JUS standardizacija
STANDARDIZACIJA
10.222
Na svakom odabranom limu vrši se po jedno ispitivanje zatezanjem i savijanjem na po jednoj epruveti uzetoj u pravcu i poprečno na pravac vlakana. Ako se limovi opterećuju u poprečnom pravcu vlakana, što mora biti navedeno u porudžbini, ispitivanje savijanjem poprečno na pravac vlakana ne vrši se.
Na svako jedno ispitivanje zatezanjem vrše se po 3 ispitivanja žilavosti; dobijena prosečna vrednost ova tri ispitivanja smatra se kao žilavost. Kod srednjih limova (deb. 3. do 4,75 mm uklj.) žilavost se, po pravilu, ne ispituje sem ako se ne ugovori; u fom slučaju uzimanje uzoraka, pripremanje epruveta i obim ispitivanja moraju se regulisati ugovorom.
Šipke i profili
10.9991 Na svakih 20 kom šipki, odnosno profila jedne skupine svrstane prema tač. 10.ila) vrši se po
jedno ispitivanje zatezanjem i savijanjem. Na celu šaržu vrši se najviše po 3 ispitivanja obe vrste.
10.99992 Na svakih 100 kom šipki odnosno profila jedne skupine svrstane prema tač. 10.11b) vrši se po 5
ispitivanja zatezanjem ali najviše:
— po jedno ispitivanje za svakih 2000 kg ili Započetih 2000 kg kod šipki, odnosno profila težine do _ 20 kg/m, odnosno
<—DO jedno ispitivanje za svakih 5000 kg ili Započetih 5000 kg kod šipki, odnosno profila pojedinačne težine iznad 20 kg/m.
Po jedno ispitivanje savijanjem vrši se na svakih 5 ispitivanja zatezanjem. Kod širokog pljosnatog čelika kao jedno ispitivanje savijanjem smatra se ispitivanje na epruvetama u pravcu i poprečno na pravac vlakana. Ako se široki pljosnati čelik opterećuje u poprečnom pravcu
vlakana, što mora biti navedeno u porudžbini, ispitivanje savijanjem poprečno na pravac vlakana ne vrši se.
10.9993 Po 3 ispitivanja žilavosti vrše se na svako 75dno ispitivanje zatezanjem kod skupina svrstanih po
10.23
10.3 10.31
10.32
10.33
11 SJ
12
tač. 10.11a) ili 10.11b); dobijena prosečna vrednost ova tri ispitivanja smatra se kao žilavost.
Prema dogovoru poručioca i proizvođača obim ispitivanja se može povećati za sve vrste čelika obuhvaćenih ovim standardom izuzev za Č. 0360, Č. 0460 i Č. 0560.
Odbacivanje Limovi
Ako se na odabranom limu DC skupine pri bilo kojoj vrsti ispitivanja, izuzev žilavosti, ne postignu zadovoljavajući rezultati, izvršiće se dva naknadna ispitivanja iste vrste na epruvetama uzetim iz istog odabranog lima. Ako bilo koje od ovih naknadnih ispitivanja nije zadovoljavajuće, odabrani lim odnosno svi ostali limovi iste brame odbacuju se. Zatim se ista vrsta ispitivanja ponavlja na drugim dvema epruvetama uzetim od druga dva lima koji potiču iz različitih izvaljanih brama iste skupine; ako bilo koje od ponovnih isp.tivanja ne zadovolji, može se odbaciti cela dotična šarža, a u svakom slučaju odbacuje se dotična skupina limova.
Ako je rezultat ispitivanja žilavosti na odabranom limu nezadovoljavajući, dotični odabrani lim se odbacuje i pristupa ispitivanju žilavosti na svakom pojedinačnom limu dotične skupine; svaki pojedinačni lim sa nezadovoljavajućim rezultatom ž-:lavosti odbacuje se.
Šipke i profili
Ako se prilikom prvih ispitivanja ne postignu zadovoljavajući rezultati, izvršiće se druga dva ispitivanja iste vrste na epruvetama uzetim od druge dve čelične šipke, odnosno profila iste skupine.
Ako se pri bilo kome od ovih naknadnih ispitivanja ne posligne propisani rezultat dotična skupina čeličnih šipki, odnosno profila odbacuje se.
U slučaju da se nezadovoljavajuće osobine materijala mogu naknadnim postupkom popraviti, isporu–čilac ima pravo da posle izvršene popravke predloži mater.jal na ponovan prijem.
Označavanje
Na svakoj isporučenoj čeličnoj šipci i profilu težine 15 kg/m i više, odnosno na svakom isporučenom limu, moraju se utisnuti oznake: proizvođača, vrste čelika prema tabeli 2 (standardna oznaka), broja šarže ako se isporuka vrši po šaržama, i eventualno žig prijemnog organa. Utisnute oznake na limovima moraju se uokviriti belom masnom bojom.
Pored navedenih oznaka, na svakom limu moraju biti belom masnom bojom ispisani: dimenzije lima i broj pozicije prema porudžbini.
Čelične šipke, odnosno profili, težine do 15 kg/m, ukoliko se isporučuju nevezano, označavaju se prema dogovoru poručioca i proizvođača; a ako se isporučuju u vezama, uz svaku vezu mora se prikačiti pločica od lima ili tvrdog papira sa oznakama naveden:m u tač. 11. i;
Mesto i veličina oznake bira. se u skladu sa standardom JUS C.B0.009 — fač. 6.
Dokarivanje kvaliteta
Dokazivanje kvaliteta čelika obuhvaćenih ovim standardom može se izvršiti:
a) sa izdavanjem atesta; u atestu se moraju navesti rezultati ispitivanja osobina propisanih ovim standardom. U rezultatima o hemiskoj analizi moraju se navesti, sem za sve navedene elemente u tabeli 1, joši sadržaj za hrom, bakar i eventualni legirajući elemenat, a kod čelika Č. 0360, Č. 0361, Č. 0362 i Č. 0363 pored toga još i sadržaj za silicijum i mangan.
b) sa izdavanjem atesta uz prisustvo prijemnog organa poručioca kod proveravanja kvaliteta čelika.
Poručilac je dužan da u svojoj porudžbini navede jedan Si pomenutih načina dokazivanja kvaliteta, po svom izboru.