JUS standardizacija
124
—_ STANDARDIZACIJA
. Površina i spoljni izgled
Površina čelika mora biti, shodno postupku izrade, glatka, bez pulkeotina, mehura. ili spoljnih oštećenja. - e
Mala wdubljenja nastala usled ulhiskivamja +ro ske prilikom valjanja, dozvoljena su.
Sitni nedostaci valjanja mogu se ukloniti, ali pod uslovom da dimenzije preseka ostamu u dOZVOljenim tolerancijama.
Prelom i makro-struktura
Čelik na prelomu mora biti ravnomerne gustine i bez nemetalnih uključenja koja se mogu golim okom videti. :
Ispitivanje
Radi proveravanja mehaničkih osobina i varivOsti, na Tor-čelicima obuhvaćenim: ovim standardom, vrše se sledeće vrste ispitivanja. -
Kontrola površine i spoljnjeg iZ gleda, vrši se pregledom: golim okom, pri čemu ikao osnova za prijem odnosno odbacivanje služe propisi navedeni u tač. 6 ovog standarda. Proveravanje dimenzija i tolerancija, vrši se odgovarajućim sredstvima za merenje, pri čemu kao osnova za prijem odnosno oa bacivanje služe proDisi navedeni u tač. 3 ovog standarda. Išpitivanje zatezamjem ;
Za oblik, dimenzije i načim izrade epruvete, kao. i za postupak ispitivanja merodavam je standard JUS C.A4.002. Ispitivanje se sprovodi ma tehničkoj epruveti. 2
Alko su rezultati u saglasnosti sa tabelom 3, smatra se da je ispitivanje zadovoljavajuće. Ispitivanje savijanjem
Za postupak ispitivanja merodđavam je standard JUS C.A4.005.
Ispitivanje se sprovodi na tehmičkoj epruveti dužine IT. = 5d — 150 mm.
Epruvete se savijaju na ugao 180% oko valjka sa prečnikomi koji je propisam u tabeli 3 ovog standarda. Prilikom savijanja me sme. doći do. pojave naprslina.
U cilju prikupljanja podataka preporučuje se informativno ispitivanje savitljivosti K; u tom slučaju treba uzeti prečnik valjka koji je ravan prečniku epruvete, a savijanje izvršiti do pojave prve naprsline, posle čega se utvrđuje savitljivost K.
Alko su rezultati u saglasnosti sa tabelom: 3, smatra se da je ispitivanje zadovoljavajuće. Ispitivanje varivosfti
Ispitivanje varivosti provodi se ispitivanjem zavaremog spoja zatezamijem i savijanjem. Prema spora-
zumu poručioca i isporučioca mogu! se ugovorit! i druge vrste ispitivanja zavarenog spoja (rentbgem-
sko ji td.).
Za postupak ispitivanja, merodavam: je standard JUS C.T3.051. i ag
Epruvete za ove vrste ispitivanja izrađuju se DT venstveno elektro-lučmim. ili plinskim, sučeonim. zava= rivanjem., jisprobanim: metodama. za varenje Tor- čelika; epruvete se mogu po potrebi hladmo deformisati. Sa epruveta moraju se otstraniti izbočine varenja, i tom: prilikom me smeju se pojaviti nezavarena mesta i pore.
Smatra se da je ispitivanje zadovoljavajuće, ako su rezultati ispitivanja. u saglasnosti sa propisima navedenim u! tač. 5. | e
Svrstavanje u skupine
Za proveravanje mehaničkih osobina i varivosti, Tor čelici jedne isporuke svrstavaju se u skupine-
iste vrste, a težine najmanje 10 t. Jednu skupinu mogu sačinjavati Tor-čelici raznih: prečnika, pod uslovom da razlika najvećeg i majmanjeg prečnika ne prelazi 5 mm. ji
Broj ispitivanja
Za svaku skupinu posebno vrši se po jedno isp! tivanje zatezanjem i savijanjem. TOSE „caj - . Za svaki prečnik jedne skupime vrše se po tri ispitivanja zatezamiem odnosno iri ispitivanja savijamjem zavarenih. spojeva. Prema sporazumu po ručioca i isporučioca može se ugovoriti i veći broj ispitivanja.
Ponovna ispitivanja i odbacivanje |
Ako se prilikom. prvih ispitivanja ne postignu zadovoljavajući rezultati, mamlesto svakog ispitivanja sa nezadovoljavajućim rezultatom vrše se dva maknadna iste vrste, na uzorcima uzetimi od: iste skupine materijala, odnosmo od istog prečnika skupine. Ao jedno od nakmadnih ispitivanja ne zadovolji, odgovarajuća skupina materijala odbacuje se kao neispravna. See Z;
Prema dogovoru poručioca i isporučioca, odiba čene skupine mogu se ponovo: predložiti za prijem, DOšto ih isporučilac prethodmo ispita i presortira.
Isporuka
Tor-čelici obuhvaćeni ovim wstanmdamdom. isporučuju se u grupama iste vrste i iste dimenzije, a težina podesnih, za manipulaciju i tnansport.
Atestiranje
Preuzimanje, odnosno isporuka čelika obuhvaće nih ovim standardom može se izvršiti: n
a) bez izdavanja atesta od strane isporučioca; u tom: slučaju isporučilac garantuje da isporučeni materijal no svom. kvalitetu i ostalim osobina ma odgovara propisima OVOE standarda; |
b) sa izdavanjem atesta; u atestu moraju bit navedeni rezultati ispitivanja osobina navedenih u tabeli 3, i tač. 5, koja su provedema u smislu tač. 9, 10 il 11, ovog, standarda; i
c) kovalitativnim prijemom uz izdavanje atesta; proveravanju kvaliteta materijala prisustvuje organ dsporučioca. e
Alko PO u porudžbini ne navede način atestiranja, materijal će se isporučiti prema tač. 13 a).