Delo

СМРТНА КАЗНА 301 кривоклетства, (§ 191. бр. 3. и § 268. бр. 3.), а од политичких кривица: код предузећа покушаја убиства владаоца и престолонаследника и насиља према владаоцу са осталим делима предвиђеним у §§ 87. и 91. а. казненог законика, свега у 10 случаја по општем казненом законику. Приликом увођења смртне казне за разбојнпштва и опасне крађе полазило се од гледишта, да ће се тиме застрашити и умањити број тих кривичних дела. Али је искуство показало, да је то била обмана, те је доцније разумније законодавство од 1902. г., на основу Устава од 1901. године, избацпло ову казну код тих дела, пошто јој ту и није било места, већ самим тим, што ова дела ни начпном свог пзвршења, ни својим значењем, нпти ма чим другим оправдавају овако строгу казну. Према овоме питање о смртној казни има код нас значаја поглавито код једног кривпчног дела: хотичног убиства с предумишљајем, апстрахујући предузеће покушаја убиства владаоца, силовање и кривоклетство са исходом смрти. Сам историјски развој смртне казне у нашем праву има својих особености, којих нема код другнх народа. Обично демократски дух народа, који поштује пре свега и на првом месту живот човечији, тражи укидање смртне казне, док противни дух захтева њено задржавање, гледајући у њој једно моћно средство за елиминисање рђавих људп из друштва и средство правичне одмазде за тешка злочинства. Државни је живот наше земље од времена постанка наших државних закона стално бпо у борби демократске и конзервативне струје; али се у погледу ове установе смртне казне није опажао видан траг те борбе. Смртна се казна сматрала као установа казненог права, која је т. р. урођена народним наравима. Њена се примена само од времена на време повећавала или ограннчавала на већи или мањи број кривичних дела, с обзпром на пзмењене унутрашње или спољне политичке прилике. Неколикн гласови који су се у науци седамдесетих година прошлог века чули против смртне казне умукли су. Демократска струја у својој борби за слободе није никако прецизно формулисала своје становиште у погледу питања смртне казне. Ппак, више случајно, но што се нарочпто за то борило и тражило, или научним разлозима потреба доказивала, дошао је успех, који је иостигнут у чл. 13. земаљског Устава, који утврђује принцип, да се смртна казна укида за чисто политичке кривице. Дело књ. 47. 20