу итд. Приликом дестилације катрана посматра се дакле температура у дестилационом апарату, те се тако од извесне до извесне температуре предестилисати продукти засебно хватају. Тако н. пр. кад би смесу шпиритуса и воде дестилисали, прво би дестилисала течност богата шгшритусом, јер шпиритус лакше кључа но вода, затим би дестилиеао слабији шпиритус и за сво то време била би температура испод 100°, на којој вода кључа, напослетку остала би чиста вода и онда би за сво време дестилисања температура била од 100°. На исти начии и из катрана засебно се хватају нродукти, који дестилишу до 105 или 110° и затим до 210° и у тим двема Фракцијама налази се сав бензол. Истина бензол кључа на температури од 80°, али на тој температури, из смесе разних материја, не дестилује цела котпчина бензола, већ извесан део пролази на нижој а иото тако и на вишој температури, и зато има бензола