JUS standardizacija
STANDARDIZACIJA
Predlog br. 5105
DK 621.643.23.620.172.24
ISPITIVANJE ČELIČNIH CEVI JUS PROŠIRIVANJEM PRSTENA C.A4.022
Krajnji rok za dostavlianje primedđaba: 1. avgust 1964. aaa a aaa ie Sc a O a e O LC O uveo
Ovaj standard je u saglasnosti sa predlogom preporuke br. 518 Međunarodne organizacije za standardizaciju, od septembra 1962. godine.
Opseg standarda
Ovaj standard odnosi se na čelične cevi kružnog preseka spoljnjeg prečnika iznad 18 mm do 150 mm i debljine zida iznad 2 mm. Za spoljne prečnike iznad 150 mm, a debljine ziđa do 40 mm, upotrebljava se metoda ispitivanja čeličnih cevi razvlačenjem prstena po standardu JUS C.A4.023.
Svrha ispitivanja
Metoda ispitivanja, propisana ovim stanđardom, služi za makroskopsko ispitivanje unutrašnjih i spoljnih grešaka materijala cevi, na primer, dvoplatnosti, provaljanosti, školjki, pukotina. i brazdi, kao i za procenjivanje strukture preloma. Isto tako, na osnovu ove metode može se izvesti zaključak o sposobnosti cevi za plastičnom deformacijom.
Princip ispitivanja
Epruveta, oblika prstena isečenog sa jednog kraja cevi, podvrgava se proširivanju do loma pomoću konusnog utiskivača.
Epruveta
Epruveta je komad cevi oblika prstena dužine / = 10 mm za cevi debljine do 10 mm; za cevi debljine zida iznad 10 mm dužina epruvete jednaka je debljini cevi.
Epruveta se odseca od kraja cevi, i to, po pravilu, od komada cevi proizvodne (valjaoničke) dužine, tako da su krajnje površine preseka epruvete međusobno paralelne i upravne na podužnu osu cevi.
Ivice epruvete moraju biti lako zaobljene odgovarajućim podesnim alatom.
Epruveta, kao i kraj cevi od koje je ona uzeta, mora nositi utisnute oznake, tako da se može ustanoviti pripadnost epruvete dotičnoj cevi i odgovarajućem kraju te cevi.
Nanošenje oznaka kao i njihov smeštaj treba tako izvesti da to nema odraza na rezultate ispitivanja.
Utiskivač
Utiskivač je komad čelika podesne tvrdoće i dobro poliran, bez brazdi, u obliku konusa veličine 1 : 5 (odnosno sa nagibom 1 : 10). Stanje površine utiskivača treba povremeno konmtrolisati.
Način ispitivanja
Ispitivanje se vrši na temperaturi okoline, ali ne manjoj od 10 *C.
Pre ispitivanja dodirne površine epruvete i utiskivača moraju se dobro podmazati.
Epruvete iste veličine i od iste vrste čelika, naslagane jedna na drugu tako da čine jednu grupu, mogu se jednovremeno ispitati; pri slaganju epruveta mora se obratiti pažnja da se njihove ose kao i osa utiskivača među sobom podudaraju.
Konični utiskivač se pod pritiskom i bez trzaja utiskuje u grupu epruveta proširujući epruvete do loma; ako pri utiskivanju prvim utiskivačem ne dođe do loma epruveta, utiskivanje se vrši drugim utiskivačem većeg prečnika ali istog konusa.
Brzina utiskivanja utiskivača ne sme preći 30 mm/sec ukoliko se drugačije ne ugovori.
Ocena ispitivanja
Pre nego što se pristupi oceni ispitivanja epruveta se mora očistiti od masti. Posle ispitivanja epruveta se pregleda golim okom, a ocena rezultata IDO donosi prema. uslovima postavljenim u standardu proizvoda.