RTV Teorija i praksa

svih umetničkih dela u komunikacijskom procesu, tako i radio-dramskog umetničkog dela; „usmerenost na poruku kao takvu, dovođenje poruke zarad nje same” (R. Jakobson) ostvaruje se u trenutku konkretizacije radio-dramskog umetničkog dela u vidu poetskog kvaliteta, odnosno u vidu „lepeze njenih konotacija”. U tome trenutku radio-dramsko umetničko delo „kreira svoju sopstvenu supstancu”, dolazi, da tako kažemo, do prevazilaženja prostog informativnog nivoa radio-drame. Radio-dramsko umetničko delo na taj način ulazi u sferu estetskog komuniciranja sa primaocem umetničkih i opšteljudskih poruka koje ono konstituiše. Usmerenost na poruku u obrnutom smislu od onoga o kome je malopre bilo reči karakteristika je i slušaoca radio-dramskog umetničkog dela. Tako, čitalac več naslučuje, na ovom mestu dolazimo u situaciju da analizujemo položaj komunikanta (recipijenta) u trenutku dok sluša radio-dramski umetnički tekst. Ulazimo, dakle, u sferu estetike primanja (estetske recepcije) i delovanja radio-dramskog umetničkog dela u trenutku njegove konkretizacije (izvođenja). Recepciono - estetički postulat u nauci o književnosti polazi od činjenice da je ontološki smisao umetničkog dela, pa, dakle, i radio-dramskog umetničkog dela, njegov dijaloški karakter. Delo u svojoj biti nosi dijaloški karakter pa, u okvirima jedne dijalektičke logike, uslovljava i sam dijaloški odnos primaoca (slušaoca ili čitaoca) prema njemu. U okvirima ovog rada mi smo došli do zaključka da se u procesu praćenja radio-drame konstituišu sedam dijaloških nivoa i to:

123