JUS standardizacija

Dužina nastavka kukica prilagođava se dužini teksta koji treba ispisati iznad, odnosno ispod nastavka.

Ako nema dovoljno mesta da se iznad ili ispod nastavka napiše sve što je potrebno, stavlja se na odgovarajuće mesto kružić (odnosno dva. kružića) sa upisanim brojem 1 (odnosno 1 i 2). Na podesnom mestu izvan crteža objasni se značenje odnosnih kružića (vidi primere br. 2 i 8 u tač. 6).

Debljina linija kukice i eventualnog nastavka kukice uzima se prema JUS M.A0.020, u zavisnosti od debljine konturne linije, tako da debljina linija kukica ucrtanih u sam crtež (na konturnu liniju) bude u 4. stepenu đebljine, a debljina linija kukica ucrtanih izvan samog crteža da bude u 3. stepenu debljina one linijske skupine u kojoj Je konturna linija. Debljina brojeva i slova uzima se prema JUS M.A0.030.

Položaj oznake za kvalitet površine

Oznaka za kvalitet površine stavlja se na konturnu liniju površine na koju se odnosi, ı to tako da simetrala kukice bude upravna na konturnu liniju, kao što je prikazano na sl. 5. Međutim, nastavak kukice crta se uvek paralelno sa osnovom crteža (sa ivicom lista crteža na kojoj se nalazi sastavnica), kao što je prikazano na sl. 6.

10

sl. 5 ; sl. 6

Brojevi i slova ispisuju se u đva osnovna položaja koji se najčešće koriste za ispisivanje kotnih brojeva, kao što je prikazano na sl. 6 i u primeru 1 u tač. 6.

Pravila označavanja

Oznake kvaliteta površine unose se normalno na crteže detalja, odnosno detaljiranih sklopova. Veličina oznake u pojedinom slučaju određuje se u skladu sa veličinom slike. Oznaka se stavlja na konturnu liniju, koja predstavlja dotičnu površinu, ili, u nedostatku prostora, na produžetak konturne linije, tj. na pomoćnu liniju i to s one strane s koje se vrši obrada (vidi primere br. 2 i 3). Na rotacionim telima oznaka se pripisuje samo uz jednu izvodnicu omotača (vidi primere br, 2 i 3). Ako je predmet prikazan sa više projekcija tj. više pogleda i preseka, oznaka kvaliteta površine se stavlja samo jednom i to po mogućnosti tamo gde je dotična površina kotirana (viđi primer br. 3). Ako sve površine predmeta treba obraditi sa istim stepenom hrapavosti, oznaka se ne stavlja direktno na konturnč linije pojedinih površina, već se u desnom gornjem uglu crteža stavlja zajednička uvećana oznaka (uvećana kukica) prema tački 2.51 sa pripadajućim brojem klase i eventualnim drugim podacima (vidi primer br. 4).

Ako se traži da površina predmeta bude pretežno obrađena sa istim stepenom hrapavosti i da samo neke površine budu od toga izuzete, stavlja se analogno u gornjem desnom uglu crteža uvećana oznaka,.a iza nje se u zagradi pripisuje oznaka za iznimni kvalitet koji se odnosi na izuzete površine.

Taj se iznimni kvalitet označi i na crtežu, tj. na konturnim linijama dotičnih površina (vidi primer br. 5).

Ako većinu površina nekog. predmeta treba obraditi u istom kvalitetu, a pored toga neke površine u više različitih kvaliteta (sa raznim stepenima hrapavosti), postupa se analogno tački.4.3, tj. u gornjem desnom uglu crteža piše se najpre uvećana oznaka, a iza nje se u zagradi stavljaju redom oznake ostalih kvaliteta, odvojenih međusobno zarezom. Oznaka ispred zagrade odnosi se na kvalitet koji važi za većinu površina predmeta. Oznake u zagradi treba razvrstati prema rastućim brojevima klasa, tj. prema opadajućoj finoći površine (vidi primer br. 5).

Ako delovi jedne iste površine treba da budu obrađeni u različitim kvalitetima, područja. tih različitih kvaliteta odvajaju se crtom i njihova veličina se kotira (vidi primer br. 7).

U slučaju delova koji međusobno naležu bilo da se traži isti, ili različit kvalitet dodirnih površina, oznaka se stavlja sa obe strane na zajedničku konturnu liniju (vidi primer br. 6).

> ; STANDARDIZACIJA

TV ba