Delo

један погдед на наше народно образовање 487 Оно V чому се сви нлн већнна надзорника слажу, у шго су свн или већнна уверепи и убеђени да то буде материјал зазаједнички надзорпички реФерат миннстру просвете о стању основне наставе и народиога образовања. Из свнх нредлогаса којима се већина иадзориикаслаже да се изради заједннчкн предлогминпстру просвете за поиравку основне наставе и народнога образовања. Оваки заједнички извештаји и предлози имали би мпого већу вредност по што то имају иојединачки нзвсштаји данашњих школских надзорника, јер, док се може узети да су извештаји и предлози нојсдиних школских надзорника који су се тим послом бавили само месец даиа, више израз тренутнога расположења. и тренутних опажања, и да су то иише субјективни надзори п лична уверења, те пм се и не може поклонити дово.ђно нажње, и догле се за ове зајодничке извештаје п предлоге мора признати, да су објективна уверења, јер су иостала из дугога искусгва п то заједничкога искуства стручпих људи који су цео живот посветили томе послу. Овакав надзорни систем не би ништа скупље стао но данашњи нецелисходан надзорни систем, јер и ако би се непрекидно на то плаћало ипак се пс би иише утрошпло пошто би се и мањем броју људи плаћало ц мање бн им се плаћало но што нм се данас плаћа. Ну баш кад би овај систем школскога надзора и више стао, ипак бисмо били за њега јер од оваквога надзорнога система народно би образовање много и мпого више добивало но од досадашњега надзора, а од чега се више добива оно впше и вредн. Нај јевтипије установе од којих немамо никакве користи нпак су скупе. 9. Данас се узима да свака наша усганова има ио некога ко се за напредак њен брине и стара, јер су све бриге н све старање за сие устаноне подељени на осам министара; али није тако и то је гледиште погрошно. Мииистри, као чланоии иладе, готоно су нише заузетн општнм но стручним пословима, те ретко досиевају да што ураде изаструку која је њпхоној специјалној бризи понерепа,- нећ се обично о стручним носдовима брину начелнпци мипистарства или начелници одељења. Какоје по другпм министарствима не зпамо, али како је у миниетарству нросиете то добро зпамо. Ту и начелппк и секретари и све остало особље , једва доспу да посвршавају само дненне администратинне послове. Ту чак п статнстнчар, коме би требало да је искључини посао нрикунљање и сређивање статистнчких иодатака, по вас дан ради час иисарске а час секретарске иослове а статистика — чека посленика. У нашем мииистарстну нема ни једнога лица, коме би искључиви посао бпо брига и старање отшиовној настави п народном образонању. Нема пикога ко би проучавао иредложене мере од 'стране школских надзориика за ионравку и напредак, који би п сам размишљао о томе и изналазио мере за бољптак и чпнпо предлоге министру. Тога ради требало би опет установитн звање реФерента за оснонну паставу, у минисгарству иросвете, које је некада ностојало а које је доцннје или изштедње или као непотребно, укинуто. Нодесан