JUS standardizacija
0) STANDARDIZACIJA i – · MAKSIMALNO DOPUŠTENE KONCENTRACIJE, DK 614.71 Predlog br. 4506 ŠKODLJIVIH MATERIJA U ATMOSFERI RADNIH JUS PROSTORIJA I RADILIŠTA | Z. B0.001
ra aa i ui uuu auuu uu ru m a —___——
1.2
1.3
1.4
Krajnji rok za dostavlianje primedaba: 30. april 1963.
Objašnjenje:
U tabelama propisanim ovim standardom nalaze se MDK škodljivih materija u atmosferi radnih prostorija i radilišta za ingredijente (gasove, pare, magle, dimove i prašinu) koji se najčešće sreću pri radu u radnim prostorijama i radilištima. Materije u koncentracijama navedenim u tabelama ovog standarda prema dosadanjim istraživanjima i iskustvima ne bi smele kod normalnih, zdravih radnika, pri normalnim uslovima rada, da izazovu nikakva oštećenja zdravlja zaposlenih lica pri svakodnevnom osmočasovnom radu.
To ne znači da navedene koncentracije ne izazivaju nikakve promene u organizmu. Izvesne promene mogu da postoje ali su one, po pravilu, takve prirode da kod svakog zdravog organizma posle redovnog dnevnog odmora (16 časova) nastaje restitutio ad integrum, fe se na organizmu ne mogu dokazati nikakve posledice niti materije kojima je organizam bio izložen u koncentracijama iznad fizioloških koncentracija za tu materiju u organizmu čoveka. Zato treba nastojati da u atmosferi radnih prostorija i radilišta bude što manje škodljivih materija, odnosno da njihova koncentracija bude što više ispod navedenih vrednosti, što se u većini slučajeva može postići primenom odgovarajućih higijenskih i tehničkih zaštitnih mera.
Vrednosti MDK u tabelama ovog standarda ne mogu se smatrati kao isključiv osnov za donošenje zaključaka o eventualnoj opasnosti po zdravlje zaposlenih lica koja može prouzrokovati koncentracije veće od MDK pri kraćem izlaganju njihovom dejstvu. Kratkotrajna prekoračenja MDK nekih škodljivih materija mogu biti bezopasna dok češća prekoračenja u toku osmočasovnog radnog vremena mogu već dovesti do oštećenja zdravlja. Kod nekih škodijivih materija može i samo jedno prekoračenje MDK dovesti do oštećenja zdravlja.
Ustanovljena koncentracija u radnoj atmosferi ne može se smatrati kao jedino merilo za ocenu stvarne opasnosti za zdravlje zaposlenih lica jer se moraju uzeti u obzir i drugi momenti koji mogu potencirati štetno dejstvo pojedinih materija kao što su forsiran rad, povišena temperatura — vlažnost ili povećani vazdušni pritisak, niti se ona može smatrati kao jedino merilo za ocenu stvarnog ili pretpostavljenog oštećenja zdravlja zaposlenog lica. Konačan zaključak o posledicama po zdravlje treba da se donese kako na osnovu nalaza u pogledu koncentracije škodljivih materija u radnoj atmosferi, tako i na osnovu medicinskog nalaza. |
Posebno treba voditi računa o mogućem udruženom (sinergističkom), odnosno suprotnom (atnagonističkom) delovanju pojedinih materija jr su u takvim slučajevima opasnosti, po pravilu, veće, te se dozvoljavaju manje koncentracije od onih predviđenih u tablicama ovog standarda.
MDK, određene ovim standardom, ne odnose se na atmosferu naselja u okolini radnih prostorija i radilišta, jer bi stanovništvo u tom slučaju bilo izloženo takvim koncentracijama duže od 8 sati i zato što su tim koncentracijama izložena i osetljivije osobe (deca, bolesnici, starci, itd.). MDK pojedinih škodljivih materija za atmosferu naselja su, po pravilu, za 3—10 puta manje.od MDK tih istih materija za atmosferu radnih prostorija i radilišta.
i primena
Ovaj standard propisuje maksimalne koncentracije pojedinih škodljivih gasova, para, magle, dimova i prašine, koje sme da sadrži atmosfera radnih prostorija i radilišta bez sprovođenja posebnih mera higijensko-tehničke zaštite, odnosno bez upotrebe odgovarajućih ličnih zaštitnih sredstava.
Ako se u atmosferi radnih prostorija, radilišta ili pojedinih mesta rada istovremeno nađu dopuštene maksimalne koncentracije dveju ili više vrsta gasova, para, magle, dimova ili prašine, tada se ii pogledu ocene opasnosti po zdravlje zaposlenih lica, odnosno potrebe sprovođenja zaštitnih mera pri radu, mora zatražiti mišljenje odgovarajuće stručne ustanove.
Orijentaciono, MDK pri istovremenom dejstvu raznih škodljivih materija može se izračunati po sledećoj formuli:
1
1 (A . a) 100 — 1 (B. b) 100 +— 1 (C.c) . 10051 (N.n) . 100 gde su: A, B, C — N koncentracije materije u mešavini, dok su a, b, c — n: procenti u kojima su prisutni pojedini gasovi u mešavini.
Dopuštene maksimalne koncentracije date u tablicama I, II i III ne odnose se na atmosferu izvan radnih prostorija i radilišta.