Hanoar : list jevrejske omladine Jugoslavije
Jednoca liiepoc dana otvoriše se vrata podrumske rupe. Dok su ioš zguremi stanovnici sa strahom promatralj crve. krvi, što ie odsijevala na zidu, začuše glas prvoga domaćine, koji ih pozva u svoju odaju.
Francuzi su proglasili u damima revolucije divno geslo: sloboda, jednakost, bratstvo. A u onim noćima, kad se u ustavotvornoj skupštini govorilo o temelinim načelima novorza ustava, pade i riječ, da se uklonieniem svih privilecija, svih ograda izmedu staleža (plemića, svećenika i građana) i viera (katoličke i protestantske) mora da uklone i necativmni privilegiji t. |. ograničenje u slobodi Jevreja, :
Niiesu Francuzi imali nikakvih mnaročitih simpatija za Jevreje, nije gordi stanovnik evropske zerade došao ı podrumisku rupu, da tamo upozna Jevrejskoga costa. da ea shvati i zavoli pa da ga onda pozove k sebi. Niie ematncipaciji, iziedn2čeniu Jevreja, bio izvor u razumijevaniu niihove vrilednosfi, nego u teoretskom naglašivaniu revolucionarne iednakosti.
To se vidi i po onoj krilatiti: Kao liudima dajemo im SVE, kao Jevrejima ništa! :
Revolucija ie imala svoje dogme, kojima se moralo Dpokoriti. Tražila ie uklanianje ograda, iziednačivanie gzrađamna. I Jevreji su dobili ravnopravnost, ali su morali da odreknu osobitosti svoje.
Il odrekli su ih. Jadni podrumlija bio ie u prvi mah zanesen divnom ponudom i pozivomi gostoprimstva. Povierovao je, da ie sad nadošlo mesijansko vrijeme, o kojemu le pisano, da će u liubavi živjeti lav s janjetom.
Radcsno skinuše odiielo sramote, radosno odrezaše zolute (pajot), radosno se podvrcoše tielesnoi i duševnoj karanteni: Pred vratima lijepe odaie odbaciše sve staro, da čisti od prošlosti udu u novi dom.
Sad istom spoznadoše, koliko su iadno dotad Živieli. Zamrznuše podrumsku rupu, kad siedoše u mekane fotelie, kad vidieše Cilime i slike, kad upoznaše komior i kulturu.
I padoše u drugi ekstrem. Dok su priie samo levrelsStvo smatrali dobrim i vriiednim, sad su sve nelevreisko držali nadmoćnim i daleko vredniiim od ma čega levreiskogza. Zaboraviše ma omaij lijepi intimni život, pun familiiarnih vrlina liubavi i solidarnosti, što se razviiao u tamnceme podrumi. U uspomeni cstade samc slika mraka, što ie eospodario smrcdljiVOm FTUDCDII.
A pred njima se otvorio nov svijet, bocat liepotama, pun samosvijesti ı zanosne viere u budućnost. Tai im ie sviiet dovikivao: »Dođite k nama, da budete dionici naše budućnosti! Ali znaite, kao Jevreji ne dobivate ništa, kao građani sve!«
278