JUS standardizacija

a a aa a a =-Z=X=5a.___ 2.4 Površina. Spoljne i unuirašnje greške

Površina mora biti glatka i čista shodno postupku izrade. Sve površinske i unutrašnje greške koje bi štetno uticale na dalju preradu i upo:rebu materijala, nisn dozvoljene.

Čelici u prirodno valjanom, odnosno kovanom stanju, ili u normalizovanom, odnosno meko žarenom stanju, mogu imati tamnu ili svetlu površinu.

Čelici u vučenom ili ljuštenom stanju moraju imati svetlu površinu shodmo postupku vučenja odnosno ljuštenja; ukoliko se naknadno termički obrađuju površina im može biti nešto tamnija. Šipke sa svetlom površinom moraju biti zašti “ene podesnim sredstvom protiv Korozije.

3 Obradivost

Čelici obuhvaćeni ovim standardom moraju biti na automatima dobro obradivi pri velikim brzinama rezanja.

Dok se ne ustanovi podesna metoda ispitivanja, kao merilo obradivosti smatra se povećani sadržaj sumpora, koji mora odgovarati odredbama navedenim u tabeli 1 — napomena 2.

Obradivost uopšte poboljšava se još i odre enim stepenom hladne prerade, a smanjuje se sa rastućim sadržajem ugljenika od vrste do vrste čelika.

Termička obrada

=

4.1 ·Meko žarenje

Komade treba žariti na odgovarajućoj tempe”~aturi propisanoj u tabeli 3 odnosno 5, u odgovarajućem određenom vremenu, u zavisnosti od ve :ičine komada, a zatim lagano hladiti.

4.2 Normalizacija

Komade treba obazrivo zagrejavati do odgovarajuće temperature propisane u fabeli 3 odnosno 5,

i držati na njoj toliko vremena dok se i u jezgru ne postigne ista temperatura; posle toga komade treba ohladiti u mirnoj atmosferi.

4.3 Cementacija U zavisnosti od težnje da se postigne dobra površinska tvrdoća, ili površinska tvrdoća uz neznatne deformacije, ili velika Žžilavost jezgra, redosled operacija pri ovoj termičkoj obradi može biti različit.

Temperature pojedinih operacija termičke obrade navedene su u fabeli 3, a podesni redosledi operacija, u zavisnosti od svrhe upotrebe, navedeni su u tabeli 4.

Tabela 3: Temperature termičke obrade čelika za cemsntaciju

1 | 2 3 4 5 6 Oznaka STO Norma Operacije pri cementaciji vrste ie | liza- Kaljenje Međužarenje Kalenje |

čelika SC 0 OI Ha Hlađenje

Popuštanje 1) oC oG GS oC

a) u prašku|a) u vodi a) u vodi a) u vcdi na (ili ulju) (ili ulju) l (ili ulju) 850 do 880

. 0390 60 b) Aa kupa b) u sonom b) u sonom 150 tilu i KIDS 3120 700") 890! | b) u sonom na OOU - AM 050 OMOT a | do | kupatilu, 200 do 300"%C9)0) dO. ooo do 300•C dO, U Peći |. igo do 200%C |

> O O. o

prvenstveno 20 320 na c) u sanduku 900 do 930

1) Preporučuje se popuštanje najmanje jedan sat. 2) Da bi se izbeglo obrazovanje grubog zrna, kod čelika u vučenom stanju prerorzužuje se temperatura 600 do 620"C. 3) Primena je moguća samo ako se hlađenje vrši iz kupatila sa najviše 15% cijena.

1) Ukoliko se ne predviđa naknacno kaljenje, naglo klađinje (ga'enje) vrži se u slanoj vodi. Delovi sa debljinom zida do 5 mm dobijaju vrlo veliku površinsku tvrdoću uz najmanje d-formacije, al.o se naglo h.cd» i u kup_.tiu temperature 160 do 200 "C.