JUS standardizacija

18 : i ; _ STANDARDIZACIJA

3.222 „KonstrukcHa probnih poluga Poluge moraju imati noževe od tvrdo kaljenog čelika u cilju oslanjanja na lIežišta osloneca. Svi noževi Jedne probne poluge moraju biti među sobom paralcIni, a njihove ivice takve dužine, da pri mzksimal]rcm opitrećenju roža opterećenje ivice ne pređe 120 kp po milimetru dužine. Svaka probna poluga treba da ima ravno obrađenu površinu, ili dve učvršćene čivije, za Fostavljanje libele u cilju kontrole da ravan u kojoj se nalaze ivice dva krajnja noža ima horizontalan položaj. . 3.223, Proveravanje probnih poluga

Probne po'uge pre upotrebe treba proveriti, tj. treba utvrditi odnos krakova, iačnost i osetljivost.

3.223.1 Odnos krakova se utvrđuje primenom najmanje tri probna opterećenja; Iedr.o iznosi približroo *C “, drugo približno 75 %"a treće 100 maksimalnog opterećenja koje će biti mercro na mašini. Tegovima se prvo cptertćuje kraći kr.k poluge (vidi sl. 2), a zatim se poluga dovodi u ravnotežu (u horizontzlan položaj) dodavanjem tegova na dužem kraku. Na ovaj način se postupa sa sva tri probna orterećenja. Za svako proDno opterećenje izrzčuna se odnos ttgova (ra kraćem prema tegovima na dužem kraku); vrednost najmanjcg od ova tri odnosa t«gova ne sme da se razlikuje cd vrednosti najvećeg odnosa za više od 0,1 “ vrednosti srednjeg od ta tri odnosa.

Srednja vrednost odnosa krakova probne poluge, dobijena keo prosck pojedinačnih odnosa krzkova ova tri probna opterećenja, smatra se kao odnos krakova dotične probne poluge (m/n).

3.223.2 Osetljivost probne poluge utvrđuje se tako što se kraći krak probne poluge opterećuje maksimalnim od tri probna opterećenja iz tač. 3.223.1; posle dovođenja u horizontalni položaj, dodatr.oo opterećenje na kraćem kraku, u iznosu od 0,002 % navedenog maksimalnog opterećenja, treba da prouzrokuje nagib probne poluge ne manji od 1:60, što se kontroliše libelom ili pomoću skale i šiljka pckazivača.

3.223.3 Pri opterećenju probne poluge maksimalnim opterećenjem za dotičru maširu, najveće savijanje, pri merenju najin:anje na deset mesta na odstojanju između dva krajnja noža, ne sme preći 0,C67 % icg cedstojanja. Ovo je Ćato na bazi proračuna da za polugu sa odnosom krakova 10 : 1 promena odnosa krakova usled savijanja maksimalr.oo opterećene probne poluge bude manja od 0,1%.

3.23 Postupak proveravanja

Za tegove koji služe za opterećivanje važe iste odredbe navedene u tač. 3.121.

Probne poluge treba postaviti tako da se rezu]tanta njihovog opterećenja pcklzpa sa vertikalrcm linijcm koja prolazi kroz centar ploče za op:erećivanje. Posle svakog dodavanja tegova obe probne poluge treba doterati što Je moguće bliže horizontali; ovo se postiže pomoću pomične glave mašine.

Po postavljanju probnih poluga, mašina, još neopterećena tegovima, dovede se u ravrotežu, cdrosro pokazivač na skali dovede se u nulti položaj. Zatim se dodaju tegovi, pola na jednu a druga polovina težine tegova na drugu probnu polugu; pri ovome težište tegova treba da je što je moguće bliže centru nosača tcgova (tas ili šipka za nošenje tegova). Stvarno cpterećenje (F) i indicirano opterećenje (Fi) zapisuju se pri svakcm ispitivanju, pa se greške u pokazivanju izračunavaju iz tih podataka.

Primedba: Pri proveravanju horizontalnih mašina koristi se sistem laktastih probnih poluga. Ovakav sistem poluga nije propisan ovim standardom. Za vertikalne mašine za ispitivanje danas postoje probne poluge za opterećivanje do 20000 kp.